Oekraïners in Nederland

Sinds de Russische invasie eind februari 2022 zijn veel Oekraïners hun land ontvlucht. Zij kunnen in Nederland tijdelijke bescherming krijgen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming van de Europese Unie.noot1 Een aanvraag voor verblijf onder deze richtlijn verloopt anders dan een asielaanvraag; iemand uit Oekraïne gaat niet langs Ter Apel maar schrijft zich in bij een gemeente en doet de asielaanvraag bij de IND. De IND controleert of iemand aan de voorwaarden van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming voldoet en voorziet de aanvrager van een verblijfsdocument. Hiermee heeft de Oekraïense vluchteling onder andere recht op verblijf in een gemeentelijke opvanglocatie en leefgeld. De afwijkende procedure rondom Oekraïense vluchtelingen ten opzichte van asielzoekers is tevens de reden dat zij in dit onderzoek in een apart hoofdstuk beschreven worden.

In dit hoofdstuk worden de eerste maanden van vluchtelingen uit Oekraïne in Nederland beschreven. Het CBS baseert het aantal ingezeten Oekraïense vluchtelingen op de Basisregistratie personen (BRP), dit in tegenstelling tot reguliere asielzoekers waarbij de aantallen gebaseerd worden op informatie vanuit het COA en de IND. De cijfers omvatten Oekraïense vluchtelingen die in Nederland zijn gearriveerd vanaf 24 februari 2022 (begin van de oorlog in Oekraïne) en op 1 juli 2022 nog in de BRP stonden ingeschreven. Deze populatie omvat zowel personen uit Oekraïne met de Oekraïense nationaliteit als personen met een niet-Oekraïense nationaliteit.

4.1Vestiging in Nederland

Meer vrouwen dan mannen

Op 1 juli 2022 verbleven 73 500 personen uit Oekraïne in Nederland. Hierbij gaat het om 67 660 personen met de Oekraïense nationaliteit en 5 740 personen met een niet-Oekraïense nationaliteit, hierna ook wel derdelanders genoemd. De meeste vluchtelingen hebben zich in de maanden maart en april 2022 gevestigd in Nederland, in april ruim 27 000 personen. Oekraïne heeft alle mannen tussen 18 en 60 jaar oud gemobiliseerd en dat is terug te zien in de cijfers. Bijna twee op de drie is vrouw (64 procent) en onder de mannen is een meerderheid jonger dan 20 of ouder dan 60.

Toon tabel4.1.1 In Nederland gevestigde Oekraïners, naar maand van vestiging en geslachtVerberg tabel4.1.1 In Nederland gevestigde Oekraïners, naar maand van vestiging en geslacht

4.1.1 In Nederland gevestigde Oekraïners, naar maand van vestiging en geslacht

Categorie 1	Oekraïense mannen	Overige nationaliteiten mannen	Oekraïense vrouwen	Overige nationaliteiten vrouwen
jun-22	2805	1085	4530	295
mei-22	4370	1070	7990	355
apr-22	8220	1270	17415	495
mrt-22	6695	810	15720	355
feb-22	5	5	10	0

Toon tabel4.1.2 In Nederland gevestigde Oekraïners, naar maand van vestiging, leeftijd en geslacht (%)Verberg tabel4.1.2 In Nederland gevestigde Oekraïners, naar maand van vestiging, leeftijd en geslacht (%)

