Aanvullende thema’s
In de hoofdstukken 2 tot en met 8 zijn de onderzochte vormen van huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag achtereenvolgens de revue gepasseerd. In dit hoofdstuk komt een aantal aanvullende thema’s aan de orde. Het gaat om slachtofferschap in de kinderjaren, zelfplegerschap, en vermoedens over het plaatsvinden van huiselijk geweld bij iemand in de omgeving.
9.1Slachtofferschap huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag in de kinderjaren
Ruim een op de vijf (22 procent) personen van 16 jaar of ouder geeft aan dat hij of zij in de kinderjaren, dat wil zeggen voor de leeftijd van 12 jaar, slachtoffer is geweest van een of meerdere vormen van huiselijk geweld en/of seksueel grensoverschrijdend gedrag.
Van fysiek geweld in huiselijke kring was 17 procent in hun kinderjaren slachtoffer. Negen procent gaf aan voor het 12e levensjaar slachtoffer te zijn geweest van dwingende controle in huiselijk kring. Ongeveer 6 procent van de 16‑plussers was in hun kinderjaren slachtoffer van respectievelijk offline seksuele intimidatie en van fysiek seksueel geweld. Online seksuele intimidatie kan alleen de relatief jongere generaties hebben getroffen omdat er vroeger nog geen internet was, en werd door 3 procent van de 16‑plussers als kind meegemaakt.
In vergelijking met 2020 geven in 2022 geven meer 16‑plussers aan in hun kinderjaren slachtoffer te zijn geweest van offline seksuele intimidatie, fysiek seksueel geweld, en online seksuele intimidatie. Het percentage dat zegt in de kinderjaren slachtoffer te zijn geweest van fysiek geweld in huiselijke kring en van dwingende controle in huiselijke kring is in 2022 vergelijkbaar met dat van 2020.
| 2022 | 2020 | |
|---|---|---|
| Fysiek geweld in huiselijk kring | 16,7 | 15,9 |
| Dwingende controle in huiselijke kring | 8,6 | 8 |
| Offline seksuele intimidatie | 5,9 | 4,9 |
| Online seksuele intimidatie2) | 2,7 | 2,1 |
| Fysiek seksueel geweld | 6,2 | 5,4 |
| Bron: CBS, WODC | ||
| 1) Verbale agressie in huiselijke kring en stalking door ex-partner zijn hier buiten beschouwing gelaten. | ||
| 2) Bij personen die in 2022 ca. 45 jaar of ouder waren, kan online seksuele intimidatie op logische gronden niet voorkomen. | ||
Van de personen die in 2022 aangaven in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld en/of seksueel grensoverschrijdend gedrag gaf 43 procent aan ook in de kinderjaren hiervan slachtoffer te zijn geweest. Van degenen die in de afgelopen 12 maanden geen slachtoffer zijn geweest, gaf 18 procent dit aan.
Wanneer gekeken wordt naar de verschillende vormen van geweld blijkt dat 36 procent van de personen die in de afgelopen 12 maanden slachtoffer zijn geweest van fysiek geweld in huiselijke kring hiervan ook in de kinderjaren slachtoffer zijn geweest. Bij dwingende controle in huiselijke kring is dit 30 procent, en bij offline seksuele intimidatie, fysiek seksueel geweld en online seksuele intimidatie respectievelijk 19, 16 en 12 procent.
| Slachtoffer in afgelopen 12 maanden | Geen slachtoffer in afgelopen 12 maanden | |
|---|---|---|
| Fysiek geweld in huiselijke kring | 36,2 | 15,9 |
| Dwingende controle in huiselijke kring | 30,4 | 7,5 |
| Offline seksuele intimidatie | 18,6 | 4,7 |
| Online seksuele intimidatie 2) | 12,0 | 2,1 |
| Fysiek seksueel geweld | 15,8 | 5,9 |
| Bron: CBS, WODC | ||
| 1) Verbale agressie in huiselijke kring en stalking door ex-partner zijn hier buiten beschouwing gelaten. | ||
| 2) Bij personen die in 2022 ca. 45 jaar of ouder waren, kan online seksuele intimidatie op logische gronden niet voorkomen. | ||
9.2Zelf pleger van huiselijk geweld en/of seksueel grensoverschrijdend gedrag
Twee procent van bevolking van 16 jaar en ouder geeft aan in de afgelopen 12 maanden zelf weleens lichamelijk agressief, controlerend en/of intimiderend te zijn geweest tegen iemand in de huiselijke kring, een ex-partner te hebben gestalkt of ongewenst seksueel gedrag te hebben vertoond. Dit zijn ongeveer 320 duizend personen. Het gaat hier om een totaalbeeld. Er is niet naar gevraagd om welk gedrag het nu precies ging. Daarbij zullen niet alle plegers van huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag open zijn over hun gedrag, mogelijk ook door een verschil in perceptie van de gebeurtenis, resulterend in een onderschatting van het percentage plegers.
