Totaal huiselijk geweld en totaal seksueel geweld

In het vorige hoofdstuk zijn de verschillende vormen van huiselijk geweld en seksueel geweld in samenhang beschreven. In dit afsluitende hoofdstuk staat het slachtofferschap van huiselijk geweld in totaliteit en seksueel geweld in totaliteit centraal. Hiermee ontstaat een totaalbeeld van de twee kernthema’s van deze PHGSG: huiselijk geweld enerzijds en seksueel geweld anderzijds. Er worden geen totaalcijfers voor huiselijk en seksueel geweld samen gegeven want een dergelijke samenvoeging zou geen recht doen aan de inhoudelijke en beleidsmatig relevante verschillen tussen beide vormen van geweld.

10.1Totaal slachtofferschap

In de periode maart-april 2020 gaf 8 procent van de personen van 16 jaar of ouder aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van een of meerdere vormen van huiselijk geweld.noot1noot2 Dit zijn omgerekend 1,2 miljoen personen. Huiselijk geweld omvat een of meer vormen van fysiek geweld in huiselijke kring, dwingende controle in huiselijke kring, stalking door een ex-partner en seksueel geweld in huiselijke kring.

Van seksueel geweld werd 11 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder in de afgelopen 12 maanden slachtoffer. Dit zijn 1,6 miljoen personen. Seksueel geweld omvat een of meer vormen van niet-fysieke seksuele intimidatie, fysiek seksueel geweld en online seksuele intimidatie. Hierbij worden zowel de voorvallen die binnen als buiten de huiselijke kring voorkwamen meegenomen.

Huiselijk geweld kan seksueel van aard zijn, en – andersom – kan seksueel geweld in huiselijke kring plaatsvinden. Deze overlap tussen huiselijk geweld en seksueel geweld is klein: 1 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder werd slachtoffer van seksueel geweld door iemand uit de huiselijke kring, terwijl 8 procent slachtoffer werd van huiselijk geweld dat geen seksueel karakter had. Omgekeerd vindt seksueel geweld voor het grootste deel niet in de huiselijke kring plaats: 10 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder is slachtoffer geweest van seksueel geweld buiten de huiselijke kring. Bij 1 procent gebeurde dit binnen de huiselijke kring.

10.1.1 Slachtoffers huiselijk geweld totaal en seksueel geweld totaal in de afgelopen 12 maanden1), 2020 (% personen van 16 jaar of ouder)
2020
Huiselijk geweld 8,3
Huiselijk niet-seksueel geweld 7,8
Huiselijk seksueel geweld 1,1
.
Seksueel geweld 10,9
Seksueel niet-huiselijk geweld 10,3
Seksueel huiselijk geweld 1,1
Bron: CBS, WODC
1) Verbale agressie in huiselijke kring is bij huiselijk geweld niet meegeteld.

10.2Structureel slachtofferschap

Zes procent van de personen van 16 jaar of ouder geeft aan in de afgelopen 12 maanden tenminste een van de vormen van huiselijk geweld structureel, dat wil zeggen (bijna) dagelijks, wekelijks of maandelijksnoot3noot4noot5 te hebben meegemaakt. Dit betreft 820 duizend personen. 0,2 procent was structureel slachtoffer van seksueel geweld door iemand uit de huiselijke kring (27 duizend personen).

Met structureel seksueel geweld – ook hier gaat het om geweld dat ten minste eens per maand plaatsvond – had in de afgelopen 12 maanden ten minste 1,3 procent van de bevolking van 16 jaar en ouder te maken. Dit zijn omgerekend ongeveer 185 duizend personen. 0,2 procent was structureel slachtoffer van seksueel huiselijk geweld (is dezelfde groep slachtoffers als die van structureel huiselijk seksueel geweld uit de vorige alinea).

10.2.1 Slachtoffers structureel huiselijk geweld totaal en structureel seksueel geweld totaal1), 2020 (% personen van 16 jaar of ouder)
2020
Structureel huiselijk geweld 5,8
Huiselijk niet-seksueel geweld 5,7
Huiselijk seksueel geweld 0,2
.
Structureel seksueel geweld 1,3
Seksueel niet-huiselijk geweld 1,2
Seksueel huiselijk geweld 0,2
Bron: CBS, WODC
1) Verbale agressie in huiselijke kring is bij structureel huiselijk geweld niet meegeteld.