4.1.2 In Nederland gevestigde Oekraïners, naar maand van vestiging, leeftijd en geslacht (%)

	Mannen, juni 2022	Vrouwen, juni 2022	Mannen, april 2022	Vrouwen, april 2022	Mannen, maart 2022	Vrouwen, maart 2022
80 jaar of ouder	-0,06	0,18	-0,16	0,57	-0,19	0,57
75 tot 80 jaar	-0,05	0,25	-0,16	0,53	-0,2	0,59
70 tot 75 jaar	-0,26	0,56	-0,39	1,13	-0,54	1,34
65 tot 70 jaar	-0,26	0,99	-0,68	1,74	-0,92	2,15
60 tot 65 jaar	-1,07	1,6	-1,1	2,38	-1,14	2,84
55 tot 60 jaar	-0,79	2	-0,46	2,44	-0,35	2,65
50 tot 55 jaar	-1,22	3,48	-0,84	3,04	-0,55	2,99
45 tot 50 jaar	-2,17	5,03	-1,31	4,22	-1,06	4,41
40 tot 45 jaar	-2,79	5,35	-1,89	6,17	-1,6	5,9
35 tot 40 jaar	-4,16	5,73	-2,43	7,99	-2,09	8,83
30 tot 35 jaar	-4,99	5,51	-2,43	6,46	-1,71	6,8
25 tot 30 jaar	-7,58	6,36	-2,56	5	-1,53	4,92
20 tot 25 jaar	-7,28	7,51	-2,36	4,99	-1,03	3,98
15 tot 20 jaar	-3,68	3,87	-3,51	4,84	-3,5	4,68
10 tot 15 jaar	-3,21	2,78	-5,44	5,09	-5,57	5,94
5 tot 10 jaar	-3,06	2,57	-5,16	5,21	-5,92	5,71
0 tot 5 jaar	-2,01	1,61	-3,75	3,54	-3,93	3,89

4.2Verblijfssituatie

Iedereen in zelfstandige woning

Bijna iedere vluchteling uit Oekraïne woont zelfstandig in een gemeente. Slechts een enkeling verblijft op 1 juli 2022 in een opvanglocatie van COA en van een paar personen kan gezegd worden dat ze vertrokken zijn uit Nederland. Dat gaat om minder dan 10 personen. Mogelijk zijn er meer mensen vertrokken maar hebben zij zich niet laten uitschrijven bij de gemeente, er kan dus sprake zijn van een overschatting van het aantal vluchtelingen op 1 juli.

4.3Huishoudenssamenstelling

Vooral alleenstaanden en thuiswonende kinderen

Een maand na vestiging in Nederland is 39 procent van alle vluchtelingen uit Oekraïne alleenstaand. Bijna een kwart is een thuiswonend kind en nog eens ruim 10 procent is ouder in een eenouderhuishouden. Ten opzichte van reguliere asielzoekers vormen de Oekraïners minder vaak een paar met een partner, zowel met als zonder kinderen (12 procent onder Oekraïners en 23 procent onder reguliere asielzoekers). Dit is in lijn met het feit dat er ook minder mannen dan vrouwen uit Oekraïne zijn gevlucht. 14 procent is een overig lid in het huishouden, dat zijn bijvoorbeeld grootouders of ooms en tantes.

Toon tabel4.3.1 Plaats in het huishouden van Oekraïners op moment van huisvesting in gemeenteVerberg tabel4.3.1 Plaats in het huishouden van Oekraïners op moment van huisvesting in gemeente

4.3.1 Plaats in het huishouden van Oekraïners op moment van huisvesting in gemeente

Categorie 1	Alleenstaande	Thuiswonend kind	Partner in paar met kinderen	Partner in paar zonder kinderen	Ouder in eenouderhuishouden	Overig lid huishouden
Oekraïens	24670	16920	4895	3200	8545	9525
Overige nationaliteiten	3875	355	435	285	115	670

4.4Werk

Ruim een derde werkt na 3 maanden in Nederland

Drie maanden na vestiging in Nederland werkt 36 procent van de vluchtelingen uit Oekraïne. In vergelijking met de reguliere statushouders asiel werken Oekraïners veel vaker. Onder de mensen die in de eerste helft van 2022 een vergunning asiel hebben ontvangen werkt 7 procent na drie maanden. Dit is te verklaren doordat Oekraïense vluchtelingen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming meteen mogen werken zonder te moeten wachten op een tewerkstellings­vergunning. 46 procent van de Oekraïners werkt voltijd. De meeste Oekraïense vluchtelingen werken in de uitzendbranche (41 procent) of de horeca (20 procent), net als reguliere statushouders asiel. Een derde werkt als werknemer, de overige werkende Oekraïners werken met name als oproepkracht of uitzendkracht. 13 procent van de werkzame vluchtelingen heeft meer dan 1 baan. Het gemiddelde uurloon bedraagt 14 euro, 6 procent krijgt minder dan 11 euro per uur en 23 procent ontvangt 15 euro of meer.

