Internationale handel in goederen
In dit hoofdstuk staat de internationale goederenhandel centraal. Hoe zag de Nederlandse goederenhandel eruit in 2024? Welke producten werden meer in- of uitgevoerd dan een jaar eerder, en welke juist minder? Wat waren de belangrijkste landen van herkomst en bestemming voor de Nederlandse handel in goederen? Hoe ontwikkelde het Nederlandse aandeel in de wereldhandel zich? Hoe belangrijk was Nederland voor de goederenhandel van andere landen wereldwijd? Dit hoofdstuk geeft antwoord op deze en vele andere vragen door de samenstelling en geografische dimensie van de Nederlandse goederenexport en -import te analyseren.
3.1Belangrijkste bevindingen
Nederlandse goederenexport in 2024
- De Nederlandse goederenexport daalde in 2024 met 1,8 procent tot 666,5 miljard euro. De krimp in uitvoerwaarde was vooral terug te vinden in de uitvoer van goederen van Nederlandse makelij.
- Die waardedaling van de goederenexport werd grotendeels verklaard door lagere prijzen. De exportprijzen lagen 1,7 procent onder die van 2023; voor volume zien we een daling van 0,1 procent. De volumedaling bij minerale brandstoffen en vervoermaterieel (waaronder personenauto’s en bussen) werd gecompenseerd door een hoger volume bij chemische producten (waaronder geneesmiddelen) en fabricaten.
- Europa bleef zoals in voorgaande jaren de belangrijkste exportbestemming; 76,5 procent van alle Nederlandse exportwaarde kwam terecht in een van de Europese landen.
- Van alle door Nederland geëxporteerde goederen ging twee derde naar de andere EU27‑landen. Dit was 439,9 miljard euro. Ook in 2024 waren Duitsland, België en Frankrijk de belangrijkste handelspartners voor de Nederlandse export.
- Machines en apparaten werden in 2024 het meest uitgevoerd, gevolgd door fabricaten en chemische producten.
- Van de totale Nederlandse goederenexport ging 53,8 procent naar de vijf belangrijkste handelspartners: Duitsland, België, Frankrijk, het VK en de VS.
- Er zijn duidelijk verschillen in wederuitvoer en Nederlandse makelij tussen productgroepen. Vervoermaterieel had met een aandeel van 72 procent veel export van Nederlandse makelij. Ook grondstoffen en natuurproducten – denk aan bloemen en planten – en voeding en dranken omvatten veel export van Nederlandse makelij. Bij fabricaten en machines en apparaten was dan weer veel sprake van wederuitvoer.
- Hoe dichter het land van bestemming bij Nederland, hoe vaker er sprake is van wederuitvoer. Buurlanden als Duitsland (60 procent) en België (55 procent) ontvingen meer wederuitvoer dan andere belangrijke handelspartners zoals het VK (38 procent), de VS (30 procent) of China (16 procent).
- Geraffineerde aardolieproducten, gespecialiseerde machines en onderdelen, en telefoons, modems en routers waren qua waarde de belangrijkste drie exportproducten van Nederland in 2024.
- De exportwaarde van geraffineerde aardolieproducten daalde fors door zowel prijs- als volumedalingen. De groei van de exportwaarde van gespecialiseerde machines was te danken aan een lichte prijsstijging. Telefoons, modems en routers werden qua waarde net iets meer uitgevoerd dan in 2023. De prijzen van deze goederen namen gemiddeld genomen iets af, maar de uitvoervolumes namen wat toe.
- De uitvoerwaardes van geneesmiddelen en farmaceutische producten waren in 2024 fors hoger dan een jaar eerder. Die waardegroei kwam in beide gevallen door een groei in exportvolume, bij de geneesmiddelen nam de prijs ook toe.
Nederlandse goederenimport in 2024
- De Nederlandse goederenimport daalde in 2024 met 3,3 procent harder dan de goederenexport. De import kwam hiermee uit op 585,8 miljard euro.
- De daling van importwaarde kwam met name door een prijsdaling (–3,6 procent); bij het volume zien we een kleine stijging (+0,3 procent). De volumedaling bij minerale brandstoffen en vervoermaterieel werd gecompenseerd door een hoger volume bij chemische producten en fabricaten.
- Circa 58 procent van alle geïmporteerde goederen kwam uit een Europees land. Enkel de importwaarde uit Azië was in 2024 hoger dan in 2023.
- Van alle door Nederland geïmporteerde goederen kwam 48 procent uit de andere EU27‑landen. Dit was 279 miljard euro. In 2024 waren Duitsland, de VS en België de belangrijkste handelspartners voor de Nederlandse import.
- Machines en fabricaten waren, net als in 2023, de meest ingevoerde productcategorieën.
- Van de totale Nederlandse import kwam de helft uit de vijf belangrijkste handelspartners: Duitsland, de VS, België, China en het VK. De import van chemische producten, vervoermaterieel en machines was het meest geconcentreerd bij deze vijf importpartners.
- Ruwe aardolie, geraffineerde aardolieproducten, en telefoons, modems en routers waren de belangrijkste drie importproducten van Nederland in 2024.
- De importdaling van ruwe aardolie wordt grotendeels verklaard door een volume afname, maar deels ook door lagere prijzen. Geïmporteerde geraffineerde aardolieproducten kenden juist een volumestijging met een prijsdaling, net als telefoons, modems en routers.
- De invoerwaardes van computers en farmaceutische producten waren in 2024 fors hoger dan een jaar eerder. Die waardegroei kwam in beide gevallen door een groei in importvolume, al nam de prijs ook toe.
- Aardgas kende een forse daling in de importprijs. Ook in volume importeerde Nederland in 2024 minder aardgas. In totaal daalde de importwaarde van aardgas met bijna 56 procent ten opzichte van een jaar eerder.
Nederland als goederenleverancier voor andere landen in 2023
- Nederland was in 2023 verantwoordelijk voor 3,3 procent van de wereldwijde goederenexport. In rangorde was Nederland in 2023 na China (15,0 procent), de VS en Duitsland het 4e exportland ter wereld voor wat betreft goederen.
- Het Nederlandse aandeel in de Belgische import bedroeg in 2023 ruim 21 procent, waarmee Nederland het belangrijkste herkomstland voor de Belgische goederenimport was. Voor Duitsland was Nederland de op één na belangrijkste goederenleverancier.
- Van alle door de EU27 geïmporteerde goederen kwam in 2023 zo’n 6,4 procent uit ons land. Daarmee was Nederland de 3e belangrijkste leverancier van goederen voor de EU27‑import.
- Nederland had in 2023 een groter aandeel in onder andere de Ghanese en Franse goederenimport dan in 2015. Ghana importeerde vooral een hogere waarde aan geraffineerde aardolieproducten uit ons land. Voor Frankrijk ging het met name om mobiele telefoons en medicinale en farmaceutische producten.
- Het Nederlandse aandeel in de Duitse en Nigeriaanse goederenimport was juist lager. Nederland was in 2023 minder belangrijk als leverancier van farmaceutische producten aan Duitsland ten opzichte van 2015. Voor Nigeria ging het om geraffineerde aardolieproducten.
Nederland als goederenafnemer van andere landen in 2023
- Wereldwijd was Nederland in 2023 de 8e goederenimporteur, na de VS (13,7 procent), China, Duitsland, het VK, Frankrijk, Japan en India. Nederland droeg in 2023 voor 2,9 procent bij aan de wereldwijde import van goederen.
- Voor IJsland, Nigeria en Ivoorkust was Nederland in 2023 de belangrijkste exportbestemming. In 2023 was bijna 36 procent van alle IJslandse goederenexport bestemd voor Nederland.
- Van alle door de EU27 geëxporteerde goederen kwam in 2023 zo’n 4,8 procent naar ons land. Daarmee was Nederland de 6e belangrijkste afnemer van goederen voor de EU27‑export.
- Nederland had in 2023 een groter aandeel in onder andere de Guyaanse en Ierse goederenexport dan in 2015. Guyana exporteerde vooral een hogere waarde aan ruwe aardolie naar ons land. Voor Ierland ging het met name om medicinale en farmaceutische producten.
| % | |
|---|---|
| Export | |
| Machines en apparaten | 23 |
| Fabricaten | 20 |
| Chemische producten | 17 |
| Minerale brandstoffen | 15 |
| Voeding en dranken | 15 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 6 |
| Vervoermaterieel | 4 |
| Import | |
| Machines en apparaten | 24 |
| Fabricaten | 23 |
| Minerale brandstoffen | 18 |
| Chemische producten | 14 |
| Voeding en dranken | 11 |
| Vervoermaterieel | 6 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 5 |
Databronnen
- De cijfers vanuit het Nederlands perspectief zijn gebaseerd op de data van het CBS en volgen het concept van grensoverschrijding. Dit zijn goederenbewegingen waarbij de goederen fysiek de Nederlandse landsgrens passeren, zonder dat hierbij altijd sprake is van economische eigendomsoverdracht. De quasi-doorvoer wordt niet meegenomen in deze cijfers. De meest recente cijfers zijn van 2024.
- De cijfers vanuit het internationale perspectief zijn gebaseerd op de data van VN Comtrade (2025). De meest recente cijfers zijn van 2023.
