Hoe gaat het met de libellen en dagvlinders?

Sinds 1992 zijn er bijna de helft minder dagvlinders. Het aantal libellen nam tot 2007 toe, maar groeide daarna niet verder. Dat komt onder andere doordat de kwaliteit van het leefgebied van de vlinders en libellen steeds slechter wordt.

Tussen 1991 en 2007 werd het gebied waar libellen voorkomen twee keer zo groot. Dit betekent niet dat alle libellen samen twee keer zoveel ruimte hadden. Bijvoorbeeld: de ene soort heeft een klein gebied dat vier keer groter wordt, de andere soort heeft een groot gebied dat niet verandert. Resultaat: gemiddeld een twee keer zo groot gebied.

Na 2007 stopte die uitbreiding. Vooral libellen die in of bij stromend water leven komen op meer plekken voor. Met veel soorten libellen ging het dan ook beter. Dat kwam vooral door schoner water en natuurvriendelijke oevers. Ook komen er door de klimaatverandering soorten uit het zuiden naar Nederland. Libellen zoals de grote keizerlibel, zuidelijke keizerlibel en vuurlibel zijn aangepast aan warmte en komen nu op veel meer plekken voor.

Waterkwaliteit een probleem voor libellen

Maar het gebied waar libellen voorkomen bleef niet groeien. Dit komt doordat de kwaliteit van het water op veel plaatsen nog niet goed genoeg is en niet meer verbetert. Op sommige plekken gaat de waterkwaliteit zelfs achteruit. Zo gaan sommige veelvoorkomende soorten, zoals het lantaarntje, de laatste jaren achteruit. Ook worden kleinere libellen opgegeten door grotere soorten of verdrongen uit hun leefgebied.

Toon tabelLibellen (1991=100)Verberg tabelLibellen (1991=100)

Libellen (1991=100)

	Waarneming	Trend	Trend (marge) (low)	Trend (marge) (high)
1991	110	100	93 - 107	93 - 107
1992	103	106	100 - 111	100 - 111
1993	99	112	107 - 117	107 - 117
1994	110	117	113 - 122	113 - 122
1995	126	123	120 - 127	120 - 127
1996	133	130	126 - 133	126 - 133
1997	155	136	133 - 139	133 - 139
1998	146	142	138 - 145	138 - 145
1999	147	148	144 - 152	144 - 152
2000	144	155	151 - 158	151 - 158
2001	141	161	157 - 164	157 - 164
2002	160	167	163 - 170	163 - 170
2003	188	172	169 - 176	169 - 176
2004	176	178	175 - 181	175 - 181
2005	180	182	180 - 186	180 - 186
2006	197	186	183 - 189	183 - 189
2007	200	188	185 - 191	185 - 191
2008	196	189	186 - 191	186 - 191
2009	191	188	185 - 191	185 - 191
2010	186	188	185 - 191	185 - 191
2011	178	187	184 - 190	184 - 190
2012	180	185	182 - 188	182 - 188
2013	180	183	181 - 185	181 - 185
2014	174	182	179 - 184	179 - 184
2015	181	181	179 - 183	179 - 183
2016	171	180	178 - 182	178 - 182
2017	173	180	178 - 181	178 - 181
2018	190	179	177 - 181	177 - 181
2019	181	179	177 - 181	177 - 181
2020	185	179	176 - 181	176 - 181
2021	178	179	176 - 182	176 - 182
2022	175	179	175 - 183	175 - 183
Bron: NEM (CBS, Vlinderstichting)

Minder dagvlinders

Sinds 1992 nam het aantal dagvlinders met bijna de helft af. Dat geldt voor de meeste soorten en voor bijna alle leefgebieden. De oorzaak is het kleiner worden van leefgebieden. Maar ook stikstof uit de lucht in natuurgebieden helpt niet mee. Hierdoor zijn er minder of helemaal geen planten meer die belangrijk zijn voor vlinders. In landbouwgebieden zijn al veel langer bijna geen graslandkruiden. Hierdoor zijn vlinders daar bijna niet te vinden. Ook hebben soorten als koevinkje en kleine heivlinder last van heftige zomerbuien en droogte die door klimaatverandering steeds vaker voorkomen.