10.3Slachtofferschap huiselijk geweld naar kenmerken

Het slachtofferschap van huiselijk geweld neemt sterk af met toenemende leeftijd. Zo werd bijna een kwart (24 procent) van de 16 tot 18‑jarigen in de afgelopen 12 maanden slachtoffer, bij de 18 tot 24‑jarigen was dat 18 procent en bij de 65‑plussers nog 3 procent. Vrouwen zijn iets vaker slachtoffer dan mannen (9 tegen 7 procent). Heteroseksuelen zijn minder vaak slachtoffer dan personen met een andere seksuele oriëntatie. Verder zijn alleenstaande ouders relatief vaak slachtoffer van huiselijk geweld (zie tabel 1b in bijlage A). Ook het welvaartsniveau is gerelateerd aan huiselijk geweld: slachtofferschap komt vaker voor bij personen in huishoudens met een lager welvaartsniveau.

10.3.1 Slachtoffers huiselijk geweld totaal in afgelopen 12 maanden naar kenmerken1), 2020 (% personen van 16 jaar of ouder)
In afgelopen 12 maanden
Totaal, 8,3
Geslacht Vrouwen, Geslacht 9,2
Geslacht Mannen, Geslacht 7,3
Leeftijd 16 tot 18 jaar, Leeftijd 23,9
Leeftijd 18 tot 24 jaar, Leeftijd 18,2
Leeftijd 24 tot 45 jaar, Leeftijd 9,6
Leeftijd 45 tot 65 jaar, Leeftijd 6,6
Leeftijd 65 jaar of ouder, Leeftijd 2,8
Seksuele orientatie Homo's, Seksuele orientatie 11,4
Seksuele orientatie Lesbiennes, Seksuele orientatie 11,3
Seksuele orientatie Biseksuele mannen, Seksuele orientatie 14,8
Seksuele orientatie Biseksuele vrouwen, Seksuele orientatie 20,6
Seksuele orientatie Hetero mannen, Seksuele orientatie 7,2
Seksuele orientatie Hetero vrouwen, Seksuele orientatie 8,7
Bron: CBS, WODC
1) Verbale agressie in huiselijke kring is bij huiselijk geweld niet meegeteld.

10.4Slachtofferschap seksueel geweld naar kenmerken

Het slachtofferschap van seksueel geweld neemt vanaf ongeveer 24‑jarige leeftijd af met toenemende leeftijd. 18- tot 24‑jarigen zijn met 30 procent iets vaker slachtoffer dan 16- tot 18‑jarigen (26 procent). Vrouwen zijn dubbel zo vaak slachtoffer van seksueel geweld als mannen (15 tegen 7 procent). Heteroseksuelen zijn minder vaak slachtoffer dan homoseksuelen en biseksuelen. Vooral biseksuele vrouwen zijn vaak slachtoffer van seksueel geweld (44 procent). Verder krijgen personen zonder partner vaker met seksueel geweld te maken (zie tabel 1b in bijlage A). Ook personen in huishoudens met een lager welvaartsniveau en inwoners van meer verstedelijkte gemeenten zijn relatief vaak slachtoffer van seksueel geweld.

10.4.1 Slachtoffers seksueel geweld totaal in afgelopen 12 maanden naar kenmerken, 2020 (% personen van 16 jaar of ouder)
In afgelopen 12 maanden
Totaal, 10,9
Geslacht Vrouwen, Geslacht 15,1
Geslacht Mannen, Geslacht 6,7
Leeftijd 16 tot 18 jaar, Leeftijd 25,5
Leeftijd 18 tot 24 jaar, Leeftijd 29,6
Leeftijd 24 tot 45 jaar, Leeftijd 14,9
Leeftijd 45 tot 65 jaar, Leeftijd 6,7
Leeftijd 65 jaar of ouder, Leeftijd 2,7
Seksuele orientatie Homo's, Seksuele orientatie 25,2
Seksuele orientatie Lesbiennes, Seksuele orientatie 23,6
Seksuele orientatie Biseksuele mannen, Seksuele orientatie 24,5
Seksuele orientatie Biseksuele vrouwen, Seksuele orientatie 44,4
Seksuele orientatie Hetero mannen, Seksuele orientatie 5,7
Seksuele orientatie Hetero vrouwen, Seksuele orientatie 13,7
Bron: CBS, WODC

Noten

Verbale agressie is hierbij niet meegeteld. Het percentage huiselijk geweld inclusief verbale agressie bedraagt 33 procent.

Indien een respondent de vraag over slachtofferschap bij een item niet heeft ingevuld wordt verondersteld dat hij/zij dit item niet heeft mee­gemaakt. Deze veronderstelling zal niet altijd juist zijn omdat sommige slachtoffers om hun moverende redenen die vragen niet hebben willen of kunnen beantwoorden. Daarnaast is niet altijd een antwoord gegeven op de vraag of de pleger uit de huiselijke kring kwam of niet. Dit resulteert in een lichte, door de combinatie van voorvallen niet te bepalen onderschatting.