Leeswijzer
Dit hoofdstuk behandelt zowel de samenstelling als de geografische dimensie van de Nederlandse goederenhandel. In paragraaf 3.2 tot en met 3.4 kijken we vanuit een Nederlands perspectief. In paragraaf 3.2 beschrijven we de belangrijkste ontwikkelingen in de Nederlandse goederenhandel en de prijsontwikkelingen van die handel. De goederenexport wordt in paragraaf 3.3 in meer detail besproken. Hoe is de Nederlandse export samengesteld? Hoe belangrijk zijn andere landen voor de Nederlandse goederenexport? Details over de goederenimport staan in paragraaf 3.4. In dit hoofdstuk gebruiken we de CBS-cijfers op basis van het grensoverschrijdingsconcept, exclusief quasi-doorvoer. In paragraaf 3.5 en 3.6 draaien we de rollen om en kijken we vanuit het perspectief van de rest van de wereld. Hoe belangrijk is Nederland als goederenleverancier en -afnemer voor andere landen? Hierbij wordt data gebruikt van VN Comtrade (2025). Informatie over specifieke goederen is hier ook beschikbaar.
3.2Belangrijkste ontwikkelingen Nederlandse goederenhandel in 2024
2024 was een bewogen jaar. De conflicten in het Midden-Oosten duurden voort, evenals de oorlog in Oekraïne. Het aantal BRICS-lidstaten nam verder toe, de groei van de Chinese economie vertraagde en verschillende landen probeerden hun afhankelijkheid van Chinese producten te verkleinen (Eigenraam, 2025; Smid, 2025). Ook won Donald Trump in november 2024 de Amerikaanse presidentsverkiezingen, waardoor de angst voor een grootschalige handelsoorlog toenam en in 2025 ook werkelijkheid is geworden.
Waarde goederenexport en -import lager dan in 2023
Figuur 3.2.1 toont de export- en importwaarde van de Nederlandse goederenhandel. Nederland exporteerde in 2024 voor 666,5 miljard euro aan goederen naar het buitenland. Dat was 1,8 procent minder dan een jaar eerder, toen Nederland voor 678,8 miljard euro aan goederen uitvoerde. Daarnaast voerde Nederland voor 585,8 miljard euro aan goederen in vanuit het buitenland. Hiermee lag de Nederlandse invoerwaarde van goederen 20,2 miljard euro – of 3,3 procent – lager dan in 2023.
Naast de totale export- en importwaarde van de Nederlandse goederenhandel, toont figuur 3.2.1 tevens een uitsplitsing van de export naar wederuitvoer en Nederlandse makelij. Bij wederuitvoer worden de producten wel eigendom van een bedrijf of persoon gevestigd in Nederland, maar vindt er geen substantiële bewerking plaats alvorens ze verder worden uitgevoerd. Aan de export van een product van Nederlandse makelij wordt per euro export meer verdiend dan aan wederuitvoer. In hoofdstuk 6 van deze publicatie wordt verder ingegaan op de verdiensten aan de export.
In 2024 waren de wederuitvoer en uitvoer van Nederlandse makelij allebei goed voor ongeveer de helft van de totale exportwaarde van goederen, waarbij de uitvoer van goederen van Nederlandse makelij met 50,3 procent nog net wat groter was. De wederuitvoer daalde met 4,0 miljard euro ten opzichte van 2023, de uitvoer van producten van Nederlandse makelij met 8,2 miljard euro. De krimp in uitvoerwaarde betrof dus vooral de uitvoer van goederen van Nederlandse makelij. Dit kwam met name door minder uitvoer van minerale brandstoffen – die ook nog eens in prijs zijn gedaald – en een lagere uitvoerwaarde aan vervoermaterieel van Nederlandse makelij. Tegelijkertijd nam de uitvoerwaarde van voeding en dranken, en fabricaten van Nederlandse makelij toe, waardoor de daling wat afzwakte.
| Jaar | Stroom | Wederuitvoer | Nederlandse makelij | Import |
|---|---|---|---|---|
| 2024* | Import, 2024* | . | . | 585,79 |
| 2024* | Export, 2024* | 331,12 | 335,41 | . |
| 2023* | Import, 2023* | . | . | 606,00 |
| 2023* | Export, 2023* | 335,00 | 344,00 | . |
| 2019 | Import, 2019 | . | . | 434,00 |
| 2019 | Export, 2019 | 233,00 | 262,00 | . |
| 2015 | Import, 2015 | . | . | 356,00 |
| 2015 | Export, 2015 | 185,00 | 221,00 | . |
De afgelopen jaren hebben consumenten te maken gehad met sterke prijsveranderingen (CBS, 2025). Ook de internationale handel in goederen was onderhevig aan sterk fluctuerende prijzen: door de coronacrisis en de daarmee gepaard gaande afnemende vraag, onenigheid tussen de olieproducerende landen en economische onzekerheid daalden de prijzen van veel goederen in 2020. Vanaf eind 2020, maar vooral in 2021 en 2022, nam de vraag naar goederen weer toe. Tegelijkertijd hadden veel producenten logistieke problemen en andere verstoringen van internationale handel vanwege onder meer de oorlog in Oekraïne en lockdowns in China. Doordat het aanbod in veel gevallen niet aan de vraag kon voldoen, stegen prijzen in 2021 en 2022 enorm. In 2023 werden de (handels)prijzen lager en in 2024 zette deze trend door en daalden de in- en uitvoerprijzen nog verder. In figuur 3.2.2 wordt de waarde-, prijs- en volumeontwikkeling van de totale Nederlandse internationale handel voor de jaren 2020–2024 weergegeven.
Prijs- en volumeontwikkeling internationale goederenhandel bij het CBS
Het CBS kent twee statistische concepten als het gaat om het meten van de Nederlandse internationale handel: op basis van eigendom of op basis van grensoverschrijding. Dit hoofdstuk neemt grensoverschrijding als uitgangspunt. In de Nationale Rekeningen van het CBS staat eigendomsoverdracht van goederen tussen een ingezetene en een niet-ingezetene centraal. De in- en uitvoercijfers op basis van het eigendomsprincipe worden gedefleerd, oftewel gecorrigeerd voor prijsstijgingen. Dit biedt inzicht in de volumeontwikkeling van de totale Nederlandse goederenhandel (CBS, 2024a). Dit defleren gebeurt echter niet voor de in- en uitvoercijfers volgens grensoverschrijding, die gebruikt worden voor trends op land- en productniveau. Er zijn daarom nieuwe prijs- en volumecijfers ontwikkeld op basis van het concept van grensoverschrijding, die in dit hoofdstuk aan bod komen. De methode is nog in ontwikkeling, waardoor de hier getoonde cijfers een voorlopige status hebben.
| Jaar | Waarde | Prijs | Volume |
|---|---|---|---|
| Import | . | . | . |
| 2024* | -3,3 | -3,6 | 0,3 |
| 2023* | -9,3 | -4,8 | -4,8 |
| 2022 | 26,8 | 27,8 | -0,7 |
| 2021 | 24,4 | 15,3 | 7,8 |
| 2020 | -7,9 | -5,2 | -2,8 |
| Export | . | . | . |
| 2024* | -1,8 | -1,7 | -0,1 |
| 2023* | -6,1 | -3,6 | -2,6 |
| 2022 | 22,7 | 26,3 | -2,8 |
| 2021 | 22,1 | 10,4 | 10,6 |
| 2020 | -6,3 | -4,3 | -2,1 |
Volume internationale handel stabiel in 2024 t.o.v. 2023
De invoerprijzen lagen in 2024 gemiddeld 3,6 procent lager dan in 2023; de gemiddelde prijs van uitgevoerde goederen lag zo’n 1,7 procent lager. Het verschil tussen de invoer- en uitvoerprijzen kwam met name door een groter aandeel minerale brandstoffen in de invoer, en deze namen relatief sterk af in prijs. Door de waardeontwikkeling van de internationale handel in goederen in 2024 te corrigeren voor de prijsontwikkeling, houden we de volumeontwikkeling van de internationale handel over. Die was na twee jaar met krimp vrijwel stabiel: het volume van de invoer nam met 0,3 procent toe t.o.v. 2023, en dat van de uitvoer daalde met 0,1 procent. De daling in export- en importwaarde wordt gemiddeld genomen dus grotendeels veroorzaakt door lagere prijzen en niet door lagere handelsvolumes.
Door de grote prijsfluctuaties de afgelopen jaren is het moeilijk om een goed beeld van de totale ontwikkeling van de internationale handel te krijgen. Wanneer we de handelsvolumes in 2024 vergelijken met die van vóór de coronacrisis (2019), blijkt dat de invoer zo’n 0,7 procent lager ligt, en het uitvoervolume ligt circa 2,3 procent hoger dan vijf jaar eerder. We voerden in 2024 qua volume dus wat meer uit dan in 2019, en we importeerden wat minder. Het import- en exportvolume lag in 2024 wel nog lager dan in 2021 en 2022.
Forse volumedalingen bij minerale brandstoffen en vervoermaterieel…
Die volumeontwikkeling kunnen we ook naar de verschillende productcategorieën uitsplitsen, en in figuur 3.2.3 staat dat voor zowel de export als de import in 2024. Opvallend zijn de sterke volumedalingen bij de minerale brandstoffen en het vervoermaterieel. Het volume van de export en import van minerale brandstoffen daalde in 2024 met respectievelijk 11 en 10 procent. Bij de export van vervoermaterieel zien we met name een sterke volumedaling van ruim 14 procent. De import hiervan daalde met bijna 5 procent. De exportdaling kwam met name door minder (weder)uitvoer van personenauto’s en bussen.
