Editie 2020

Foto omschrijving: Vrouw omringd door winkeltassen met aankopen rust uit tijdens het shoppen

Hoe ging het met onze koopkracht?

De koopkrachtontwikkeling is de jaar-op-jaar verandering in inkomen van mensen, aangepast aan prijsveranderingen. In 2019 steeg de koopkracht van de Nederlandse bevolking ten opzichte van 2018, maar niet voor iedereen. Ruim 62 procent van de Nederlanders gingen er op vooruit, tegen 38 procent die een daling van hun koopkracht kenden. Onder jongeren en ouderen gingen relatief de meeste mensen vooruit.

Hoe ging het met onze koopkracht?15 tot 25 jr35%65%0 tot 15 jr38%62%25 tot 45 jr39%61%65+35%65%45 tot 65 jr40%60%LegendaPersonen met koopkrachtdalingPersonen met koopkrachtstijging

De koopkracht van de doorsneenoot1 Nederlander nam met 1,3 procent toe in 2019. Omgerekend naar een doorsnee huishouden komt dit neer op een toename van 455 euro. Dit was het zesde jaar op rij met een stijging van de koopkracht en een grotere stijging dan in de twee jaren ervoor. De positieve koopkrachtontwikkeling was onder meer het gevolg van de grootste cao-loonstijging in tien jaar (2,5 procent). Daarnaast hadden diverse fiscale maatregelen een gunstig effect op de koopkracht. Vooral door de verhoging van de algemene heffingskorting en de tariefverlagingen in de inkomstenbelasting hielden veel huishoudens meer inkomen over. De koopkrachtstijging werd in 2019 wel gedrukt door de grootste stijging van consumentenprijzen na 2002 (2,6 procent).

Sinds 2000 was er alleen sprake van een koopkrachtdaling in 2005 en in de jaren 2010–2013 als gevolg van de economische crisis. In die jaren waren er ook meer personen met een koopkrachtdaling dan personen met een koopkrachtstijging.

Doorsnee koopkrachtontwikkeling, totale bevolking (%-verandering t.o.v. een jaar eerder)
Jaar Doorsnee koopkrachtontwikkeling
2001 5,0
2002 1,6
2003 0,1
2004 0,7
2005 -0,3
2006 3,0
2007 3,1
2008 1,4
2009 1,9
2010 -0,5
2011 -0,7
2012 -1,1
2013 -1,1
2014 1,9
2015 1,3
2016 3,0
2017 0,7
2018 0,6
2019* 1,3
* Voorlopige cijfers

Onder alle bevolkingsgroepen nam de koopkracht in 2019 toe, bij werknemers het meest met 2,5 procent. Naast voordeel uit de afgesproken cao-loonstijging, kunnen werknemers ook zelf werk maken van meer koopkracht, door te streven naar meer uren werk of een baan met meer loon. Omgekeerd resulteerden onder meer (tijdelijk) baanverlies of een keuze voor minder uren werk in een koopkrachtdaling bij 35 procent van de werknemers.

Voor gepensioneerden steeg de koopkracht in 2019 in doorsnee met 0,5 procent. In 2017 en in 2018 daalde hun koopkracht nog. In tegenstelling tot werknemers hebben gepensioneerden weinig tot geen mogelijkheden om hun koopkracht zelf te verbeteren en zijn ze veel meer afhankelijk van overheidsmaatregelen die de koopkracht beïnvloeden. Gepensioneerden hadden in 2019 relatief veel profijt van het verhogen van de algemene heffingskorting.

Huishoudens in de bijstand zagen met 0,6 procent in doorsnee een relatief kleine koopkrachtstijging. Bij 36 procent van hen was er sprake van een achteruitgang in koopkracht.

Stellen met kinderen en eenoudergezinnen gingen er het meeste op vooruit. Alleenstaanden en stellen zonder kinderen gingen er het minste op vooruit.