Onder de vluchtelingen uit Oekraïne is een groot verschil te zien tussen de groep met de Oekraïense nationaliteit en de groep met een niet-Oekraïense nationaliteit maar wel Oekraïne als land van herkomst (derdelanders): 34 procent versus 51 procent is werkzaam met minstens één baan.

Vluchtelingen uit Oekraïne die niet werken ontvangen leefgeld in plaats van een bijstandsuitkering.

Toon tabel4.4.1 Aandeel werkenden onder 18- tot 65-jarige Oekraïners die zich in de eerste helft van 2022 in Nederland vestigden, aantal maanden na vestiging (%)Verberg tabel4.4.1 Aandeel werkenden onder 18- tot 65-jarige Oekraïners die zich in de eerste helft van 2022 in Nederland vestigden, aantal maanden na vestiging (%)

4.4.1 Aandeel werkenden onder 18- tot 65-jarige Oekraïners die zich in de eerste helft van 2022 in Nederland vestigden, aantal maanden na vestiging (%)

Aantal maanden na vestiging	Oekraïens	Overige nationaliteiten
1	14,8	14,2
2	28,3	40,7
3	34,3	50,7
4	36,2	47,1

4.5Vestigingsgemeente

Oekraïners wonen verspreid over Nederland

Net als de reguliere statushouders wonen Oekraïners verspreid over Nederland. De verschillen per gemeente, uitgedrukt per 10 duizend inwoners, zijn klein. De uitschieters die zichtbaar zijn betreffen over het algemeen gemeenten met een laag aantal inwoners. Er kan wel opgemerkt worden dat er per gemeente vaak veel meer Oekraïners dan reguliere statushouders wonen. De twee lichtste kleuren in de figuur gaan samen tot 40 Oekraïners per 10 duizend inwoners, waar de lichtste kleuren bij de kaarten over reguliere statushouders betrekking hebben op maximaal 15 statushouders per 10 duizend inwoners.

Toon tabel4.5.1 Aantal Oekraïners per 10 000 inwoners van de gemeentelijke bevolking, 1 maand na vestiging in Nederland in de eerste helft van 2022Verberg tabel4.5.1 Aantal Oekraïners per 10 000 inwoners van de gemeentelijke bevolking, 1 maand na vestiging in Nederland in de eerste helft van 2022

4.5.1 Aantal Oekraïners per 10 000 inwoners van de gemeentelijke bevolking, 1 maand na vestiging in Nederland in de eerste helft van 2022