…maar volumestijgingen bij fabricaten en chemische producten
Het volume van de export van chemische producten en fabricaten nam beide met 7 procent toe. Het importvolume van deze producten nam met respectievelijk 6 en 5 procent toe. De volumegroei bij handel in chemische producten kwam met name door meer import en export van geneesmiddelen en farmaceutische producten. Het import- en exportvolume van voeding en dranken nam met respectievelijk 2 en 1 procent toe. Natuurproducten (waaronder oliehoudende zaden en grondstoffen) en machines en apparaten kenden ook een volumetoename bij de import; het exportvolume van de machines en apparaten bleef stabiel met een lichte daling van 0,2 procent. In de volgende paragrafen wordt de volumeontwikkeling van de belangrijkste export- en importproducten in meer detail uitgelicht.
| categorie | Import | Export |
|---|---|---|
| Chemische producten | 6,1 | 7,1 |
| Fabricaten | 5,0 | 7,1 |
| Machines en apparaten | 3,8 | -0,2 |
| Minerale brandstoffen | -10,3 | -10,9 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 2,6 | 0,9 |
| Vervoermaterieel | -4,5 | -14,2 |
| Voeding en dranken | 1,5 | 1,0 |
Europa blijft belangrijkste afzetmarkt, maar aandeel krimpt licht
In 2024 bleef Europa, met een aandeel van 76,5 procent, veruit de belangrijkste afzetmarkt voor de Nederlandse goederenexport. Figuur 3.2.4 toont aan dat 510,1 miljard euro van de uitvoerwaarde Europa als bestemming had. Dit was 3 procent minder dan in 2023. De daling in uitvoerwaarde werd volledig veroorzaakt door minerale brandstoffen. Indien minerale brandstoffen uitgesloten worden, was de uitvoerwaarde naar Europa niet 15,6 miljard euro lager, maar 3,3 miljard euro hoger dan in 2023. Ook het aandeel van Europa als bestemming van Nederlandse goederen daalde.
Met name de aandelen van Amerika en Azië in de uitvoerwaarde van Nederlandse goederen groeiden licht. Met een uitvoerwaarde van 72,3 miljard euro aan goederen was Azië in 2024 tevens de tweede belangrijkste bestemming voor Nederlandse goederen, gevolgd door Amerika met 56,6 miljard euro. Waar de verdeling van het exportpakket van goederen naar Europese landen bestond uit 56 procent wederuitvoer en 44 procent Nederlandse makelij, was de verdeling bij de andere regio’s en continenten asymmetrischer; het aandeel Nederlandse makelij lag daar rond de 70 procent. Dit verschil komt mede door de Europese interne markt, waardoor relatief makkelijk goederen afgezet kunnen worden in een groot aantal EU-landen. Nederland – en de Rotterdamse haven – vormen een belangrijke hub functie voor het wederuitvoeren van goederen voor het Europese achterland.
In 2024 ging 66 procent van de uitvoer naar landen die deel uitmaken van de Europese Unie. Dat was goed voor 439,9 miljard euro. Landen buiten de EU werden in 2024 iets belangrijker als exportbestemming voor de Nederlandse export ten opzichte van een jaar eerder. Zo was 34 procent van de exportwaarde bestemd voor landen buiten de EU; 0,6 procentpunt meer dan in 2023.
| jaar | Europa | Azië | Amerika | Afrika | Overig |
|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 314,37 | 45,35 | 29,92 | 13,76 | 2,45 |
| 2019 | 371,73 | 54,40 | 42,16 | 16,39 | 10,26 |
| 2023* | 525,75 | 70,39 | 53,48 | 15,74 | 13,49 |
| 2024* | 510,14 | 72,28 | 56,57 | 13,43 | 14,11 |
Invoer in 2024 lager vanuit alle regio’s behalve Azië
Figuur 3.2.5 toont dat van de 585,8 miljard euro aan goederen die in 2024 ingevoerd werden door Nederland, 57,6 procent uit een Europees land kwam. Dat was 19,7 miljard euro minder dan een jaar eerder. Mede hierdoor daalde het aandeel van goederen uit Europa met 1,3 procentpunt. Ook bij de invoer speelde de handel in minerale brandstoffen een grote rol in de jaarlijkse waardeveranderingen. Als de invoer van minerale brandstoffen buiten beschouwing wordt gelaten, dan is de Nederlandse invoerwaarde van goederen uit Europa in 2024 slechts 2,5 miljard euro lager dan in 2023.
In tegenstelling tot bij de uitvoer, was de EU in 2024 iets belangrijker voor de invoer van goederen dan in 2023. Waar 47,7 procent van de invoerwaarde goederen betrof uit EU-landen, was dit een jaar eerder nog 0,3 procentpunt lager.
De trend van de afgelopen jaren, waarbij Amerika een steeds belangrijkere regio van herkomst werd ten opzichte van de andere regio’s, zette voort met een lichte groei van 0,3 procentpunt. Dit kwam doordat de importwaarde van goederen uit Amerika minder hard daalde dan vanuit andere regio’s. Azië was de enige regio waar Nederland in 2024 meer uit importeerde dan in 2023. De invoerwaarde van goederen uit deze regio lag 5,1 miljard euro hoger. Daarmee steeg ook het Aziatische importaandeel met 1,6 procentpunt. Deze groei kwam met name door een hogere invoerwaarde van fabricaten en machines.
| Jaar | Europa | Azië | Amerika | Afrika | Overig |
|---|---|---|---|---|---|
| 2015 | 228,61 | 75,64 | 39,23 | 11,60 | 1,33 |
| 2019 | 272,97 | 93,97 | 49,61 | 12,14 | 5,67 |
| 2023* | 357,12 | 131,33 | 91,72 | 21,29 | 4,53 |
| 2024* | 337,39 | 136,41 | 90,36 | 18,30 | 3,34 |
3.3Nederlandse export van goederen in detail
Exportwaarde voeding en dranken stijgt het hardst
In 2024 exporteerden bedrijven in Nederland voor 666,5 miljard euro aan goederen naar het buitenland. Dat was 12,3 miljard euro lager dan in 2023. Figuur 3.3.1 toont dat deze daling met name door de lagere uitvoerwaarde van minerale brandstoffen komt. Gemiddeld genomen daalden zowel de prijs als het volume van deze productcategorie. De uitvoerwaarde van minerale brandstoffen bedroeg in 2023 nog 120,4 miljard euro; een jaar later was dit 18,7 procent minder. Dit betrof met name de uitvoer van geraffineerde aardolieproducten. Ook de uitvoerwaarde van vervoermaterieel was met 15,7 procent fors lager in vergelijking met een jaar eerder. Dat kwam voornamelijk door een sterke volumedaling bij de export van personenauto’s en bussen.
Van voeding en dranken, fabricaten en chemische producten werd een fors hogere waarde uitgevoerd. De grootste stijger van deze drie categorieën was voeding en dranken. Van deze productcategorie lag de uitvoerwaarde 6,8 miljard euro – ofwel 7,5 procent – hoger dan in 2023. Deze stijging was met name te danken aan een verdubbeling in de exportwaarde van cacao(producten): grotendeels veroorzaakt door een prijsstijging van cacao van ruim 80 procent. De mondiale cacaoprijzen stegen hard door mislukte oogsten in Ivoorkust en Ghana, waar de meeste cacao vandaan komt (RVO, 2024). Nederland is Europa’s grootste cacao-exporteur, waardoor een stijging in de prijzen al snel kan resulteren in grote veranderingen in de uitvoerwaarde (Eurostat, 2025).
Van fabricaten werd in 2024 voor 4,9 miljard euro meer uitgevoerd dan in 2023. Deze stijging is voor bijna een derde te verklaren door een hogere exportwaarde van diverse gefabriceerde goederen (+1,4 miljard euro). Hiertoe behoren met name fabricaten voor medische doeleinden zoals prothesen. Verder was ook de uitvoerwaarde van stalen en ijzeren constructies (+0,8 miljard euro) en juwelen, goud- en zilversmidswerken (+0,6 miljard euro) fors hoger dan in 2023. Tot slot steeg de uitvoerwaarde van chemische producten (+4,6 miljard euro), met name vanwege de uitvoer van geneesmiddelen en farmaceutische producten. Dit is voornamelijk te verklaren door een toegenomen exportvolume.
Ondanks de kleine daling in de exportwaarde van machines, werden deze goederen – met een exportwaarde van 155,3 miljard euro – wederom het meest uitgevoerd.
| Productcategorie | 2024* | 2023* | 2015 |
|---|---|---|---|
| Machines | 155,35 | 156,19 | 89,06 |
| Fabricaten | 135,63 | 130,72 | 81,22 |
| Chemische producten | 115,03 | 110,38 | 70,85 |
| Minerale brandstoffen | 97,9 | 120,39 | 60,43 |
| Voeding en dranken | 97,28 | 90,48 | 57,36 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 36,73 | 36,73 | 25,8 |
| Vervoermaterieel | 28,61 | 33,96 | 21,14 |
Buurlanden nog steeds belangrijkste bestemmingen voor goederen uit Nederland
De vier belangrijkste handelspartners voor de Nederlandse goederenexport waren in 2024 Duitsland, België, Frankrijk en het VK. De exportwaarde naar deze landen nam in 2024 af, al bleef de daling in de uitvoerwaarde naar België beperkt tot 14 duizend euro. Duitsland verloor het grootste aandeel met een afname van 0,7 procentpunt ten opzichte van 2023. Figuur 3.3.2 toont de Nederlandse uitvoerwaarde naar de vijftien belangrijkste bestemmingen voor de goederenexport. De gemene deler in de daling in exportwaarde naar de vier belangrijkste bestemmingen is een fors lagere exportwaarde van minerale brandstoffen. Indien deze goederen worden uitgesloten, is het beeld anders. In dat geval groeit de export naar Duitsland en België, terwijl de daling in de uitvoerwaarde naar Frankrijk en het VK beperkt blijft tot een daling van respectievelijk 1 en 3 procent in plaats van 5 en 4 procent.
