Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?

De fauna van land en zoet water in Nederland ging tussen 1990 en 2018 met 3 procent vooruit. Per soortgroepnoot1 zijn er wel grote verschillen. Over de hele linie gaat het merendeel van de soorten die op het land leven in aantal achteruit, zoals dagvlinders (25 soorten achteruit, 14 vooruit). Soortgroepen van zoet water gaan gemiddeld juist vooruit. Zo zijn 37 soorten libellen in verspreiding toegenomen, terwijl 10 soorten achteruitgingen.

Het CBS berekent trends in de omvang van de populatie en het verspreidingsgebied van een groot aantal planten- en diersoorten uit de Nederlandse natuur. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van waarnemingen die voornamelijk verzameld zijn door vrijwilligers, maar deels ook door professionele waarnemers. Door de trends in samenhang te bekijken ontstaat een redelijk compleet beeld van de toestand en de ontwikkeling van de Nederlandse natuur.

Fauna van land en zoet water licht toegenomen

De indicator “fauna van land en zoet water” (ook wel de Nederlandse Living Planet Index of LPInoot2) geeft de gemiddelde trend weer van 357 in Nederland voorkomende soorten broedvogels, reptielen, amfibieën, dagvlinders, libellen, zoogdieren en zoetwatervissen. In de periode 1990–2018 is deze index met 3 procent toegenomen. In de laatste 12 jaar is deze stabiel, maar per type natuurgebied zijn er verschillende ontwikkelingen. Zo zijn de kenmerkende diersoorten van heide, duinen en agrarisch gebied gemiddeld achteruit gegaan en die van bos, zoet water en moerassen juist toegenomen.

Toon tabelFauna van land en zoetwater (trend 1990=100)Verberg tabelFauna van land en zoetwater (trend 1990=100)

Fauna van land en zoetwater (trend 1990=100)

	Waarneming	Trend	Onzekerheid trend (low)	Onzekerheid trend (high)
1990	103	100	95 - 105	95 - 105
1991	96	99	95 - 103	95 - 103
1992	101	98	95 - 101	95 - 101
1993	96	97	95 - 100	95 - 100
1994	91	97	95 - 100	95 - 100
1995	98	97	94 - 99	94 - 99
1996	95	97	95 - 100	95 - 100
1997	98	97	95 - 100	95 - 100
1998	99	98	95 - 100	95 - 100
1999	96	99	97 - 101	97 - 101
2000	103	100	98 - 103	98 - 103
2001	97	101	99 - 104	99 - 104
2002	102	102	100 - 104	100 - 104
2003	106	103	100 - 105	100 - 105
2004	102	103	101 - 106	101 - 106
2005	106	104	102 - 106	102 - 106
2006	106	104	102 - 107	102 - 107
2007	103	105	103 - 107	103 - 107
2008	102	105	103 - 107	103 - 107
2009	108	105	103 - 107	103 - 107
2010	106	105	103 - 107	103 - 107
2011	107	105	103 - 107	103 - 107
2012	101	105	104 - 107	104 - 107
2013	105	105	104 - 107	104 - 107
2014	109	105	104 - 107	104 - 107
2015	106	105	103 - 107	103 - 107
2016	104	105	103 - 106	103 - 106
2017	106	104	102 - 106	102 - 106
2018	101	104	101 - 106	101 - 106
Bron: CBS, NEM (Soortenorganisaties)

Minder vlinders, meer libellen

Naast verschillen tussen natuurgebieden zijn er ook grote verschillen tussen soortgroepen. De soortgroepen waarvan de meeste soorten gebonden zijn aan land zijn de afgelopen dertig jaar gemiddeld achteruitgegaan, terwijl soortgroepen die vooral aan zoetwater gebonden zijn in deze periode gemiddeld juist vooruit zijn gegaan. Zo is de aantalstrend van dagvlinders (land) gehalveerd ten opzichte van 1992. Vlindersoorten als boswitje, bruin blauwtje, veenbesblauwtje, veenbesparelmoervlinder en veenhooibeestje kennen een dalende trend. De verspreiding van libellennoot3 (zoetwater) is met ongeveer 50 procent toegenomen sinds 1992, al neemt de trend de laatste jaren wel weer af. Van typisch zuidelijke soorten zoals zuidelijke oeverlibel, zuidelijke keizerlibel, zuidelijke glazenmaker, vuurlibel en zwervende heidelibel neemt de verspreiding nog toe.