GemNaam	22_1
Groningen (gemeente)	41,2
Almere	40,4
Stadskanaal	37,2
Veendam	15,7
Zeewolde	34,1
Achtkarspelen	35,1
Ameland	5,3
Harlingen	46,8
Heerenveen	19,7
Leeuwarden	45,1
Ooststellingwerf	60,5
Opsterland	43,9
Schiermonnikoog	118,2
Smallingerland	22,5
Terschelling	94,5
Vlieland	25,1
Weststellingwerf	35,6
Assen	35,2
Coevorden	30
Emmen	35,3
Hoogeveen	37,6
Meppel	72,1
Almelo	57,2
Borne	102,2
Dalfsen	83,7
Deventer	31,6
Enschede	15,1
Haaksbergen	31,8
Hardenberg	26,7
Hellendoorn	63,2
Hengelo (O.)	50,5
Kampen	56,2
Losser	35
Noordoostpolder	45
Oldenzaal	31,2
Ommen	98,4
Raalte	42,2
Staphorst	97,9
Tubbergen	28,6
Urk	100,8
Wierden	60,3
Zwolle	42,7
Aalten	38,7
Apeldoorn	28,6
Arnhem	36,9
Barneveld	43,7
Beuningen	19,1
Brummen	46
Buren	57,4
Culemborg	15,1
Doesburg	18,1
Doetinchem	27,5
Druten	83,7
Duiven	11,6
Ede	57,7
Elburg	75,1
Epe	43,1
Ermelo	36,3
Harderwijk	14,2
Hattem	81
Heerde	67,6
Heumen	67
Lochem	73,1
Maasdriel	101
Nijkerk	23,6
Nijmegen	32,2
Oldebroek	128,4
Putten	48,8
Renkum	19,4
Rheden	14,7
Rozendaal	63,7
Scherpenzeel	53,3
Tiel	27,7
Voorst	25,4
Wageningen	42,4
Westervoort	15,3
Winterswijk	42
Wijchen	35,4
Zaltbommel	22,1
Zevenaar	17
Zutphen	16,2
Nunspeet	66,7
Dronten	65,5
Amersfoort	41,1
Baarn	34,7
De Bilt	39,2
Bunnik	46,3
Bunschoten	52,2
Eemnes	56,6
Houten	21,5
Leusden	44,9
Lopik	54,6
Montfoort	73,4
Renswoude	358,2
Rhenen	36,1
Soest	31,3
Utrecht (gemeente)	30,6
Veenendaal	24,8
Woudenberg	105,6
Wijk bij Duurstede	23,8
IJsselstein	31,3
Zeist	38,7
Nieuwegein	29,1
Aalsmeer	84,4
Alkmaar	48
Amstelveen	82
Amsterdam	47,3
Beemster	68,2
Bergen (NH.)	85,1
Beverwijk	26,3
Blaricum	46,8
Bloemendaal	64,7
Castricum	24,7
Diemen	62,6
Edam-Volendam	60,4
Enkhuizen	54,7
Haarlem	43,2
Haarlemmermeer	89,9
Heemskerk	21,7
Heemstede	44,7
Heerhugowaard	55,3
Heiloo	24,4
Den Helder	33
Hilversum	91,4
Hoorn	25,4
Huizen	68,4
Landsmeer	51
Langedijk	31,1
Laren (NH.)	90,4
Medemblik	70,6
Oostzaan	16,5
Opmeer	45
Ouder-Amstel	58,1
Purmerend	44,1
Schagen	50,9
Texel	100,3
Uitgeest	11,7
Uithoorn	24,8
Velsen	25,1
Weesp	26,9
Zandvoort	61,7
Zaanstad	27,2
Alblasserdam	58,6
Alphen aan den Rijn	38,9
Barendrecht	12,1
Drechterland	74,1
Brielle	37,3
Capelle aan den IJssel	26,9
Delft	28,7
Dordrecht	78,7
Gorinchem	32,9
Gouda	36
's-Gravenhage (gemeente)	49,2
Hardinxveld-Giessendam	90,2
Hellevoetsluis	26,8
Hendrik-Ido-Ambacht	48,3
Stede Broec	39,1
Hillegom	60,8
Katwijk	32,4
Krimpen aan den IJssel	30,3
Leiden	34,1
Leiderdorp	20,1
Lisse	22,2
Maassluis	19,7
Nieuwkoop	40,1
Noordwijk	91
Oegstgeest	39,9
Oudewater	42,4
Papendrecht	17,1
Ridderkerk	23,4
Rotterdam	46,8
Rijswijk (ZH.)	67,9
Schiedam	36,8
Sliedrecht	84,8
Albrandswaard	12,8
Westvoorne	55
Vlaardingen	28,3
Voorschoten	28,8
Waddinxveen	61
Wassenaar	61,2
Woerden	26
Zoetermeer	25,1
Zoeterwoude	45,2
Zwijndrecht	46,5
Borsele	46
Goes	37,1
West Maas en Waal	73,5
Hulst	38,1
Kapelle	39,6
Middelburg (Z.)	30
Reimerswaal	93,5
Terneuzen	44,3
Tholen	95,5
Veere	91,6
Vlissingen	39,7