De VS was in 2024 de vijfde exportbestemming. Tevens was de VS – met 4,4 miljard euro meer aan exportwaarde ten opzichte van 2023 – de bestemming die de grootste groei kende. Deze stijging kwam grotendeels door meer Nederlandse uitvoer van chemische producten, die ter waarde van 9,2 miljard euro richting de VS gingen. In 2023 was dit nog 6,4 miljard euro. De uitvoer van geneesmiddelen en farmaceutische producten was goed voor 1,8 miljard euro van de 2,8 miljard euro exportgroei van chemische producten naar de VS. Naast de VS steeg ook de uitvoerwaarde naar China (+2,6 miljard euro) en Polen (+1,1 miljard euro) fors. Hierdoor nam China de achtste positie over van Polen. Bij China kwam dat met name door een hogere exportwaarde van machines, terwijl de exportgroei naar Polen relatief gelijk verdeeld was over fabricaten, machines, en voeding en dranken.
| Land | 2024* | 2023* | 2015 |
|---|---|---|---|
| Duitsland | 147,2 | 154,67 | 93,12 |
| België | 79,19 | 79,19 | 46,79 |
| Frankrijk | 52,16 | 54,79 | 31,99 |
| VK | 41,54 | 43,06 | 36,48 |
| VS | 38,22 | 33,77 | 17,47 |
| Italië | 27,2 | 27,85 | 16,3 |
| Spanje | 22,47 | 21,69 | 11,54 |
| China | 20,57 | 17,94 | 8,18 |
| Polen | 20,15 | 19,08 | 9,33 |
| Zweden | 13,43 | 14,7 | 7,38 |
| Zuid-Korea | 9,34 | 9,49 | 4,07 |
| Denemarken | 8,9 | 8,67 | 5,48 |
| Tsjechië | 8,47 | 8,66 | 5,64 |
| Ierland | 8,43 | 8,04 | 3,24 |
| Zwitserland | 8,25 | 8,93 | 5,27 |
Top 5 exportbestemmingen ontvangen nog steeds de meeste minerale brandstoffen…
In 2024 was 53,8 procent van de uitvoer bestemd voor onze vijf belangrijkste exportbestemmingen: Duitsland, België, Frankrijk, het VK en de VS. Een jaar eerder was dit ook zo. Net als in 2023 was de concentratie van de export die naar de top 5 bestemmingen ging het sterkst bij minerale brandstoffen; 68,9 procent van de uitvoerwaarde van minerale brandstoffen ging naar een van deze landen. Daarentegen was de concentratie bij machines en vervoermaterieel het laagst met aandelen van 43,2 en 44,1 procent.
…maar fors minder machines naar Taiwan
Buiten de top 5 bestemmingen werden machines met name uitgevoerd naar China (12,4 miljard euro), Zuid-Korea (6,3 miljard euro) en Spanje (5,2 miljard euro). Taiwan was in 2024 onze elfde exportbestemming voor machines, terwijl dat in 2022 nog de vierde exportbestemming was. Voor vervoermaterieel waren de belangrijkste bestemmingen Polen (1,4 miljard euro), de Kaaimaneilanden en Spanje (beide 0,9 miljard euro).
| categorie | Duitsland | Belgie | Frankrijk | VK | VS | Overig |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Chemische producten | 22,88 | 14,27 | 9,64 | 6,37 | 9,22 | 52,65 |
| Fabricaten | 30,66 | 14,18 | 13,12 | 9,23 | 6,82 | 61,62 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 9,73 | 4,46 | 2,34 | 2,24 | 1,15 | 16,80 |
| Machines | 24,69 | 9,60 | 10,99 | 9,17 | 12,63 | 88,26 |
| Minerale brandstoffen | 30,71 | 21,16 | 5,63 | 5,37 | 4,54 | 30,47 |
| Vervoermaterieel | 4,67 | 2,69 | 2,00 | 1,94 | 1,33 | 15,99 |
| Voeding en dranken | 23,87 | 12,82 | 8,44 | 7,21 | 2,52 | 42,42 |
Verdeling Nederlandse makelij en wederuitvoer blijft nagenoeg gelijk
Met grote internationale knooppunten als de haven van Rotterdam en Schiphol speelt Nederland een sleutelrol in de wederuitvoer. Tussen verschillende productcategorieën zijn er grote verschillen in de aandelen wederuitvoernoot1 en export van Nederlandse makelij, zie figuur 3.3.4. Zo worden fabricaten relatief vaak wederuitgevoerd; slechts 37,6 procent van de uitvoerwaarde betrof Nederlandse makelij in 2024. Onder fabricaten die bij wederuitvoer voorkomen, vielen goederen als medische instrumenten en prothesen. De uitvoer van grondstoffen en natuurproducten bestond daarentegen voor twee derde uit in Nederland geproduceerde goederen.
Vanwege de forse afname in de exportwaarde van minerale brandstoffen, nam zowel de wederuitvoer als de uitvoer van Nederlandse makelij af in 2024. Het verwerken van ingevoerde ruwe aardolie tot verschillende producten is een activiteit die grootschalig in en rondom de Rotterdamse haven plaatsvindt (De Correspondent, 2024). Daarmee was het grootste deel van de uitvoer van minerale brandstoffen van Nederlandse makelij en nam dit type export meer af dan de wederuitvoer. Het ging hier om een daling van 12,9 miljard euro ten opzichte van 2023, terwijl de daling van wederuitvoer ongeveer drie kwart hiervan betrof. Vervoermaterieel was de andere productcategorie waarvan beide types export daalden. Machines was de enige categorie waarvan alléén de wederuitvoer daalde (–1,7 miljard euro), terwijl de Nederlandse makelij groeide (+0,9 miljard euro).
| categorie | Wederuitvoer | Uitvoer van Nederlandse makelij |
|---|---|---|
| Machines | 89,65 | 65,69 |
| Fabricaten | 84,63 | 51,00 |
| Chemische producten | 58,71 | 56,32 |
| Minerale brandstoffen | 41,54 | 56,35 |
| Voeding en dranken | 36,30 | 60,98 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 12,27 | 24,46 |
| Vervoermaterieel | 8,01 | 20,60 |
88 procent van uitvoerwaarde naar Zuid-Korea betrof Nederlandse makelij
In figuur 3.3.5 is de verhouding tussen export van Nederlandse makelij en wederuitvoer van goederen naar de vijftien belangrijkste bestemmingen van de Nederlandse export te zien. Zo was 60 procent van de uitvoerwaarde naar Duitsland wederuitvoer. Ook de uitvoer naar België en Frankrijk wordt gekenmerkt door een relatief hoog aandeel wederuitvoer.
Landen buiten de EU, zoals het VK, de VS en China kennen juist een hoog aandeel Nederlandse makelij met respectievelijk 62, 70 en 84 procent. Door de Europese interne markt kunnen goederen, diensten, personen en kapitaal vrijwel net zo gemakkelijk circuleren binnen de EU als binnen één land. Naast de EU-landen gaat het hier ook om landen die deelnemen aan de Europese Economische Ruimte (EER) – Noorwegen, IJsland en Liechtenstein – en deels om Zwitserland met wie de EU bilaterale overeenkomsten heeft (Europese Raad, 2023). De trend waarbij het VK de laatste jaren steeds meer Nederlandse makelij ontvangt ten opzichte van goederen die vanuit Nederland wederuitgevoerd worden (zie ook Creemers et al., 2022;Ramaekers & Houben-van Herten, 2024), zette zich in 2024 voort. Het VK verliet op 31 januari 2020 de EU waarna er een overgangsperiode volgde waarin het VK zich nog aan de Europese handelsregels hield. Een jaar later volgde ook het uittreden uit de interne markt. Dit houdt in dat sinds 1 januari 2021 het VK voor wat betreft de handel voor Nederland een ‘derde land’ is: een land buiten de EU. De handel tussen de EU en het VK – exclusief Noord-Ierland – verloopt tegenwoordig via de douane. In 2020, het laatste jaar waarin het VK deelnam aan de EER, was het aandeel van wederuitvoer nog 49 procent. In 2024 lag dit aandeel 11 procentpunt lager.
