Wie mogen er stemmen?
Tijdens de komende Tweede Kamerverkiezingen mogen naar schatting 13,1 miljoen inwoners hun stem uitbrengen. Dat is 93 procent van de bevolking van 18 jaar of ouder. Van de Nederlandse bevolking heeft de helft interesse in de politiek en deed 45 procent de afgelopen vijf jaar mee aan een actie om de politiek te beïnvloeden.
Ruim een miljoen volwassenen in Nederland hebben geen stemrecht voor de Tweede Kamerverkiezingen die op woensdag 17 maart 2021 worden gehouden, bijna altijd omdat ze niet de Nederlandse nationaliteit hebben.
Niet-kiesgerechtigden vooral westerse migratieachtergrond
De meerderjarigen zonder Nederlandse nationaliteit zijn vooral mensen met een migratieachtergrond die in het buitenland geboren zijn (de eerste generatie). Van hen hebben 577 duizend een westerse migratieachtergrond en 400 duizend een niet-westerse. Het percentage niet-kiesgerechtigden is veel hoger bij de eerste generatie met een westerse achtergrond (67 procent van de 861 duizend) dan bij de volwassenen met een niet-westerse achtergrond (32 procent van de 1,2 miljoen). Binnen de tweede generatie (in Nederland geboren) is vrijwel iedereen kiesgerechtigd.
Achergrond | Aantal |
---|---|
Westers | . |
Eerste generatie |
397,54 |
Tweede generatie |
9,39 |
Niet-westers | . |
Eerste generatie |
577,52 |
Tweede generatie |
13,55 |
Relatief minder kiesgerechtigden in grote steden
In de zeer sterk stedelijke gemeenten wonen met 14 procent naar verhouding de meeste niet-kiesgerechtigden. In Amsterdam, maar ook in buurgemeenten Diemen en Amstelveen, is dat bijna 20 procent. Andere gemeenten die eruit springen zijn studentengemeenten als Delft en Wageningen. De gemeente Vaals spant echter de kroon, daar is een derde van de 18‑plus bevolking niet kiesgerechtigd.
In Tubbergen, op de voet gevolgd door Dantumadiel is bijna iedere 18‑plusser stemgerechtigd (99 procent).
Minder interesse voor politiek bij niet-Nederlanders
Van de Nederlandse bevolking van 15 jaar en ouder zegt de helft tamelijk of zeer geïnteresseerd te zijn in politieke onderwerpennoot1. De interesse in de politiek is bij mensen zonder Nederlandse nationaliteit met 36 procent een stuk lager. Mensen met een westerse migratieachtergrond met de Nederlandse nationaliteit hebben met 55 procent meer interesse in de politiek dan mensen die deze nationaliteit niet hebben (43 procent). Onder mensen met een niet-westerse achtergrond is dat respectievelijk 41 procent (Nederlandse nationaliteit) en 27 procent (geen Nederlandse nationaliteit).
Waar 45 procent van de mensen met een Nederlands paspoort minstens een keer in de afgelopen vijf jaar heeft deelgenomen aan een actie om de politiek te beïnvloeden, is dat bij de niet-Nederlanders 42 procent.
Categorie | Politieke interesse: tamelijk/zeer | Politieke acties in afgelopen 5 jaar |
---|---|---|
Totaal | 50.4 | 45.2 |
Met Nederlandse nationaliteit | 51 | 45.3 |
Zonder Nederlandse nationaliteit | 36.1 | 42.2 |
Westerse migratieachtergrond | ||
Totaal | 52.7 | 47.5 |
Met Nederlandse nationaliteit | 55.4 | 46.8 |
Zonder Nederlandse nationaliteit | 43.3 | 50.2 |
Niet-westerse migratieachtergrond | ||
Totaal | 38.8 | 38.8 |
Met Nederlandse nationaliteit | 40.9 | 40 |
Zonder Nederlandse nationaliteit | 26.8 | 31.9 |
Meer vertrouwen in instituties bij niet-Nederlanders
6 op de 10 mensen van 15 jaar of ouder geven in de periode 2012 tot en met 2019 aan vertrouwen in de medemens te hebben. Bij mensen zonder Nederlandse nationaliteit is dat lager (52 procent). Het vertrouwen in de Tweede Kamer is met 49 procent veel hoger bij mensen zonder Nederlandse nationaliteit, dan bij degenen die deze nationaliteit wel hebben (37 procent).
De vragen
- Hoe komt het CBS aan de cijfers?
- Hoe wordt de Nederlandse bodem gebruikt?
- Hoe snel groeit de bevolking?
- Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?
- Waar maken we ons zorgen over?
- Waar emigreren we heen?
- Wie gebruikt het vaakst sociale media?
- Hoe eenzaam voelen we ons?
- Op welke dagen trouwen we het liefst? En hoe zit dat met partnerschapsregistraties?
- Hoeveel jongeren tot 18 jaar ontvangen er hulp?
- Hoe zit het met cybercrime?
- In welke richting studeren jongeren af?
- Welk geloof hangen we aan?
- Hoe vaak overnachten we buitenshuis?
- Welk percentage van Nederlanders koopt online? En wat...
- Wie mogen er stemmen?
- Wat voeren jongeren online uit?
- Hoeveel volwassenen roken of hebben gerookt?
- Waar zijn de inwoners van Caribisch Nederland geboren?
- Hoe wonen kinderen in Caribisch Nederland?
- Hoeveel Caribische Nederlanders hebben internet?
- Hoeveel mensen werken (nooit) thuis?
- Hoeveel miljonairs wonen er in Nederland?
- Hoe ging het met onze koopkracht?
- Waar komt psychische vermoeidheid het meest voor?
- Welk percentage van de werknemers is lid van een vakbond?
- Hoeveel passagiers vlogen vanuit en naar Nederland?
- Hoeveel stikstof produceert de veehouderij?
- Hoeveel woningen telt Nederland?
- Hoe ver rijden we gemiddeld met onze stekkerauto?
- Wat importeren we uit China?
- Wat is duurder geworden en wat goedkoper?
- Hoeveel diepvriespatat produceren we?
- Hoeveel bedrijven telt Nederland?
- Hoeveel energie halen we uit biomassa?
- Hoeveel recyclen we?
- Welke bloembollen telen we het meest?
- Welke impact heeft het coronavirus?
Noten
Interesse in politiek en politieke acties:
De deelname aan politieke acties is vastgesteld door de deelnemers aan het onderzoek te vragen of ze in de afgelopen vijf jaar in dit kader de volgende activiteiten hebben gedaan: (1) radio, tv of krant ingeschakeld; (2) politieke partij of organisatie ingeschakeld; (3) inspraakbijeenkomst of hoorzitting bijgewoond; (4) contact opgenomen met een politicus of ambtenaar; (5) meegedaan aan een actiegroep; (6) deelname aan een demonstratie of protestactie; (7) meegedaan aan handtekeningenactie; (8) via internet of e-mail meegedaan aan een politieke actie; (9) iets anders heeft gedaan om iets politiek aan de orde te stellen. De activiteiten 1 tot en met 4 worden beschouwd als conventionele politieke activiteiten; de activiteiten 5 tot en met 8 als onconventionele activiteiten.
Tevens is de deelnemers aan het onderzoek gevraagd of ze hebben gestemd bij de meest recente Tweede Kamerverkiezingen en in welke mate ze geïnteresseerd zijn in de politiek.