Personen onder de 45 jaar geven met ruim 3 procent vaker aan dat zij in de afgelopen 12 maanden weleens agressief, controlerend of intimiderend gedrag hebben vertoond in de huiselijke kring dan 45- tot 65‑jarigen (1,8 procent) en 65‑plussers (0,5 procent). Verder blijken biseksuele vrouwen zich naar verhouding vaak schuldig te maken aan agressief, controlerend of intimiderend gedrag in de huiselijke kring. Opvallend is dat jongeren en biseksuele vrouwen ook relatief vaak aangeven slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld en seksueel grensoverschrijdend gedrag.
| 2022 | ||
|---|---|---|
| Totaal, | 2,2 | |
| Geslacht | Vrouwen, Geslacht | 2,2 |
| Geslacht | Mannen, Geslacht | 2,2 |
| Leeftijd | 16 tot 18 jaar, Leeftijd | 3,9 |
| Leeftijd | 18 tot 24 jaar, Leeftijd | 3,4 |
| Leeftijd | 24 tot 45 jaar, Leeftijd | 3,3 |
| Leeftijd | 45 tot 65 jaar, Leeftijd | 1,8 |
| Leeftijd | 65 jaar of ouder, Leeftijd | 0,5 |
| Seksuele oriëntatie | Homoseksuele mannen, Seksuele oriëntatie | 2,6 |
| Seksuele oriëntatie | Homoseksuele vrouwen, Seksuele oriëntatie | 1,0 |
| Seksuele oriëntatie | Biseksuele mannen, Seksuele oriëntatie | 3,4 |
| Seksuele oriëntatie | Biseksuele vrouwen, Seksuele oriëntatie | 6,0 |
| Seksuele oriëntatie | Heteroseksuele mannen, Seksuele oriëntatie | 2,2 |
| Seksuele oriëntatie | Heteroseksuele vrouwen, Seksuele oriëntatie | 2,0 |
| Bron: CBS, WODC | ||
Wanneer het slachtofferschap en het plegerschap van huiselijk geweld en/of seksueel grensoverschrijdend gedrag in de huiselijke kring aan elkaar worden gerelateerd, blijkt dat er inderdaad een relatie is. Veertien procent van de personen die zeggen slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld, geeft aan zelf ook agressief, controlerend of intimiderend gedrag te hebben vertoond in de huiselijke kring. Van de personen die geen slachtoffer zijn geweest is dit 1 procent.
9.3Vermoeden van huiselijk geweld bij iemand anders in omgeving
In totaal geeft 15 procent van de Nederlanders van 16 jaar of ouder aan weleens een vermoeden te hebben gehad of weleens getuige te zijn geweest van huiselijk geweld bij iemand in de omgeving. Vrouwen geven dit vaker aan dan mannen, respectievelijk 18 en 13 procent (zie Tabellenset).
Ruim 8 op de 10 (82 procent) zeggen met iemand te hebben gepraat over hun vermoeden of dat ze getuige zijn geweest. Het grootste deel geeft aan hierover met het slachtoffer zelf te hebben gepraat of met iemand die het slachtoffer kent. Met de (vermoedelijke) pleger of iemand die de (vermoedelijke) pleger kent is minder vaak gepraat.
| 2022 | |
|---|---|
| Met iemand gepraat | 82,3 |
| . | |
| Het slachtoffer van huiselijk geweld | 38,9 |
| Iemand die het slachtoffer kent | 29,6 |
| Een hulpverlener | 19,3 |
| Iemand in mijn omgeving die slachtoffer en dader niet kent |
15,9 |
| De pleger van het huiselijk geweld | 13 |
| Iemand die de pleger kent | 13 |
| Iemand anders | 8 |
| . | |
| Met niemand gepraat | 13,5 |
| Bron: CBS, WODC | |