Voorwoord

‘Geld maakt niet gelukkig’ is een bekende uitspraak ter relativering van het belang van een hoog inkomen of vermogen. Er bestaat een brede consensus dat levenskwaliteit door meer dan alleen geld en materieel bezit wordt bepaald, en dat bijvoorbeeld gezondheid en tevredenheid minstens zo belangrijk zijn.

In deze publicatie staan de welvaart en het welzijn van de volwassen bevolking van Nederland centraal. Welvaart wordt afgeleid uit het besteedbaar inkomen en het vermogen van het huishouden waartoe iemand behoort. Welzijn wordt afgeleid uit de mate van tevredenheid met het leven en de ervaren gezondheid.

De vergrijzing is in volle gang en ieder jaar neemt de groep jonge ouderen, mensen van 55 tot 75 jaar, toe. In de publicatie wordt in het bijzonder aandacht besteed aan de levenskwaliteit van mensen in deze levensfase, die wel de ‘derde levensfase’ genoemd wordt.

In de derde levensfase stoppen veel mensen met werken en gaan ze met pensioen. De één gaat vervroegd met pensioen, terwijl de ander tot aan de pensioengerechtigde leeftijd doorwerkt. De één gaat met pensioen vanuit werk, de andere vanuit bijvoorbeeld een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Er wordt gekeken naar verschillen tussen mannen en vrouwen, mensen met een laag, middelbaar of hoog onderwijsniveau, mensen in de meest voorkomende beroepen en mensen met of zonder gezondheidsproblemen.

Daarnaast was het pensioneringsproces aan veranderingen onderhevig, vooral door het afschaffen van prepensioen- en VUT-regelingen en de laatste jaren door de stijging van de AOW-gerechtigde leeftijd. Daarom worden ook verschillen in de overgang naar pensioen van jonge ouderen voor en na deze veranderingen in beeld gebracht.

Tegen deze achtergrond wordt op toegankelijke wijze een beeld geschetst van de combinatie van welvaart en welzijn, geld en gevoel, van 55- tot 75‑jarige inwoners van Nederland.

Directeur-Generaal

Dr. T.B.P.M. Tjin-A-Tsoi

Den Haag/Heerlen/Bonaire, december 2019