Toon tabelDagvlinders en libellen (trend 1992=100)Verberg tabelDagvlinders en libellen (trend 1992=100)

Dagvlinders en libellen (trend 1992=100)

	Waarneming libellen	Trend libellen	Onzekerheid trend libellen (low)	Onzekerheid trend libellen (high)	Waarneming vlinders	Trend vlinders	Onzekerheid trend vlinders (low)	Onzekerheid trend vlinders (high)
1992	101	100	81 – 124	81 – 124	116	100	93 - 108	93 - 108
1993	96	103	87 – 122	87 – 122	89	92	86 - 97	86 - 97
1994	101	106	93 – 123	93 – 123	63	84	80 - 89	80 - 89
1995	112	110	97 – 124	97 – 124	88	79	76 - 82	76 - 82
1996	113	113	101 – 128	101 – 128	79	74	71 - 77	71 - 77
1997	123	117	104 – 133	104 – 133	71	70	67 - 73	67 - 73
1998	121	121	106 – 137	106 – 137	69	67	64 - 69	64 - 69
1999	122	125	110 – 141	110 – 141	51	64	61 - 67	61 - 67
2000	128	129	114 – 146	114 – 146	66	62	59 - 64	59 - 64
2001	126	133	118 – 151	118 – 151	50	60	58 - 63	58 - 63
2002	138	137	120 – 156	120 – 156	64	59	57 - 62	57 - 62
2003	150	142	125 – 161	125 – 161	73	58	56 - 61	56 - 61
2004	144	146	130 – 164	130 – 164	55	57	55 - 60	55 - 60
2005	147	150	133 – 169	133 – 169	63	57	55 - 59	55 - 59
2006	157	152	136 – 171	136 – 171	58	57	54 - 59	54 - 59
2007	158	154	138 – 171	138 – 171	44	57	54 - 59	54 - 59
2008	155	154	138 – 171	138 – 171	44	57	54 - 59	54 - 59
2009	156	154	138 – 172	138 – 172	71	57	54 - 59	54 - 59
2010	152	154	138 – 171	138 – 171	70	57	54 - 59	54 - 59
2011	148	153	138 – 169	138 – 169	62	57	55 - 59	55 - 59
2012	151	152	138 – 167	138 – 167	44	57	55 - 59	55 - 59
2013	150	152	138 – 166	138 – 166	65	57	55 - 59	55 - 59
2014	146	151	138 – 164	138 – 164	65	56	54 - 58	54 - 58
2015	151	150	138 – 162	138 – 162	52	55	54 - 58	54 - 58
2016	147	149	138 – 161	138 – 161	48	55	53 - 57	53 - 57
2017	144	149	137 – 161	137 – 161	63	53	51 - 55	51 - 55
2018	155	148	136 – 162	136 – 162	54	52	50 - 54	50 - 54
2019	148	147	132 – 164	132 – 164	45	50	47 - 53	47 - 53
Bron: CBS, NEM (Vlinderstichting)

De vragen

1. Hoe komt het CBS aan de cijfers?
2. Hoe wordt de Nederlandse bodem gebruikt?
3. Hoe snel groeit de bevolking?
4. Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?
5. Waar maken we ons zorgen over?
6. Waar emigreren we heen?
7. Wie gebruikt het vaakst sociale media?
8. Hoe eenzaam voelen we ons?
9. Op welke dagen trouwen we het liefst? En hoe zit dat met partnerschaps­registraties?
10. Hoeveel jongeren tot 18 jaar ontvangen er hulp?
11. Hoe zit het met cybercrime?
12. In welke richting studeren jongeren af?
13. Welk geloof hangen we aan?
14. Hoe vaak overnachten we buitenshuis?
15. Welk percentage van Nederlanders koopt online? En wat...
16. Wie mogen er stemmen?
17. Wat voeren jongeren online uit?
18. Hoeveel volwassenen roken of hebben gerookt?
19. Waar zijn de inwoners van Caribisch Nederland geboren?
20. Hoe wonen kinderen in Caribisch Nederland?
21. Hoeveel Caribische Nederlanders hebben internet?
22. Hoeveel mensen werken (nooit) thuis?
23. Hoeveel miljonairs wonen er in Nederland?
24. Hoe ging het met onze koopkracht?
25. Waar komt psychische vermoeidheid het meest voor?
26. Welk percentage van de werknemers is lid van een vakbond?
27. Hoeveel passagiers vlogen vanuit en naar Nederland?
28. Hoeveel stikstof produceert de veehouderij?
29. Hoeveel woningen telt Nederland?
30. Hoe ver rijden we gemiddeld met onze stekkerauto?
31. Wat importeren we uit China?
32. Wat is duurder geworden en wat goedkoper?
33. Hoeveel diepvriespatat produceren we?
34. Hoeveel bedrijven telt Nederland?
35. Hoeveel energie halen we uit biomassa?
36. Hoeveel recyclen we?
37. Welke bloembollen telen we het meest?
38. Welke impact heeft het coronavirus?