Hoeveel mensen zijn slachtoffer van huiselijk geweld?
In maart en april van 2020 gaven 1,2 miljoen Nederlanders van 16 jaar of ouder (8 procent) aan in de voorgaande 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van huiselijk geweld. Bij 820 duizend van hen had dit een structureel karakter, zij maakten het (bijna) dagelijks, wekelijks of maandelijks mee. Van seksueel geweld – binnen of buiten de huiselijke kring – werden 1,6 miljoen 16‑plussers slachtoffer. Voor 185 duizend van hen was dit structureel. Dat blijkt uit de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Geweld die het CBS heeft uitgevoerd op verzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC).
Dwingende controle meest voorkomende vorm van huiselijke geweld
Onder huiselijk geweldnoot1 vallen fysiek geweld, dwingende controle, stalking door een ex-partner of seksueel geweld gepleegd door iemand uit de huiselijke kring, dat wil zeggen een gezins- of familielid of (ex-)partner. Dwingende controle kwam met 5 procent het vaakst voor onder 16‑plussersnoot2, gevolgd door fysiek geweld (4 procent) en stalking door een ex-partner (1 procent). 1 procent werd slachtoffer van seksueel geweld in huiselijke kring. Vrouwen van 16 jaar of ouder waren vaker dan hun mannelijke leeftijdsgenoten slachtoffer van huiselijk geweld. Dit geldt voor bijna alle vormen van huiselijk geweld.
| Huiselijk geweld | Totaal | Vrouwen | Mannen |
|---|---|---|---|
| Totaal huiselijk geweld | 8,3 | 9,2 | 7,3 |
| Dwingende controle | 4,8 | 5,4 | 4,2 |
| Fysiek geweld | 3,7 | 3,9 | 3,4 |
| Stalking door een ex-partner | 1,3 | 1,6 | 1,0 |
| Seksueel geweld | 1,1 | 1,7 | 0,6 |
| Bron: CBS, WODC | |||
Huiselijk geweld treft met name jongvolwassenen en neemt af met de leeftijd. Zo zei 24 procent van de 16- tot 18‑jarigen en 18 procent van de 18- tot 24‑jarigen slachtoffer te zijn geweest van een vorm van geweld in de huiselijke kring, tegen 3 procent van de 65‑plussers. Vrouwen zijn iets vaker slachtoffer dan mannen: 9 procent tegen 7 procent. Bij alle vormen van huiselijk geweld is de pleger vaker man dan vrouw.
70 procent huiselijk geweld is structureel
Voor ongeveer 70 procent van de 16‑plussers (820 duizend) die te maken kregen met huiselijk geweld was dit structureel, dat wil zeggen dat dit (bijna) dagelijks, wekelijks of maandelijks voorkwam.
Twee keer zoveel vrouwen als mannen slachtoffer van seksueel geweld
1,6 miljoen 16‑plussers (11 procent) gaf aan slachtoffer te zijn geweest van seksueel geweldnoot3, bij 185 duizend van hen had dit een structureel karakter. Bij ruim 1,5 miljoen slachtoffers van huiselijk geweld vond dit plaats door toedoen van iemand buiten de huiselijke kring.
Vrouwen (15 procent) zijn vaker slachtoffer dan mannen (7 procent). 5 procent van de vrouwen gaf aan te zijn geconfronteerd met fysiek seksueel geweld, 11 procent met niet-fysieke seksuele intimidatie en 7 procent met online seksuele intimidatie. Bij de mannen was dat achtereenvolgens 2, 3 en 4 procent. De pleger was vaker man dan vrouw.
| Seksueel geweld | Totaal | Vrouwen | Mannen |
|---|---|---|---|
| Totaal seksueel geweld |
10,9 | 15,1 | 6,7 |
| Niet-fysieke seksuele intimidatie | 6,8 | 10,5 | 3,1 |
| Online seksuele intimidatie | 5,4 | 6,7 | 4,1 |
| Fysiek seksueel geweld | 3,3 | 5,0 | 1,5 |
| Bron: CBS, WODC | |||
Seksueel geweld komt vaker voor onder jongeren dan onder ouderen: van de 16- tot 18‑jarigen kreeg 26 procent hiermee te maken, tegen 30 procent van de 18- tot 24‑jarigen en 3 procent van de 65‑plussers. Bijna de helft (47 procent) van de vrouwen tussen 18 en 24 jaar heeft te maken gehad met enige vorm van seksueel geweld, tegen 13 procent van de mannen in deze leeftijd.
