Hoe eenzaam voelen we ons?
Ruim een kwart (26 procent) van de Nederlanders van 15 jaar of ouder voelde zich in 2019 enigszins eenzaam, en 9 procent had sterke gevoelens van eenzaamheid. De overige 66 procent was niet eenzaam, volgens de enquête Sociale samenhang & Welzijn in 2019.
75‑plussers vaakst enigszins eenzaam
Mensen van 75 jaar of ouder voelen zich vaker enigszins eenzaamnoot1 (33 procent) dan mensen onder de 75 jaar (25 procent). Daarnaast voelt 9 procent van de 75‑plussers zich sterk eenzaam, gelijk aan het gemiddelde van alle leeftijden.
| Enigszins eenzaam | Sterk eenzaam | |
|---|---|---|
| Totaal |
25,7 | 8,7 |
| . | . | |
| 15 tot 25 jaar | 25,2 | 9,0 |
| 25 tot 35 jaar | 24,6 | 7,9 |
| 35 tot 45 jaar | 22,8 | 10,9 |
| 45 tot 55 jaar | 26,1 | 8,6 |
| 55 tot 65 jaar | 26,0 | 8,0 |
| 65 tot 75 jaar | 24,7 | 7,8 |
| 75 jaar of ouder | 32,9 | 8,8 |
Vaker sterk sociaal eenzaam
Sterke eenzaamheid komt bij 35- tot 75‑jarigen gemiddeld vaker voor op het sociale vlak (behoefte aan meer sociale contacten) dan op het emotionele (missen van een emotioneel hechte band). Van deze leeftijdsgroep voelt 13 procent zich sterk sociaal eenzaam, en 7 procent ervaart sterke emotionele eenzaamheid. Bij mensen onder de 35 en boven de 75 is er geen verschil tussen de twee soorten eenzaamheid.
| Sterk sociaal eenzaam | Sterk emotioneel eenzaam | |
|---|---|---|
| Totaal |
11,9 | 7,9 |
| . | . | |
| 15 tot 35 jaar | 9,9 | 8 |
| 35 tot 75 jaar | 13,2 | 7,4 |
| 75 jaar of ouder | 9,7 | 10,9 |
Alleenstaanden vaker eenzaam
Mensen die alleen wonen zonder partner of kinderen (14 procent) en alleenstaande ouders (15 procent) voelen zich vaker sterk eenzaam dan mensen die samenwonen met een partner (6 procent), of kinderen die bij hun ouders wonen (8 procent). Ze zijn vooral vaker sociaal eenzaam.
In De Staat van Volksgezondheid en zorgnoot2 is een kerncijfer opgenomen over eenzaamheid, gebaseerd op de Gezondheidsmonitor die eens in de vier jaar wordt gehouden (voor het laatst in 2016). De cijfers in dit stuk zijn gebaseerd op het onderzoek Sociale samenhang en Welzijn van het CBS en hebben betrekking op een andere leeftijdsafbakening (15 jaar of ouder, in plaats van 19 jaar of ouder). De onderzoeksopzet en uitvoering van beide onderzoeken zijn niet geheel vergelijkbaar.
Bronnen
Tabel – Eenzaamheid
Relevante links
Nieuwsbericht – Bijna 1 op de 10 Nederlanders voelde zich sterk eenzaam in 2019
Onderzoeksbeschrijving – Sociale samenhang en Welzijn
De Jong Gierveld, J. en T. G. van Tilburg, 1999, Manual of the loneliness scale. VU Amsterdam.
De vragen
- Hoe komt het CBS aan de cijfers?
- Hoe wordt de Nederlandse bodem gebruikt?
- Hoe snel groeit de bevolking?
- Hoe gaat het met de verschillende diersoorten?
- Waar maken we ons zorgen over?
- Waar emigreren we heen?
- Wie gebruikt het vaakst sociale media?
- Hoe eenzaam voelen we ons?
- Op welke dagen trouwen we het liefst? En hoe zit dat met partnerschapsregistraties?
- Hoeveel jongeren tot 18 jaar ontvangen er hulp?
- Hoe zit het met cybercrime?
- In welke richting studeren jongeren af?
- Welk geloof hangen we aan?
- Hoe vaak overnachten we buitenshuis?
- Welk percentage van Nederlanders koopt online? En wat...
- Wie mogen er stemmen?
- Wat voeren jongeren online uit?
- Hoeveel volwassenen roken of hebben gerookt?
- Waar zijn de inwoners van Caribisch Nederland geboren?
- Hoe wonen kinderen in Caribisch Nederland?
- Hoeveel Caribische Nederlanders hebben internet?
- Hoeveel mensen werken (nooit) thuis?
- Hoeveel miljonairs wonen er in Nederland?
- Hoe ging het met onze koopkracht?
- Waar komt psychische vermoeidheid het meest voor?
- Welk percentage van de werknemers is lid van een vakbond?
- Hoeveel passagiers vlogen vanuit en naar Nederland?
- Hoeveel stikstof produceert de veehouderij?
- Hoeveel woningen telt Nederland?
- Hoe ver rijden we gemiddeld met onze stekkerauto?
- Wat importeren we uit China?
- Wat is duurder geworden en wat goedkoper?
- Hoeveel diepvriespatat produceren we?
- Hoeveel bedrijven telt Nederland?
- Hoeveel energie halen we uit biomassa?
- Hoeveel recyclen we?
- Welke bloembollen telen we het meest?
- Welke impact heeft het coronavirus?
Noten
Eenzaamheid
In dit onderzoek is gebruik gemaakt van de verkorte versie van de Eenzaamheidsschaal van De Jong Gierveld (De Jong Gierveld en Van Tilburg, 2006). Deze schaal benadert eenzaamheid als meerdimensionaal begrip en maakt daarbij onderscheid tussen sociale en emotionele eenzaamheid. Respondenten kregen 6 stellingen voorgelegd, 3 stellingen hebben betrekking op sociale eenzaamheid, en 3 op emotionele eenzaamheid. De stellingen luiden als volgt:
- Ik ervaar een leegte om me heen.
- Er zijn genoeg mensen op wie ik in geval van narigheid kan terugvallen.
- Ik heb veel mensen op wie ik volledig kan vertrouwen.
- Ik mis mensen om me heen.
- Er zijn voldoende mensen met wie ik me nauw verbonden voel.
- Vaak voel ik me in de steek gelaten.
Respondenten kunnen telkens antwoorden met ‘ja’, ‘min of meer’ of ‘nee. Bij het vaststellen van de schaalscores en de mate van eenzaamheid zijn de richtlijnen van de ontwikkelaars van de schaal gevolgd’ (De Jong Gierveld en Van Tilburg, 1999). Meer details zijn hier te vinden.
De Staat van Volksgezondheid en zorg
Website met kerncijfers op het terrein van het ministerie van VWS, gemaakt door acht samenwerkende organisaties, waaronder het CBS.