Verbale agressie in huiselijke kring is niet meegeteld. Het percentage structureel huiselijk geweld inclusief structurele verbale agressie bedraagt 8 procent.

Alle vormen van dwingende controle en stalking door ex-partner zijn als structureel meegeteld.

Het betreft een minimumschatting omdat onbekend is hoeveel personen slachtoffer werden van meerdere vormen van geweld, die afzonderlijk niet structureel voorkwamen maar bij elkaar wel optellen tot ‘structureel geweld’. Dit geldt ook voor de schatting van seksueel geweld.

Colofon

Deze website is ontwikkeld door het CBS in samenwerking met Textcetera Den Haag.
Heb je een vraag of opmerking over deze website, neem dan contact op met het CBS.

Disclaimer en copyright

Cookies

CBS maakt op deze website gebruik van functionele cookies om de site goed te laten werken. Deze cookies bevatten geen persoonsgegevens en hebben nauwelijks gevolgen voor de privacy. Daarnaast gebruiken wij ook analytische cookies om bezoekersstatistieken bij te houden. Bijvoorbeeld hoe vaak pagina's worden bezocht, welke onderwerpen gebruikers naar op zoek zijn en hoe bezoekers op onze site komen. Het doel hiervan is om inzicht te krijgen in het functioneren van de website om zo de gebruikerservaring voor u te kunnen verbeteren. De herleidbaarheid van bezoekers aan onze website beperken wij zo veel mogelijk door de laatste cijfergroep (octet) van ieder IP-adres te anonimiseren. Deze gegevens worden niet gedeeld met andere partijen. CBS gebruikt geen trackingcookies. Trackingcookies zijn cookies die bezoekers tijdens het surfen over andere websites kunnen volgen.

De geplaatste functionele en analytische cookies maken geen of weinig inbreuk op uw privacy. Volgens de regels mogen deze zonder toestemming geplaatst worden.

Meer informatie: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/telecommunicatie/vraag-en-antwoord/mag-een-website-ongevraagd-cookies-plaatsen

Leeswijzer

Verklaring van tekens

. Gegevens ontbreken
* Voorlopig cijfer
** Nader voorlopig cijfer
x Geheim
Nihil
(Indien voorkomend tussen twee getallen) tot en met
0 (0,0) Het getal is kleiner dan de helft van de gekozen eenheid
Niets (blank) Een cijfer kan op logische gronden niet voorkomen
2019–2020 2019 tot en met 2020
2019/2020 Het gemiddelde over de jaren 2019 tot en met 2020
2019/’20 Oogstjaar, boekjaar, schooljaar enz., beginnend in 2019 en eindigend in 2020
2017/’18–2019/’20 Oogstjaar, boekjaar, enz., 2017/’18 tot en met 2019/’20

In geval van afronding kan het voorkomen dat het weergegeven totaal niet overeenstemt met de som van de getallen.

Over het CBS

De wettelijke taak van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) is om officiële statistieken te maken en de uitkomsten daarvan openbaar te maken. Het CBS publiceert betrouwbare en samenhangende statistische informatie, die het deelt met andere overheden, burgers, politiek, wetenschap, media en bedrijfsleven. Zo zorgt het CBS ervoor dat maatschappelijke debatten gevoerd kunnen worden op basis van betrouwbare statistische informatie.

Het CBS maakt inzichtelijk wat er feitelijk gebeurt. De informatie die het CBS publiceert, gaat daarom over onderwerpen die de mensen in Nederland raken. Bijvoorbeeld economische groei en consumentenprijzen, maar ook criminaliteit en vrije tijd.

Naast de verantwoordelijkheid voor de nationale (officiële) statistieken is het CBS ook belast met de productie van Europese (communautaire) statistieken. Dit betreft het grootste deel van het werkprogramma.

Voor meer informatie over de taken, organisatie en publicaties van het CBS, zie cbs.nl.

Contact

Met vragen kunt u contact opnemen met het CBS.

Medewerkers

Auteurs

Drs. Math Akkermans

Willem Gielen MSc

Dr. Rianne Kloosterman

Dr. Elke Moons

Ir. Carin Reep

Dr. Marleen Wingen

Begeleidingscommisie

Prof. Dr. Ellen Laan (voorzitter)

Prof. Dr. Majone Steketee

Dr. Daphne van de Bongardt

Dr. Vera Toepoel

Steven Tjalsma, MSc LLM

Claudia Lucardie

Nanja Flikweert, MSc

Dr. Leontien van der Knaap (projectleider WODC)