Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?

De fauna van land en zoet water in Nederland ging tussen 1990 en 2019 met iets meer dan 1 procent vooruit. Per soortgroepnoot1 zijn er wel grote verschillen. Over de hele linie gaat het merendeel van de soorten die op het land leven in aantal achteruit, zoals dagvlinders (26 soorten achteruit, 15 vooruit). Soortgroepen van zoet water gaan gemiddeld juist vooruit. Zo zijn 36 soorten libellen in verspreiding toegenomen, terwijl 11 soorten achteruitgingen.

Het CBS berekent trends in de omvang van de populatie en het verspreidingsgebied van een groot aantal planten- en diersoorten uit de Nederlandse natuur. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van waarnemingen die voornamelijk verzameld zijn door vrijwilligers, maar deels ook door professionele waarnemers. Door de trends in samenhang te bekijken ontstaat een redelijk compleet beeld van de toestand en de ontwikkeling van de Nederlandse natuur.

Fauna van land en zoet water licht toegenomen

De indicator ‘fauna van land en zoet water’ (ook wel de Nederlandse Living Planet Index of LPInoot2)‍ geeft de gemiddelde trend weer van 351 in Nederland voorkomende soorten broedvogels, reptielen, amfibieën, dagvlinders, libellen, zoogdieren en zoetwatervissen. In de periode 1990–2019 is deze index met iets meer dan 1 procent toegenomen. In de laatste twaalf jaar is deze stabiel, maar per type natuurgebied zijn er verschillende ontwikkelingen. Zo zijn de kenmerkende diersoorten van heide, duinen en agrarisch gebied gemiddeld achteruit gegaan en die van bos, zoet water en moerassen juist toegenomen.

Toon tabelFauna van land en zoetwater (trend 1990=100)Verberg tabelFauna van land en zoetwater (trend 1990=100)

Fauna van land en zoetwater (trend 1990=100)

	Waarneming	Trend	Onzekerheid trend (low)	Onzekerheid trend (high)
1990	102	100	95 − 105	95 − 105
1991	98	99	95 − 103	95 − 103
1992	101	98	95 − 101	95 − 101
1993	95	98	95 − 100	95 − 100
1994	92	97	95 − 100	95 − 100
1995	98	97	95 − 99	95 − 99
1996	95	97	95 − 99	95 − 99
1997	98	97	95 − 99	95 − 99
1998	99	98	95 − 100	95 − 100
1999	96	98	96 − 101	96 − 101
2000	101	99	97 − 101	97 − 101
2001	97	100	98 − 102	98 − 102
2002	102	101	98 − 103	98 − 103
2003	104	102	99 − 104	99 − 104
2004	101	102	100 − 104	100 − 104
2005	105	103	101 − 105	101 − 105
2006	104	103	101 − 105	101 − 105
2007	102	104	102 − 106	102 − 106
2008	101	104	102 − 106	102 − 106
2009	108	105	102 − 106	102 − 106
2010	106	105	103 − 106	103 − 106
2011	106	105	103 − 106	103 − 106
2012	100	105	103 − 106	103 − 106
2013	104	105	103 − 106	103 − 106
2014	107	104	103 − 106	103 − 106
2015	104	104	102 − 105	102 − 105
2016	103	103	102 − 105	102 − 105
2017	105	103	101 − 104	101 − 104
2018	102	102	100 − 104	100 − 104
2019	101	101	99 − 104	99 − 104
Bron: CBS, NEM (Soortenorganisaties)

Minder vlinders, meer libellen

Naast verschillen tussen natuurgebieden zijn er ook grote verschillen tussen soortgroepen. De soortgroepen waarvan de meeste soorten gebonden zijn aan land zijn de afgelopen dertig jaar gemiddeld achteruitgegaan, terwijl soortgroepen die vooral aan zoetwater gebonden zijn in deze periode gemiddeld juist vooruit zijn gegaan. Zo is de aantalstrend van dagvlinders (land) gehalveerd ten opzichte van 1992. Vlindersoorten als boswitje, bruin blauwtje, veenbesblauwtje, veenbesparelmoervlinder en veenhooibeestje kennen een dalende trend. De verspreiding van libellennoot3 (zoetwater) is met ongeveer 50 procent toegenomen sinds 1992, al neemt de trend de laatste jaren wel weer af. Van typisch zuidelijke soorten zoals zuidelijke oeverlibel, zuidelijke keizerlibel, zuidelijke glazenmaker, vuurlibel en zwervende heidelibel neemt de verspreiding nog toe.