De hoge aandelen van Nederlandse makelij van 88 en 84 procent, van respectievelijk Zuid-Korea en China, zijn te verklaren door de export van Nederlandse machines. Zweden kende in 2024 een daling van 5 procentpunt in het aandeel Nederlandse makelij. De wederuitvoer naar Zweden was weliswaar 0,1 miljard euro lager, maar de uitvoer van Nederlandse makelij daalde forser, met 1,2 miljard euro. Dit kwam met name door minder uitvoer van minerale brandstoffen. De daling van deze exportcategorie gold voor meer Europese landen, maar is bij Zweden beter zichtbaar vanwege het relatief grote exportaandeel van minerale brandstoffen naar dat land.
| Land | Nederlandse Makelij | Wederuitvoer |
|---|---|---|
| Duitsland | 58,79 | 88,41 |
| België | 35,83 | 43,36 |
| Frankrijk | 19,57 | 32,59 |
| VK | 25,79 | 15,75 |
| VS | 26,85 | 11,36 |
| Italië | 10,30 | 16,90 |
| Spanje | 8,96 | 13,51 |
| China | 17,32 | 3,25 |
| Polen | 7,94 | 12,21 |
| Zweden | 5,26 | 8,18 |
| Zuid-Korea | 8,22 | 1,13 |
| Denemarken | 3,84 | 5,06 |
| Tsjechië | 2,80 | 5,67 |
| Ierland | 3,92 | 4,52 |
| Zwitserland | 4,35 | 3,90 |
| 1) Boordprovisie is niet meegenomen als land. Tot boordprovisie behoren verbruiks- en consumptiegoederen die geleverd worden aan schepen en vliegtuigen ten behoeve van de reis. Door het internationale karakter is het land van bestemming niet vast te stellen. | ||
Uitvoerwaarde geraffineerde aardolieproducten gedaald met 16 procent
Figuur 3.3.6 toont de vijftien belangrijkste goederen voor de Nederlandse export in 2024 qua waarde, uitgesplitst naar Nederlandse makelij en wederuitvoer. Net als in 2023 kende geraffineerde aardolieproducten de hoogste uitvoerwaarde. Hiervan was 78 procent van Nederlandse makelij. Voorbeelden hiervan zijn benzine en diesel. De uitvoerwaarde van geraffineerde aardolieproducten daalde met 10,4 miljard euro ten opzichte van 2023.
Van de vijftien belangrijkste goederen voor de Nederlandse export was het aandeel Nederlandse makelij bij gespecialiseerde machines en -onderdelen nog hoger dan bij geraffineerde aardolieproducten; 94 procent van de uitvoerwaarde betrof uitvoer van Nederlandse komaf. Aan de andere kant was ruwe aardolie het product van de vijftien belangrijkste exportgoederen met het hoogste aandeel van wederuitvoer; 99 procent van de uitvoerwaarde ging om wederuitvoer. Van de vijftien meest uitgevoerde goederen in 2024 kwamen alleen fruit en noten, en meet- en controle-instrumenten niet voor in de lijst van 2023. De twee goederengroepen die uit de lijst verdwenen zijn, zijn aardgas en residuen van aardolie. Dat had niet noodzakelijkerwijs met de waarde van deze goederen te maken. Er was in 2024 namelijk sprake van geheimhouding bij deze goederen.
| SITC3 | Nederlandse makelij | Wederuitvoer |
|---|---|---|
| Geraffineerde aardolieproducten | 44,05 | 12,19 |
| Gespecialiseerde machines en -onderdelen | 25,91 | 1,63 |
| Telefoons, modems en routers | 2,77 | 22,42 |
| Geneesmiddelen | 5,10 | 14,93 |
| Farmaceutische producten | 5,16 | 11,75 |
| Ruwe aardolie | 0,10 | 15,65 |
| Computers, laptops en tablets | 3,45 | 11,81 |
| Bloemen en planten | 12,18 | 2,55 |
| Medische instrumenten en apparaten | 2,58 | 11,25 |
| Overige chemische producten | 5,60 | 7,62 |
| Andere fabricaten | 2,15 | 10,15 |
| Bereide voedingsmiddelen | 6,35 | 2,70 |
| Groenten (en wortels) | 6,30 | 2,63 |
| Fruit en noten | 1,36 | 7,05 |
| Meet- en controle-instrumenten | 3,08 | 4,88 |
Toename uitvoerwaarde geneesmiddelen en farmaceutische producten komt met name door stijging exportvolume
In figuur 3.3.7 staat de waardeontwikkeling van de vijftien belangrijkste goederen voor de Nederlandse export in 2024 ten opzichte van 2023. Daarbij staat ook de prijs- en volumeontwikkeling ten opzichte van een jaar eerder, zodat we kunnen zien waardoor de waardeontwikkeling wordt gedreven. Het algemene beeld bij de vijftien grootste exportproducten van Nederland is dat de volumeontwikkeling een meer bepalende rol speelde in de waardeontwikkeling dan de prijzen. Na enorme prijsontwikkelingen in de afgelopen jaren, waren de prijzen in 2024 relatief stabiel ten opzichte van een jaar eerder. En dus speelden verschuivingen in handelsvolumes in 2024 een grotere rol.
De exportwaarde van aardolieproducten daalde fors door zowel prijs- als volumedalingen. De exportgroei van gespecialiseerde machines was te danken aan een lichte prijsgroei. Telefoons, modems en routers werden qua waarde net iets meer uitgevoerd dan in 2023. De prijzen van deze goederen namen gemiddeld genomen iets af, maar de uitvoervolumes namen wat toe. De uitvoerwaardes van de vierde en vijfde meest uitgevoerde goederen – geneesmiddelen en farmaceutische producten – waren in 2024 fors hoger dan een jaar eerder. Eerstgenoemde groeide met 19,5 procent, terwijl laatstgenoemde met 13,8 procent groeide. Dat resulteerde in een gezamenlijke groei van 5,3 miljard euro. Die waardegroei kwam in beide gevallen door een groei in exportvolume, bij de geneesmiddelen nam de prijs ook toe.
| SITC3 | Waarde | Prijs | Volume |
|---|---|---|---|
| Geraffineerde producten van aardolie | -15,6 | -6,5 | -9,7 |
| Gespecialiseerde machines en -onderdelen | 7,0 | 10,3 | -3,1 |
| Telefoons, modems en routers | 0,3 | -1,6 | 1,9 |
| Geneesmiddelen | 19,5 | 6,1 | 12,6 |
| Farmaceutische producten | 13,8 | -1,3 | 15,2 |
| Ruwe aardolie | 0,0 | 1,4 | -1,4 |
| Computers, laptops en tablets | 2,6 | -7,3 | 10,7 |
| Bloemen en planten | 5,0 | 2,2 | 2,8 |
| Medische instrumenten en apparaten | -1,1 | -1,7 | 0,6 |
| Overige chemische producten | -14,1 | -5,9 | -8,8 |
| Andere fabricaten | 13,2 | -3,2 | 16,9 |
| Bereide voedingsmiddelen | 5,5 | -1,8 | 7,4 |
| Groenten (en wortels) | 2,7 | -2,0 | 4,8 |
| Fruit en noten | 10,8 | 3,6 | 7,0 |
| Meet- en controle-instrumenten | 4,2 | -0,9 | 5,1 |
3.4Nederlandse import van goederen in detail
Invoer in beweging door goedkopere minerale brandstoffen en duurdere cacao
In 2024 werd er voor 585,8 miljard euro aan goederen ingevoerd. Dat was 20,2 miljard euro minder dan een jaar eerder. Figuur 3.4.1 toont de Nederlandse invoerwaarde van goederen, uitgesplitst naar productcategorie. Machines en fabricaten waren, net als in 2023, de twee meest ingevoerde productcategorieën. Opvallend is dat de invoerwaarde van minerale brandstoffen 29,0 miljard euro lager was dan in 2023, nadat de invoerwaarde in 2023 ook al fors lager was dan het jaar daarvoor. Net als bij de export van minerale brandstoffen kwam de afname in de waarde door zowel prijs- als volumedalingen.
Net als bij de export was de invoer van voeding en dranken de categorie waarvan de invoerwaarde absoluut gezien het hardst steeg. Ook hier kwam de groei met name door duurdere cacao; 65 procent van de groei was hierdoor te verklaren. Bij de invoer ging het echter niet om cacaoproducten – zoals bij de export – maar vooral om cacaobonen die hier vervolgens verder verwerkt worden.
| Goederen | 2024* | 2023* | 2015 |
|---|---|---|---|
| Machines | 137,83 | 136,90 | 83,06 |
| Fabricaten | 135,59 | 132,74 | 81,28 |
| Minerale brandstoffen | 103,50 | 132,5 | 65,34 |
| Chemische producten | 80,97 | 78,79 | 47,22 |
| Voeding en dranken | 63,59 | 59,31 | 38,29 |
| Vervoermaterieel | 36,70 | 38,21 | 22,85 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 27,61 | 27,54 | 18,37 |
Invoerwaarde van goederen uit Ierland stijgt met 2,1 miljard euro
Figuur 3.4.2 toont de invoerwaarde van goederen per handelspartner. In 2024 was Duitsland wederom de belangrijkste handelspartner voor de Nederlandse import; de invoerwaarde van goederen uit Duitsland betrof 97,6 miljard euro. De zes landen waar Nederland het meest uit importeerde, bleven ongewijzigd ten opzichte van 2023. Ondanks dat de invoerwaarde van goederen uit Italië met 0,4 miljard euro daalde, werd het land toch een iets belangrijkere handelspartner. Door een daling van goederen uit Noorwegen van 5,8 miljard euro, was Italië in 2024 de zevende handelspartner voor de import, in plaats van de achtste. De forse daling van import uit Noorwegen kwam door 5,9 miljard euro minder invoer van minerale brandstoffen. Hiervan was twee derde te verklaren door lagere prijzen, maar ook het importvolume daalde. Ook Ierland en Polen wisselden van plek. Waar de invoerwaarde van goederen uit Polen heel licht daalde (–0,1 miljard euro), groeide de invoerwaarde van goederen uit Ierland met 18 procent. Dit kwam met name door een hogere importwaarde van geneesmiddelen en farmaceutische producten (+1,3 miljard euro), en medische instrumenten en apparaten (+0,8 miljard euro).