Met een paar hele zeldzame soorten gaat het juist wat beter, zoals met het pimpernelblauwtje. Dat komt omdat de laatste jaren de gebieden waar ze graag leven zijn hersteld. Sommige bosvlindersoorten, zoals het boswitje en de kleine ijsvogelvlinder, gaan ook vooruit. Dit komt door warmere zomers van de laatste jaren én door het ouder worden van de bossen.

Toon tabelDagvlinders (1992=100)Verberg tabelDagvlinders (1992=100)

Dagvlinders (1992=100)

	Waarneming	Trend	Trend (marge) (low)	Trend (marge) (high)
1992	107	100	92 - 109	92 - 109
1993	94	94	87 - 100	87 - 100
1994	71	88	83 - 94	83 - 94
1995	93	84	80 - 87	80 - 87
1996	85	79	76 - 82	76 - 82
1997	79	76	73 - 78	73 - 78
1998	76	73	70 - 75	70 - 75
1999	58	70	68 - 72	68 - 72
2000	76	68	65 - 70	65 - 70
2001	54	65	63 - 68	63 - 68
2002	68	64	62 - 66	62 - 66
2003	80	62	60 - 64	60 - 64
2004	58	62	60 - 63	60 - 63
2005	66	61	60 - 63	60 - 63
2006	61	62	60 - 63	60 - 63
2007	49	62	60 - 64	60 - 64
2008	47	62	61 - 64	61 - 64
2009	78	64	62 - 65	62 - 65
2010	82	65	63 - 66	63 - 66
2011	74	66	64 - 67	64 - 67
2012	48	66	65 - 68	65 - 68
2013	73	67	65 - 68	65 - 68
2014	81	67	65 - 68	65 - 68
2015	64	66	65 - 68	65 - 68
2016	59	65	64 - 67	64 - 67
2017	75	64	63 - 65	63 - 65
2018	67	63	62 - 64	62 - 64
2019	56	61	60 - 62	60 - 62
2020	55	59	57 - 60	57 - 60
2021	50	56	55 - 58	55 - 58
2022	61	54	52 - 55	52 - 55
Bron: NEM (CBS, Vlinderstichting)

De vragen

1. Wat houdt mensen tegen om gezonder te eten?
2. Wat is het inkomen van werkenden?
3. Welk deel van ons energieverbruik was duurzaam?
4. Hoeveel procent draagt een bril?
5. Hoe gaat het met de libellen en dagvlinders?
6. Hoeveel woningen zijn er?
7. Wat doet woninginbraak met mensen?
8. In welke beroepen werken de meeste mensen thuis?
9. Hoeveel duurder werd eten?
10. Hoeveel baby’s hadden een niet-getrouwde moeder?
11. Uit welke landen komen de meeste immigranten?
12. Hoeveel honderdplussers zijn er?
13. Hoe verdelen vaders en moeders werk en zorg?
14. Hoeveel auto’s zijn er?
15. Hoeveel melk geeft een koe?
16. Welk deel van het inkomen ging in 1936 naar voeding?
17. Hoeveel varkens waren er in 1910?
18. Hoeveel runderen en varkens telt ons land?
19. Wat importeren we uit China?
20. Welke winkels zijn er steeds minder?
21. Hoeveel nachten sliepen gasten in Nederlandse hotels?
22. Hoe vaak hebben ouderen contact met hun buren?
23. Hoeveel volwassenen voldoen aan de Beweegrichtlijnen?
24. Waar komen internationale studenten in Nederland vandaan?
25. Welk geloof hangen we aan?
26. Hoeveel liter water gebruiken we per dag?
27. Hoeveel miljonairs wonen er in Nederland?
28. Hoeveel inwoners telt Nederland?
29. Waar liggen onze fietspaden en -wegen?
30. Op welke leeftijd gaan werknemers met pensioen?
31. Op welke dag zijn de meeste mensen jarig?
32. Hoeveel mensen hebben een studieschuld?
33. Hoe gaat het CBS om met je privacy?