De Ronde Venen	41,4
Tytsjerksteradiel	43,4
Asten	33,3
Baarle-Nassau	23,2
Bergen op Zoom	25,6
Best	22,8
Boekel	34,7
Boxmeer	11,1
Boxtel	20,6
Breda	31,9
Deurne	17,6
Pekela	179
Dongen	28,8
Eersel	52,2
Eindhoven	46,9
Etten-Leur	29,4
Geertruidenberg	49,2
Gilze en Rijen	22,1
Goirle	28
Grave	9,6
Helmond	41,3
's-Hertogenbosch	41,5
Heusden	29,8
Hilvarenbeek	51,6
Loon op Zand	21,7
Mill en Sint Hubert	10
Nuenen, Gerwen en Nederwetten	25,3
Oirschot	13,3
Oisterwijk	24,7
Oosterhout	41,6
Oss	26,2
Rucphen	12,6
Sint-Michielsgestel	15,3
Someren	30,9
Son en Breugel	32,5
Steenbergen	45,2
Waterland	65,3
Tilburg	22,5
Uden	33,6
Valkenswaard	19,5
Veldhoven	18,2
Vught	37,3
Waalre	18,2
Waalwijk	24,2
Woensdrecht	35,4
Zundert	38,7
Wormerland	41
Landgraaf	22,5
Beek (L.)	12,6
Beesel	50,6
Bergen (L.)	18,3
Brunssum	31,4
Gennep	172
Heerlen	10,4
Kerkrade	34,1
Maastricht	27,1
Meerssen	20,9
Mook en Middelaar	20,2
Nederweert	28,5
Roermond	45,4
Simpelveld	47,7
Stein (L.)	35,4
Vaals	26,8
Venlo	45,8
Venray	35
Voerendaal	45,7
Weert	49
Valkenburg aan de Geul	102
Lelystad	55,6
Horst aan de Maas	47,1
Oude IJsselstreek	16,8
Teylingen	30,2
Utrechtse Heuvelrug	48,3
Oost Gelre	32,5
Koggenland	122,9
Lansingerland	18,9
Leudal	36,6
Maasgouw	25,1
Gemert-Bakel	40,6
Halderberge	46
Heeze-Leende	28,9
Laarbeek	30,3
Reusel-De Mierden	55,6
Roerdalen	11,7
Roosendaal	33,8
Schouwen-Duiveland	56,9
Aa en Hunze	76
Borger-Odoorn	31,3
Cuijk	51,2
Landerd	12,6
De Wolden	30,8
Noord-Beveland	95
Wijdemeren	38,4
Noordenveld	59,3
Twenterand	44,2
Westerveld	33,1
Sint Anthonis	29,9
Lingewaard	12,8
Cranendonck	18,6
Steenwijkerland	64,7
Moerdijk	50,8
Echt-Susteren	42,5
Sluis	47,1
Drimmelen	12,8
Bernheze	34
Alphen-Chaam	18,3
Bergeijk	34,7
Bladel	33,6
Gulpen-Wittem	48,6
Tynaarlo	48,9
Midden-Drenthe	57,5
Overbetuwe	34,6
Hof van Twente	54,8
Neder-Betuwe	118,9
Rijssen-Holten	41,4
Geldrop-Mierlo	27,5
Olst-Wijhe	28,3
Dinkelland	51,5
Westland	90,1
Midden-Delfland	10,3
Berkelland	25,8
Bronckhorst	53,8
Sittard-Geleen	29,6
Kaag en Braassem	61,4
Dantumadiel	34,3
Zuidplas	39,3
Peel en Maas	65,5
Oldambt	46,5
Zwartewaterland	53,5
S�dwest-Frysl�n	52,6
Bodegraven-Reeuwijk	38,8
Eijsden-Margraten	37,8
Stichtse Vecht	40,4
Hollands Kroon	64,4
Leidschendam-Voorburg	28,7
Goeree-Overflakkee	64
Pijnacker-Nootdorp	40,6
Nissewaard	23,6
Krimpenerwaard	53,3
De Fryske Marren	54,5
Gooise Meren	53,1
Berg en Dal	62,8
Meierijstad	48,6
Waadhoeke	23,8
Westerwolde	15,6
Midden-Groningen	52,9
Beekdaelen	15,8
Montferland	78,3
Altena	37,4
West Betuwe	58,5
Vijfheerenlanden	37,7
Hoeksche Waard	22,8
Het Hogeland	43,7
Westerkwartier	44,9
Noardeast-Frysl�n	18
Molenlanden	64,4
Eemsdelta	32,9

4.6Dashboard

Naast deze rapportage is er een interactief dashboard, met daarin nog meer cijfers over de integratie van statushouders en Oekraïners. In dit dashboard kunt u zelf kiezen over welke onderwerpen en voor welke nationaliteitennoot2 u cijfers (visueel) gepresenteerd wilt zien.