De invoerwaarde van goederen uit Thailand steeg nog harder dan de invoerwaarde van goederen uit Ierland. In 2024 kwam voor 6,2 miljard euro aan goederen uit het Zuidoost-Aziatische land; een groei van 66 procent. Hiermee werd Thailand de 20e goederenleverancier van Nederland. Een jaar eerder was het nog de 34e. Hierbij ging het, met een aandeel van 72,5 procent, met name om machines. De grootste stijging kwam door een hogere invoerwaarde van processoren. Ook de importwaarde van goederen uit de Aziatische landen Kazachstan, India, China groeide in 2024 met meer dan 1 miljard euro in vergelijking met een jaar eerder.
Japan en Tsjechië verdwenen uit de top 15 grootste handelspartners wat betreft de invoer van goederen. In plaats van deze landen behoorden Vietnam en Taiwan in 2024 tot de vijftien landen waaruit Nederland de hoogste waarde aan goederen heeft ingevoerd.
| Land | 2024* | 2023* | 2015 |
|---|---|---|---|
| Duitsland | 97,64 | 102,32 | 63,42 |
| VS | 59,66 | 64 | 27,14 |
| België | 57,22 | 58,72 | 37,33 |
| China | 51,31 | 50,26 | 29,1 |
| Verenigd Koninkrijk | 27,23 | 31,21 | 20,56 |
| Frankrijk | 20,58 | 21,33 | 15,85 |
| Italië | 14,86 | 15,21 | 8,77 |
| Noorwegen | 14,16 | 19,94 | 11,85 |
| Ierland | 13,99 | 11,87 | 4,68 |
| Polen | 13,59 | 13,66 | 7,15 |
| Spanje | 10,73 | 11,21 | 6,87 |
| Zweden | 9,54 | 9,17 | 6,26 |
| Brazilië | 8,59 | 8,29 | 3,69 |
| Vietnam | 8,05 | 7,7 | 4,07 |
| Taiwan | 7,6 | 7,36 | 2,53 |
Kazachstan klimt 46 plekken op de ranglijst van belangrijkste handelspartners voor de Nederlandse import in twee jaar tijd
Kazachstan was, met een invoerwaarde van 4,5 miljard euro in 2024, de 26e goederenleverancier voor Nederland. In 2022 was het Centraal-Aziatische land nog de 72e handelspartner. Ruwe aardolie vormde maar liefst 97 procent van de Nederlandse importwaarde uit het land in 2024. Daarmee kwam 10 procent van de door Nederland ingevoerde ruwe aardolie in 2024 uit Kazachstan. Vanaf december 2022 geldt een verbod op de import van Russische ruwe aardolie (Rijksoverheid, 2022). De vraag naar ruwe aardolie werd vanaf dat moment deels opgevangen door Kazachse ruwe aardolie, waarvan het effect terug te zien is in figuur 3.4.3.
In 2022 kwam, met een invoerwaarde van 9,3 miljard euro, 17 procent van de Nederlandse import van ruwe aardolie nog uit Rusland; het grootste aandeel van alle landen. Ook uit de VS werd voor een relatief hoge waarde ingevoerd; in 2022 betrof de invoerwaarde van ruwe aardolie uit de VS 8,0 miljard euro. In 2024 was de VS de belangrijkste leverancier van ruwe aardolie, met een aandeel van 25 procent. Kazachstan was met een invoerwaarde van 4,4 miljard euro het derde belangrijkste land van herkomst voor ruwe aardolie in 2024, vlak achter Noorwegen.
| Jaar | Maand | Invoerwaarde |
|---|---|---|
| 2022 | Januari, 2022 | 42,6 |
| 2022 | Februari, 2022 | 73,8 |
| 2022 | Maart, 2022 | 0,0 |
| 2022 | April, 2022 | 72,9 |
| 2022 | Mei, 2022 | 83,1 |
| 2022 | Juni, 2022 | 0,0 |
| 2022 | Juli, 2022 | 0,7 |
| 2022 | Augustus, 2022 | 76,7 |
| 2022 | September, 2022 | 0,0 |
| 2022 | Oktober, 2022 | 1,4 |
| 2022 | November, 2022 | 2,8 |
| 2022 | December, 2022 | 383,6 |
| 2023* | Januari, 2023* | 325,8 |
| 2023* | Februari, 2023* | 282,2 |
| 2023* | Maart, 2023* | 401,5 |
| 2023* | April, 2023* | 296,2 |
| 2023* | Mei, 2023* | 225,7 |
| 2023* | Juni, 2023* | 282,0 |
| 2023* | Juli, 2023* | 188,9 |
| 2023* | Augustus, 2023* | 191,9 |
| 2023* | September, 2023* | 74,4 |
| 2023* | Oktober, 2023* | 326,1 |
| 2023* | November, 2023* | 216,0 |
| 2023* | December, 2023* | 249,5 |
| 2024* | Januari, 2024* | 115,9 |
| 2024* | Februari, 2024* | 496,9 |
| 2024* | Maart, 2024* | 406,6 |
| 2024* | April, 2024* | 467,0 |
| 2024* | Mei, 2024* | 559,7 |
| 2024* | Juni, 2024* | 362,0 |
| 2024* | Juli, 2024* | 329,8 |
| 2024* | Augustus, 2024* | 399,4 |
| 2024* | September, 2024* | 517,5 |
| 2024* | Oktober, 2024* | 337,5 |
| 2024* | November, 2024* | 197,5 |
| 2024* | December, 2024* | 248,2 |
Helft van importwaarde kwam uit de vijf belangrijkste handelspartners
Van de 585,8 miljard euro aan invoer in 2024, kwam 293,1 miljard euro uit de vijf belangrijkste importpartners. De samenstelling van deze landen – Duitsland, de VS, België, China en het VK – is onveranderd gebleven ten opzichte van 2023. Exact 50 procent van de totale Nederlandse invoerwaarde kwam in 2024 uit deze landen. Hiermee is de concentratie bij de vijf belangrijkste handelspartners met 0,6 procentpunt gegroeid ten opzichte van 2023.
Top 5 importpartners leveren de meeste chemische producten
De import van chemische producten (58,0 procent), vervoermaterieel (55,7 procent) en machines (54,2 procent) was het meest geconcentreerd bij de top 5 importpartners, zie figuur 3.4.4. Aan de andere kant werden er relatief veel grondstoffen en natuurproducten, voeding en dranken, en minerale brandstoffen vanuit overige landen ingevoerd. Voor grondstoffen en natuurproducten waren de landen van herkomst fors verdeeld, waarbij Zweden, Brazilië, Maleisië en Frankrijk – elk met een aandeel van 4 procent – de belangrijkste landen waren van buiten de top 5. Buiten Duitsland en België was Frankrijk de belangrijkste handelspartner voor de invoer van voeding en dranken. Zo werd er in 2024 voor 0,5 miljard euro aan Franse alcoholische dranken ingevoerd. Hierbij ging het voor ruim vier vijfde om de invoer van (mousserende) wijnen. Voor de import van minerale brandstoffen was Noorwegen de belangrijkste handelspartner buiten de VS.
| Categorie | Duitsland | VS | België | China | VK | Overig |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Chemische producten | 17,31 | 9,60 | 11,55 | 4,29 | 4,12 | 34,10 |
| Fabricaten | 24,48 | 11,90 | 11,81 | 17,03 | 5,18 | 65,19 |
| Grondstoffen en natuurproducten | 4,88 | 1,55 | 3,20 | 0,63 | 0,56 | 16,79 |
| Machines | 22,08 | 14,04 | 5,52 | 26,55 | 6,44 | 63,19 |
| Minerale brandstoffen | 6,17 | 19,35 | 10,13 | 0,44 | 8,37 | 59,03 |
| Vervoermaterieel | 10,76 | 1,82 | 5,54 | 1,15 | 1,12 | 16,30 |
| Voeding en dranken | 11,96 | 1,39 | 9,46 | 1,23 | 1,42 | 38,14 |
Ruwe aardolie opnieuw meest geïmporteerde product, maar invoerwaarde gedaald
In 2024 was ruwe aardolie, evenals in 2023, het meest geïmporteerde goed door bedrijven in Nederland. De invoerwaarde van ruwe aardolie, en van de veertien andere belangrijkste goederen, is te zien in figuur 3.4.5. Ondanks dat ruwe aardolie het belangrijkste product voor de import bleef, daalde de invoerwaarde met 5,4 miljard euro in 2024 ten opzichte van een jaar eerder. Geraffineerde aardolieproducten en telefoons, modems en routers vervolledigen de top 3 van belangrijkste importgoederen. Opvallend is dat het op-een-na belangrijkste importgoed van 2023, aardgas, in 2024 terug te vinden was op plek 5. De importwaarde van aardgas lag 21,9 miljard euro lager dan in 2023, waarmee de dalende trend werd voortgezet na historisch hoge prijzen in 2022.