Koopkrachtontwikkeling (in doorsnee), 2019* (% verandering t.o.v. jaar eerder)
Kenmerken 2019*
Totale bevolking 1,3
Inkomen als
werknemer
2,5
Uitkering pensioen 0,5
Uitkering bijstand 0,6
Persoon in
type huishouden
.
Eenpersoons-
huishouden
0,7
Eenouder-
gezin
1,7
Paar zonder
kinderen
0,6
Paar met
kinderen
2,8

De vragen

Noten

Doorsnee

De koopkrachtontwikkeling is bepaald als de mediaan van individuele koopkrachtmutaties: de koopkrachtmutatie waar precies de helft van de mensen onder en de helft van de mensen boven zit.

Colofon

Deze website is ontwikkeld door het CBS in samenwerking met Textcetera Den Haag.
Heb je een vraag of opmerking over deze website, neem dan contact op met het CBS.

Disclaimer en copyright

Cookies

CBS maakt op deze website gebruik van functionele cookies om de site goed te laten werken. Deze cookies bevatten geen persoonsgegevens en hebben nauwelijks gevolgen voor de privacy. Daarnaast gebruiken wij ook analytische cookies om bezoekersstatistieken bij te houden. Bijvoorbeeld hoe vaak pagina's worden bezocht, welke onderwerpen gebruikers naar op zoek zijn en hoe bezoekers op onze site komen. Het doel hiervan is om inzicht te krijgen in het functioneren van de website om zo de gebruikerservaring voor u te kunnen verbeteren. De herleidbaarheid van bezoekers aan onze website beperken wij zo veel mogelijk door de laatste cijfergroep (octet) van ieder IP-adres te anonimiseren. Deze gegevens worden niet gedeeld met andere partijen. CBS gebruikt geen trackingcookies. Trackingcookies zijn cookies die bezoekers tijdens het surfen over andere websites kunnen volgen.

De geplaatste functionele en analytische cookies maken geen of weinig inbreuk op uw privacy. Volgens de regels mogen deze zonder toestemming geplaatst worden.

Meer informatie: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/telecommunicatie/vraag-en-antwoord/mag-een-website-ongevraagd-cookies-plaatsen

Leeswijzer

Verklaring van tekens

. Gegevens ontbreken
* Voorlopig cijfer
** Nader voorlopig cijfer
x Geheim
Nihil
(Indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met
0 (0,0) Het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid
Niets (blank) Een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
2019–2020 2019 tot en met 2020
2019/2020 Het gemiddelde over de jaren 2019 tot en met 2020
2019/’20 Oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2019 en eindigend in 2020
2017/’18–2019/’20 Oogstjaar, boekjaar, enz., 2017/’18 tot en met 2019/’20

In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen.

Over het CBS

De wettelijke taak van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is om officiële statistieken te maken en de uitkomsten daarvan openbaar te maken. Het CBS publiceert betrouwbare en samenhangende statistische informatie, die het deelt met andere overheden, burgers, politiek, wetenschap, media en bedrijfsleven. Zo zorgt het CBS ervoor dat maatschappelijke debatten gevoerd kunnen worden op basis van betrouwbare statistische informatie.

Het CBS maakt inzichtelijk wat er feitelijk gebeurt. De informatie die het CBS publiceert, gaat daarom over onderwerpen die de mensen in Nederland raken. Bijvoorbeeld economische groei en consumentenprijzen, maar ook criminaliteit en vrije tijd.

Naast de verantwoordelijkheid voor de nationale (officiële) statistieken is het CBS ook belast met de productie van Europese (communautaire) statistieken. Dit betreft het grootste deel van het werkprogramma.

Voor meer informatie over de taken, organisatie en publicaties van het CBS, zie cbs.nl.

Contact

Met vragen kunt u contact opnemen met het CBS.

Medewerkers

Concept & beeldredactie

Irene van Kuik

Infographics

Anne Blaak

Janneke Hendriks

Richard Jollie

Hendrik Zuidhoek

Redactie

Ronald van der Bie

Kees Groenenboom

Annelie Hakkenes-Tuinman

Michel van Kooten

Sidney Vergouw

Paul de Winden

Elma Wobma

Karolien van Wijk

Gert Jan Wijma

Vertaling

Gaby de Vet

Frans Dinnissen

Eindredactie

Annelie Hakkenes-Tuinman

Dank aan alle andere collega’s die hebben bijgedragen aan deze editie van Nederland in cijfers