Wat spreken mensen thuis vooral?
De meeste mensen in Nederland, drie kwart van de 15‑plussers, spreken thuis vooral Nederlands. Een kwart gebruikt thuis een andere voertaal. Dat kan dialect zijn, een regionale taal (Fries, Limburgs of Nedersaksisch) of een andere taal (zoals Engels, Pools of Turks). Er zijn wel grote verschillen tussen de provincies.
Ruim 10 procent van de 15‑plussers spreekt thuis een van de drie door de overheid erkende regionale talen: Fries (2 procent), Nedersaksisch (5 procent) of Limburgs (ruim 3 procent). Het Nedersaksisch komt vooral voor in Gelderland, Overijssel, Drenthe en Groningen. Een dialect wordt door ruim 5 procent van de 15‑plussers in Nederland thuis het meest gesproken en een andere taal, zoals Turks, Engels of Marokkaans/Berbers, door ruim 8 procent. In totaal is bij bijna een kwart van de 15‑plussers de voertaal thuis geen Nederlands, maar een dialect, een regionale taal of een andere taal.
In Limburg en Fryslân is Nederlands het minst vaak de voertaal thuis
Provincies verschillen sterk in de taal of dialect die thuis het meest gesproken wordt, waarbij dialecten en talen zich uiteraard niet aan de provinciegrenzen houden. In Limburg spreekt minder dan de helft (46 procent) en in Fryslân de helft van de mensen thuis vooral Nederlands.
Van de Friezen spreekt 40 procent thuis voornamelijk Fries, van de Limburgers 48 procent Limburgs. Het Nedersaksisch wordt door 31 procent in Drenthe, door 26 procent in Groningen en door 24 procent in Overijssel thuis gebezigd. Inwoners van Zeeland en Noord-Brabant communiceren thuis relatief vaak in een dialect dat niet behoort tot een van de regionale talen. In Flevoland, Noord- en Zuid-Holland spreekt men met ruim 10 procent thuis het vaakst voornamelijk een andere taal, zoals Engels, Turks, Marokkaans/Arabisch en Pools. In Drenthe is dit met 3 procent het minst het geval.
| Provincie | Nederlands | Dialect | Nedersaksisch | Fries | Limburgs | Andere taal |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Groningen | 67,7 | 0,0 | 25,5 | 1,9 | 0,0 | 4,9 |
| Fryslân | 50,2 | 2,8 | 2,8 | 39,6 | 0,0 | 4,6 |
| Drenthe | 65,0 | 0,0 | 31,3 | 0,9 | 0,0 | 2,8 |
| Overijssel | 67,9 | 0,4 | 23,6 | 0,4 | 0,0 | 7,8 |
| Flevoland | 86,5 | 1,7 | 1,1 | 0,0 | 0,0 | 10,7 |
| Gelderland | 81,1 | 0,9 | 10,2 | 0,1 | 0,7 | 7,0 |
| Utrecht | 91,2 | 2,3 | 0,7 | 0,2 | 0,2 | 5,5 |
| Noord-Holland | 84,9 | 1,5 | 0,2 | 2,2 | 0,1 | 11,1 |
| Zuid-Holland | 86,4 | 1,1 | 0,1 | 0,0 | 0,1 | 12,3 |
| Zeeland | 60,9 | 29,6 | 0,0 | 0,0 | 0,6 | 8,9 |
| Noord-Brabant | 68,7 | 25,0 | 0,1 | 0,1 | 0,5 | 5,6 |
| Limburg | 46,0 | 0,6 | 0,2 | 0,2 | 47,9 | 5,1 |
Fries en Limburgs ook vaak op andere plekken
Wie thuis Fries of Limburgs spreekt, doet dat vaak ook op andere plekken. Een meerderheid van de ondervraagden geeft aan de ‘thuistaal’ ook te spreken op het werk of op school en bij officiële instanties, zoals het gemeente- of ziekenhuis, in winkels en de horeca, en met buren of vrienden. Het gebruik van het Nedersaksisch buitenshuis is beduidend geringer. Vooral bij officiële instanties wordt maar zelden deze regionale taal gebruikt.
| Werk / school | Instanties | Winkels/horeca | Stad/dorp | Buren/vrienden | |
|---|---|---|---|---|---|
| Dialect | 43,6 | 30,7 | 61,7 | 82,8 | 89,3 |
| Neder- saksisch |
38,5 | 15,6 | 44,7 | 74,1 | 89,7 |
| Fries | 58,0 | 54,5 | 77,6 | 89,5 | 89,5 |
| Limburgs | 51,4 | 42,7 | 81,5 | 88,0 | 94,0 |
| Andere taal | 36,1 | 10,4 | 15,2 | 25,2 | 81,1 |
Hoe komt het CBS aan deze cijfers?
De cijfers komen uit het CBS-onderzoek Sociale samenhang en welzijn, dat in 2019 onder ruim 7,5 duizend personen is uitgevoerd. De deelnemers gaven antwoord op de vraag: ‘Welke taal of welk dialect wordt bij u thuis het meest gesproken?’. Daarbij konden ze kiezen uit een lijst met 111 talen en dialecten. Bovendien konden ze een taal of dialect toevoegen als die niet op de lijst voorkwam. In totaal werden 149 talen en dialecten vermeld.
Bron
Statistische Trends – Talen en dialecten in Nederland – Wat spreken we thuis en wat schrijven we op sociale media?
De vragen
- Hoe komt het CBS aan de cijfers?
- Hoeveel fietsen we gemiddeld per week?
- Wie werken het vaakst in deeltijd?
- Hoeveel mensen bezochten Bonaire per cruiseschip?
- Zijn we tevreden over onze woning?
- Kunnen jonge vrouwen rustig over straat?
- Wat doen 65‑plussers online?
- Hoeveel windmolens staan er in Nederland?
- Hoe ver is het fietsen naar school?
- Hoeveel musea zijn er?
- Hoeveel elektriciteit in Caribisch Nederland komt uit hernieuwbare bronnen?
- Hoeveel volwassenen hebben overgewicht?
- Hoeveel vrachtschepen meren aan in de zeehavens?
- Waar luisterden we naar in 1953?
- Hoe oud worden mensen in Nederland?
- Waar gingen we in 1947 met vakantie?
- Hoeveel vis wordt aan wal gebracht?
- Waar zijn inwoners van Nederland geboren?
- Waar geven we ons geld aan uit?
- Hoe oud zijn vrouwen als ze moeder worden?
- Hoeveel kaas produceren we?
- Hoe worden goederen door Nederland vervoerd?
- Hoeveel slachtoffers maakt online criminaliteit?
- Wat spreken mensen thuis vooral?
- Hoeveel winkels zijn er?
- Hoeveel bier exporteert Nederland?
- Hoe vaak maken we een kippenvelmoment mee?
- Hoeveel koeien grazen er in de wei?
- Welke studierichting volgen studenten?
- Hoe lang zijn Nederlanders?
- Hoe gaat het met de vogels in de stedelijke omgeving?
- Waar werken de meeste mensen?
- Wat voor kleur heeft onze auto?
- Hoe gaat het CBS om met je privacy?