Van de top 15 belangrijkste importgoederen groeide de invoer van computers, laptops en tablets het hardst; in 2024 was deze invoerwaarde 5,0 miljard euro hoger dan een jaar eerder. Hiervan kwam ruim twee derde door een groei van de invoer van andere automatisch gegevensverwerkende machines. Denk bij deze goederen aan desktop computers en losse processoren, die verantwoordelijk waren voor het grootste deel van de stijging door laatstgenoemde producten. Verder kwam bijna 30 procent van de groei door een hogere invoerwaarde van laptops. Daarnaast was er ook een opvallende groei in de invoerwaarde van farmaceutische producten van 2,6 miljard euro. Tevens kwam de op een na grootste stijging niet uit een van de vijftien belangrijkste goederen; de invoerwaarde van cacao lag, met een stijging van 2,8 miljard euro, 86,9 procent hoger dan in 2023. Dit was vooral het gevolg van gestegen cacaoprijzen (RVO, 2024).
Tot slot behoren halfgeleiders – goederen die vorig jaar nog als een van de vijftien belangrijkste goederengroepen werden geclassificeerd – niet meer tot de top 15; de invoerwaarde daalde met 2,2 miljard euro. Daar is de goederengroep fruit en noten voor in de plaats gekomen.
| Goederengroep | 2024* | 2023* |
|---|---|---|
| Ruwe aardolie | 45,29 | 50,68 |
| Geraffineerde aardolieproducten | 29,32 | 29,71 |
| Telefoons, modems en routers | 27,4 | 27,24 |
| Computers, laptops, tablets | 19,29 | 14,33 |
| Aardgas | 17,26 | 39,11 |
| Farmaceutische producten | 14,79 | 12,14 |
| Personenauto's | 13,83 | 13,27 |
| Medische instrumenten en apparaten | 13,26 | 11,98 |
| Geneesmiddelen | 11,44 | 11,35 |
| Andere fabricaten | 10,03 | 9,03 |
| Overige chemische producten | 9,66 | 10,65 |
| Gespecialiseerde machines en -onderdelen | 9,54 | 8,65 |
| Fruit en noten | 7,89 | 7,38 |
| Elektrische machines, apparaten en toestellen | 7,76 | 7,85 |
| Auto-onderdelen | 7,16 | 8,25 |
Hogere invoerwaarde farmaceutische producten door hoger volume
In figuur 3.4.6 staat nogmaals de waardeontwikkeling van de belangrijkste producten voor de Nederlandse import weergegeven in 2024 ten opzichte van een jaar eerder, met de prijs- en volumeontwikkeling erbij. Voor de meeste producten geldt dat de prijsontwikkeling gematigd was: de waardeontwikkeling werd voor een groter deel bepaald door de volumeontwikkeling.
We zien dat de importdaling van ruwe aardolie grotendeels werd verklaard door een daling in het importvolume, en deels ook door lagere prijzen. Geïmporteerde geraffineerde aardolieproducten kenden gemiddeld genomen juist een volumestijging met een prijsdaling, net als telefoons, modems en routers. De grote stijging in invoerwaarde van computers, laptops en tablets wordt vooral verklaard door een forse volumestijging, maar ook de prijzen namen toe. De import van aardgas nam in zowel prijs als volume enorm af. Hoewel de prijzen in 2023 al fors lager waren dan een jaar eerder, daalde de aardgasprijs in 2024 nog verder. De grote waardestijging van de import van farmaceutische producten, tot slot, was te verklaren door een grote toename in importvolume.
| goederencategorie | Waarde | Prijs | Volume |
|---|---|---|---|
| Ruwe aardolie | -10,6 | -3,3 | -7,6 |
| Geraffineerde aardolieproducten | -1,3 | -5,2 | 4,1 |
| Telefoons, modems en routers | 0,6 | -4,3 | 5,1 |
| Computers, laptops en tablets | 34,6 | 8,2 | 24,4 |
| Aardgas | -55,9 | -45,6 | -18,9 |
| Farmaceutische producten | 21,8 | 0,8 | 20,8 |
| Personenauto's | 4,2 | 0,9 | 3,2 |
| Medische instrumenten en apparaten | 10,7 | 8,4 | 2,1 |
| Geneesmiddelen | 0,8 | -1,2 | 2,0 |
| Andere fabricaten | 11,1 | 0,6 | 10,5 |
| Overige chemische producten | -9,3 | -7,1 | -2,4 |
| Gespecialiseerde machines en -onderdelen | 10,4 | -2,7 | 13,5 |
| Fruit en noten | 7,0 | 2,5 | 4,3 |
| Elektrische machines en apparaten | -1,1 | -9,6 | 9,4 |
| Auto-onderdelen | -13,2 | -1,4 | -12,0 |
3.5Belang van Nederland als goederenleverancier voor andere landen
In deze paragraaf beantwoorden we de vraag welk aandeel Nederland heeft in de goederenimport van andere landen. Naast het belang en aandeel kijken we ook naar de positie van Nederland op de ranglijst van belangrijkste partners voor andere economieën.
VN Comtrade data
In voorgaande edities van Nederland Handelsland gebruikten we de CHELEM International Trade database van het Franse instituut Centre d’Etudes Prospectives et d’Informations Internationales (CEPII) om de Nederlandse goederenhandel in internationaal perspectief te plaatsen. Een nieuwe editie van die dataset is op het moment van het schrijven van dit hoofdstuk niet beschikbaar. Om toch informatie te kunnen geven over een recenter jaar baseren we in deze editie de resultaten in paragraaf 3.5 en 3.6 op de data van VN Comtrade (2025). Deze database beschikt over de meest recente bilaterale handelsdata (t/m 2023) voor alle rapporterende partnerlanden. Daarnaast beschikt deze dataset over veel goederendetail. In de Nederlandse handelscijfers wordt quasi-doorvoer niet meegeteld. Voor andere landen weten we niet of er al dan niet quasi-doorvoer in de VN Comtrade cijfers zit.
Nederland steekt Japan voorbij als 4egoederenexporteur wereldwijd
Sinds 2010 behoort Nederland steevast tot de tien grootste goederenexporteurs ter wereld. Figuur 3.5.1 laat zien dat Nederland in 2023 verantwoordelijk was voor 3,3 procent van de exportwaarde van goederen wereldwijd. Daarmee deed Nederland het beter dan in 2015. Toen had Nederland een aandeel van 2,9 procent in de mondiale goederenexport. In rangorde was Nederland in 2023 na China, de VS en Duitsland de vierde exporteur van goederen wereldwijd. Ten opzichte van 2015 liet ons land economieën zoals Japan, Zuid-Korea en Frankrijk achter zich. De Japanse economie groeide fors sinds de Tweede Wereldoorlog tot in de jaren ’80. De voorbije dertig jaar is de groei er echter veel beperkter. Dit komt mede door toenemende vergrijzing en aanhoudende prijsstijgingen (Lecluyse, 2024).
China, de VS en Duitsland bleven ook in 2023 de grootsten qua exportwaarde. Het Chinese exportaandeel is sterk gestegen sinds de toetreding van het land tot de Wereldhandelsorganisatie in 2001. Daarvoor waren de Verenigde Staten en Duitsland de absolute nummer 1 en 2 in de wereldexport van goederen.
| Jaar | China | VS | Duitsland | Nederland | Japan |
|---|---|---|---|---|---|
| 1992 | 3,5 | 18,2 | 17,5 | 5,7 | 13,8 |
| 1993 | 3,2 | 16,4 | 13,4 | 4,6 | 12,7 |
| 1994 | 3,2 | 13,6 | 11,4 | 3,9 | 10,5 |
| 1995 | 3,2 | 12,4 | 11,2 | 3,8 | 9,5 |
| 1996 | 3,0 | 12,5 | 10,5 | 3,5 | 8,2 |
| 1997 | 3,5 | 13,2 | 9,8 | 3,5 | 8,1 |
| 1998 | 3,5 | 12,9 | 10,3 | 3,2 | 7,4 |
| 1999 | 3,6 | 12,7 | 9,9 | 3,1 | 7,6 |
| 2000 | 4,0 | 12,4 | 8,7 | 3,4 | 7,6 |
| 2001 | 4,4 | 12,0 | 9,4 | 3,6 | 6,6 |
| 2002 | 5,1 | 10,9 | 9,7 | 3,4 | 6,5 |
| 2003 | 5,9 | 9,7 | 10,0 | 3,5 | 6,3 |
| 2004 | 6,6 | 9,0 | 10,1 | 3,5 | 6,3 |
| 2005 | 7,5 | 8,8 | 9,6 | 3,4 | 5,8 |
| 2006 | 8,1 | 8,7 | 9,4 | 3,4 | 5,4 |
| 2007 | 9,0 | 8,5 | 9,8 | 3,5 | 5,2 |
| 2008 | 9,1 | 8,3 | 9,3 | 3,5 | 5,0 |
| 2009 | 9,8 | 8,6 | 9,2 | 3,5 | 4,7 |
| 2010 | 10,6 | 8,6 | 8,5 | 3,3 | 5,2 |
| 2011 | 10,6 | 8,3 | 8,3 | 3,2 | 4,6 |
| 2012 | 11,5 | 8,7 | 7,9 | 3,1 | 4,5 |
| 2013 | 11,9 | 8,5 | 7,8 | 3,1 | 3,9 |
| 2014 | 12,7 | 8,8 | 8,1 | 3,1 | 3,7 |
| 2015 | 14,1 | 9,3 | 8,2 | 2,9 | 3,9 |
| 2016 | 13,4 | 9,2 | 8,5 | 3,0 | 4,1 |
| 2017 | 13,1 | 9,0 | 8,3 | 3,1 | 4,0 |
| 2018 | 13,1 | 8,8 | 8,2 | 3,1 | 3,9 |
| 2019 | 13,5 | 8,9 | 8,1 | 3,1 | 3,8 |
| 2020 | 15,1 | 8,3 | 8,1 | 3,2 | 3,7 |
| 2021 | 15,3 | 8,1 | 7,5 | 3,2 | 3,5 |
| 2022 | 15,3 | 8,8 | 7,2 | 3,3 | 3,2 |
| 2023 | 15,0 | 9,0 | 7,5 | 3,3 | 3,2 |
| Bron: VN Comtrade (2025) | |||||
Ruim een vijfde van de Belgische goedereninvoer afkomstig uit Nederland
Voor alle handelspartners in figuur 3.5.2 behoorde Nederland in 2023 qua waarde tot de acht belangrijkste goederenleveranciers. Ons land was voor België met een aandeel van 21,2 procent de belangrijkste leverancier van goederen in 2023. Minerale brandstoffen, waaronder ruwe aardolie en geraffineerde aardolieproducten, domineerden de Belgische import uit Nederland. Zie ook CBS (2024b) voor meer details over de Belgische economie en de handelsrelatie tussen Nederland en België.