Bronnen
Tabel – Huiselijk geweld en seksueel geweld in Nederland
Publicatie – Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Geweld
De vragen
- Hoe komt het CBS aan de cijfers?
- Hoeveel woningen telt Nederland?
- Hoe snel groeit de bevolking op een doorsneedag?
- Hoe lang zijn Nederlanders?
- Hoeveel landbouwdieren telt ons land?
- Bij wie zijn werk en privé vaak uit balans?
- Hoeveel diamanten bruidsparen zijn er?
- Hoeveel energie haalt Nederland uit hernieuwbare bronnen?
- Hoeveel mensen zijn slachtoffer van huiselijk geweld?
- Hoeveel Nederlanders gebruiken het internet der dingen?
- Welk geloof hangen we aan?
- In welke richting halen jongeren een diploma?
- Waaraan overlijden mensen op een doorsneedag?
- Hoeveel water gebruiken we?
- Wat kopen we online?
- Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?
- Hoeveel jongeren ontvangen hulp?
- Welke bloembollen telen we het meest?
- Hoeveel bedrijven telt Nederland?
- Hoe wonen kinderen in Caribisch Nederland?
- Hoe wordt de Nederlandse bodem gebruikt?
- Hoeveel stekkerauto’s rijden er rond?
- Waar komt psychische vermoeidheid het meest voor?
- Hoeveel stikstof produceert de veehouderij?
- Hoeveel werknemers zijn lid van een vakbond?
- Hoeveel duurder werd voeding?
- Waar zijn de inwoners van Caribisch Nederland geboren?
- Hoeveel gezinnen lopen risico op armoede?
- Hoe duurzaam is ons gedrag?
- Wat importeren we uit China?
- Hoeveel tieners worden moeder?
- Hoe gaat het met onze koopkracht?
- Hoeveel volwassenen roken?
- Hoeveel miljonairs wonen in Nederland?
- Hoeveel toeristen overnachten in Nederland?
- Hoe gaat het CBS om met je privacy?
Noten
Huiselijk geweld
De term ‘huiselijk’ verwijst naar de relatie tot de pleger, niet naar de locatie waar het voorval plaatsvond. De voorvallen hoeven dus niet per se thuis te hebben plaatsgevonden.
Vormen van huiselijk geweld
Fysiek geweld varieert van dreigen met lichamelijke pijn of slaan, tot poging tot verstikking. Er is sprake van dwingende controle wanneer één persoon de ander sterk domineert en controleert. Dit varieert van kleineren/vernederen of voortdurend iemands gangen nagaan, tot het verbieden van omgang met familie en vrienden. Bij stalking door een ex-partner worden personen herhaaldelijk en opzettelijk door hem of haar lastiggevallen. Verbale agressie in huiselijke kring is niet tot huiselijk geweld gerekend omdat het twijfelachtig is of bij deze vorm van agressie, die vaak voorkomt, wel altijd sprake is van geweld.
Onderzoek onder 16‑plussers
Deze gegevens komen uit een steekproefonderzoek onder ruim 30 duizend personen van 16 jaar of ouder die het CBS in de periode maart–april 2020 via internet heeft gevraagd naar hun ervaringen met huiselijk geweld en seksueel geweld in de voorafgaande 12 maanden.
Half maart werd de eerste lockdown in het kader van de coronapandemie afgekondigd. Een eventuele toe- of afname van huiselijk en seksueel geweld in de maanden maart en april kon met deze data niet worden onderzocht.
Seksueel geweld
Onder seksueel geweld vallen niet-fysieke seksuele intimidatie, fysiek seksueel geweld en online seksuele intimidatie. Fysiek seksueel geweld omvat alle vormen van ongewenst seksueel lichamelijk contact, variërend van ongewenste aanrakingen tot verkrachting. Niet-fysieke en online seksuele intimidatie variëren van het (online) ontvangen van seksueel getinte opmerkingen of het voortdurend op een seksuele manier aangestaard worden, tot het moeten aanschouwen van seksuele handelingen of verspreiding van seksueel beeldmateriaal. Bij seksueel geweld worden zowel voorvallen binnen als buiten de huiselijke kring meegenomen.