Toon tabelDagvlinders en libellen (trend 1992=100)Verberg tabelDagvlinders en libellen (trend 1992=100)

Dagvlinders en libellen (trend 1992=100)

	Waarneming libellen	Trend libellen	Onzekerheid trend libellen (low)	Onzekerheid trend libellen (high)	Waarneming vlinders	Trend vlinders	Onzekerheid trend vlinders (low)	Onzekerheid trend vlinders (high)
1992	104	105	95 − 116	95 − 116	116	100	91 − 110	91 − 110
1993	100	110	102 − 118	102 − 118	89	92	86 − 99	86 − 99
1994	110	115	108 − 122	108 − 122	64	85	80 − 90	80 − 90
1995	119	120	114 − 125	114 − 125	89	80	76 − 83	76 − 83
1996	127	125	120 − 130	120 − 130	79	75	72 − 78	72 − 78
1997	141	131	127 − 136	127 − 136	72	71	69 − 74	69 − 74
1998	139	137	133 − 141	133 − 141	71	68	66 − 71	66 − 71
1999	139	143	138 − 147	138 − 147	52	66	63 − 68	63 − 68
2000	146	150	146 − 153	146 − 153	69	64	61 − 66	61 − 66
2001	144	156	153 − 161	153 − 161	51	62	60 − 64	60 − 64
2002	160	163	159 − 166	159 − 166	67	61	59 − 63	59 − 63
2003	182	169	166 − 173	166 − 173	76	60	58 − 62	58 − 62
2004	174	175	173 − 178	173 − 178	58	59	58 − 61	58 − 61
2005	175	181	178 − 183	178 − 183	63	59	58 − 61	58 − 61
2006	192	184	181 − 187	181 − 187	61	59	58 − 61	58 − 61
2007	198	187	185 − 189	185 − 189	46	59	58 − 61	58 − 61
2008	194	188	187 − 191	187 − 191	45	59	58 − 60	58 − 60
2009	190	189	187 − 191	187 − 191	73	59	58 − 61	58 − 61
2010	186	189	187 − 191	187 − 191	74	59	58 − 61	58 − 61
2011	178	188	185 − 189	185 − 189	65	60	58 − 61	58 − 61
2012	185	186	183 − 189	183 − 189	45	60	59 − 62	59 − 62
2013	182	185	183 − 187	183 − 187	68	60	59 − 61	59 − 61
2014	177	185	183 − 187	183 − 187	69	59	58 − 60	58 − 60
2015	185	185	183 − 187	183 − 187	54	58	56 − 59	56 − 59
2016	178	184	183 − 185	183 − 185	49	56	55 − 58	55 − 58
2017	179	184	183 − 185	183 − 185	66	54	53 − 55	53 − 55
2018	191	184	183 − 185	183 − 185	56	52	51 − 53	51 − 53
2019	186	185	183 − 187	183 − 187	46	50	49 − 51	49 − 51
28	188	185	183 − 187	183 − 187	45	47	46 − 48	46 − 48
Bron: CBS, NEM (Vlinderstichting)

De vragen

1. Hoe komt het CBS aan de cijfers?
2. Hoeveel woningen telt Nederland?
3. Hoe snel groeit de bevolking op een doorsneedag?
4. Hoe lang zijn Nederlanders?
5. Hoeveel landbouwdieren telt ons land?
6. Bij wie zijn werk en privé vaak uit balans?
7. Hoeveel diamanten bruidsparen zijn er?
8. Hoeveel energie haalt Nederland uit hernieuwbare bronnen?
9. Hoeveel mensen zijn slachtoffer van huiselijk geweld?
10. Hoeveel Nederlanders gebruiken het internet der dingen?
11. Welk geloof hangen we aan?
12. In welke richting halen jongeren een diploma?
13. Waaraan overlijden mensen op een doorsneedag?
14. Hoeveel water gebruiken we?
15. Wat kopen we online?
16. Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?
17. Hoeveel jongeren ontvangen hulp?
18. Welke bloembollen telen we het meest?
19. Hoeveel bedrijven telt Nederland?
20. Hoe wonen kinderen in Caribisch Nederland?
21. Hoe wordt de Nederlandse bodem gebruikt?
22. Hoeveel stekkerauto’s rijden er rond?
23. Waar komt psychische vermoeidheid het meest voor?
24. Hoeveel stikstof produceert de veehouderij?
25. Hoeveel werknemers zijn lid van een vakbond?
26. Hoeveel duurder werd voeding?
27. Waar zijn de inwoners van Caribisch Nederland geboren?
28. Hoeveel gezinnen lopen risico op armoede?
29. Hoe duurzaam is ons gedrag?
30. Wat importeren we uit China?
31. Hoeveel tieners worden moeder?
32. Hoe gaat het met onze koopkracht?
33. Hoeveel volwassenen roken?
34. Hoeveel miljonairs wonen in Nederland?
35. Hoeveel toeristen overnachten in Nederland?
36. Hoe gaat het CBS om met je privacy?