Als we kijken naar de volledige EU27, dan was Nederland de 3e belangrijkste goederenleverancier. Duitsland en China waren de belangrijkste herkomstlanden voor de EU27‑import. Van alle door de EU27 geïmporteerde goederen kwam in 2023 zo’n 6,4 procent uit ons land.
Nederland belangrijkste herkomstland voor Ghanese import van geraffineerde aardolieproducten
Ghana importeerde in 2023 bijna 10 procent van haar goederen uit Nederland. Daarmee stond Nederland, na China, op de tweede plaats als belangrijkste goederenleverancier van Ghana in 2023. In 2015 stond Nederland nog op plek 20. Ghana importeerde vooral een hogere waarde aan geraffineerde aardolieproducten uit ons land in 2023 ten opzichte van 2015. Ook voor Frankrijk werd Nederland een (nog) belangrijkere importpartner. In 2015 stond ons land nog op plek 6, maar in 2023 klom het op naar plek 3. Dit kwam met name door een hogere importwaarde aan (mobiele) telefoons, modems en routers, en medicinale en farmaceutische producten. Voor beide productgroepen was ons land in 2023 de belangrijkste leverancier voor bedrijven in Frankrijk.
Ruim een tiende van de Zweedse goederenimport kwam in 2023 uit Nederland. Hiermee waren we na Duitsland de belangrijkste handelspartner voor Zweden; in 2015 was het Nederlandse aandeel 8,0 procent. Zweden haalde in 2023 vooral een hogere waarde aan
(mobiele) telefoons, modems en routers, computers, laptops en tablets, en geraffineerde aardolieproducten uit Nederland ten opzichte van 2015.
| Partner | 2023 | 2015 |
|---|---|---|
| België | 21,2 | 21,4 |
| Zweden | 10,9 | 8,0 |
| Ghana | 9,6 | 1,5 |
| Denemarken | 8,9 | 8,0 |
| Frankrijk | 8,8 | 4,2 |
| Duitsland | 7,2 | 8,3 |
| Italië | 6,2 | 5,6 |
| Bron: VN Comtrade (2025) | ||
| 1)Enkel handelspartners met een Nederland aandeel >= 6% én die >= 1 miljard US dollar aan goederen uit Nederland importeerden in 2023. | ||
Nederland minder belangrijk als leverancier van farmaceutische producten aan Duitsland
De totale Duitse importwaarde uit Nederland nam toe, maar die uit andere landen steeg harder. Vooral de Duitse import uit China en Polen steeg fors, en dan met name van elektrische machines, apparaten en toestellen. Nederland was voor Duitsland in 2023 de tweede belangrijkste goederenleverancier, na China. Duitsland haalde in 2023 7,2 procent van alle geïmporteerde goederen uit ons land. Dat is 1,1 procentpunt minder dan in 2015. Duitsland haalde een lagere waarde aan medicinale en farmaceutische producten uit ons land. In 2015 was Nederland nog hoofdleverancier voor deze goederen, terwijl het in 2023 terugviel naar plek 3 – achter de VS en Zwitserland.
In tabel 3.5.3 staan enkel de handelspartners die in 2023 minstens 1 miljard US dollar aan goederen uit Nederland importeerden, maar waarvan het Nederlandse aandeel minder dan 6 procent was. Deze tabel is dus een aanvulling op de handelspartners getoond in figuur 3.5.2.
| 2010 | 2015 | 2022 | 2023 | Ranking Nederland 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| % | |||||
| Griekenland | 5,2 | 5,5 | 4,7 | 5,9 | 5 |
| Litouwen | 4,4 | 5,1 | 4,5 | 5,4 | 5 |
| Portugal | 5,2 | 5,1 | 5,0 | 5,3 | 4 |
| Hongarije | 4,5 | 4,5 | 4,9 | 5,0 | 8 |
| Nigeria | 0,8 | 6,2 | 10,4 | 5,0 | 6 |
| Noorwegen | 3,7 | 3,6 | 4,2 | 4,8 | 4 |
| Finland | 5,4 | 5,3 | 4,6 | 4,7 | 6 |
| Luxemburg | 4,1 | 3,5 | 5,3 | 4,7 | 4 |
| Spanje | 4,4 | 4,2 | 4,1 | 4,5 | 6 |
| Letland | 4,0 | 3,7 | 4,0 | 4,4 | 6 |
| Polen | 3,7 | 3,8 | 3,8 | 4,1 | 5 |
| Ierland | 4,6 | 3,8 | 3,4 | 4,0 | 7 |
| Kroatië | 2,1 | 3,8 | 3,3 | 4,0 | 7 |
| VK | 6,7 | 7,5 | 3,5 | 3,4 | 7 |
| Zwitserland | 4,5 | 2,1 | 1,6 | 1,8 | 14 |
| Oekraïne | 1,4 | 1,2 | 2,0 | 1,6 | 17 |
| Zuid-Afrika | 1,7 | 1,5 | 1,4 | 1,5 | 15 |
| Slowakije | 1,0 | 1,4 | 1,3 | 1,4 | 15 |
| Zuid-Korea | 1,0 | 1,0 | 1,1 | 1,3 | 17 |
| Egypte | 1,6 | 1,7 | 1,5 | 1,3 | 20 |
| VS | 1,0 | 0,8 | 1,1 | 1,2 | 18 |
| Turkije | 1,7 | 1,4 | 1,2 | 1,2 | 15 |
| Brazilië | 1,0 | 1,4 | 1,0 | 1,2 | 19 |
| Australië | 0,6 | 0,8 | 0,7 | 0,8 | 21 |
| Singapore | 1,7 | 1,3 | 0,6 | 0,7 | 22 |
| China | 0,5 | 0,5 | 0,5 | 0,7 | 33 |
| Canada | 0,4 | 0,6 | 0,7 | 0,6 | 18 |
| Maleisië | 0,6 | 1,3 | 0,5 | 0,4 | 24 |
| VAE | 0,7 | 0,5 | 0,5 | 0,4 | 41 |
| Japan | 0,6 | 0,4 | 0,4 | 0,4 | 31 |
| Thailand | 0,5 | 0,5 | 0,4 | 0,4 | 30 |
Bron:VN Comtrade (2025)
1)Enkel handelspartners met een Nederlands aandeel <6% én die ≥1 miljard US dollar aan goederen importeerden uit Nederland in 2023.
Nederland groter aandeel in Noorse goederenimport…
Nederland nam voor Noorwegen, met een aandeel van 4,8 procent, een relatief belangrijke positie als goederenleverancier in. In 2015 was het Nederlandse aandeel in de Noorse goederenimport nog 1,1 procentpunt kleiner. In 2023 passeerde Nederland het VK, Denemarken en Zuid-Korea en werd zo de 5e belangrijkste goederenleverancier voor bedrijven in Noorwegen. Nederland werd belangrijker voor de Noorse import van onder andere vrachtwagens en chemische producten. Ook het Nederlandse aandeel in de Luxemburgse import nam toe: van 3,5 procent in 2015 naar 4,7 procent in 2023. Nederland werd met name belangrijker voor de Luxemburgse import van aluminium.
…maar kleiner in Maleisische en Nigeriaanse goederenimport
In 2015 was 1,3 procent van de Maleisische import afkomstig uit Nederland. In 2023 was dat afgenomen naar een aandeel van 0,4 procent. Met name residuen van aardolie en nikkel werden door bedrijven in Maleisië minder uit Nederland geïmporteerd ten opzichte van 2015. Nederland was in 2015 voor Maleisië de belangrijkste leverancier van residuen van aardolie; in 2023 stond ons land op plek 21. Nederland werd ook voor de Nigeriaanse import minder belangrijk in 2023 ten opzichte van 2015. We zien dat bedrijven in Nigeria met name geraffineerde aardolieproducten relatief vaker uit andere landen, zoals India, Noorwegen en Rusland, zijn gaan importeren. Mede daardoor daalde het Nederlandse aandeel in de Nigeriaanse import van 6,2 procent naar 5,0 procent.
Brexit zorgt mede voor kleiner aandeel in Britse import
Figuur 3.5.4 laat voor de Britse goederenimport de grootste stijgers en dalers zien. Dit zijn handelspartners waarvan het aandeel in de Britse goederenimport het hardst gestegen of gedaald is in 2023 ten opzichte van 2015. Nederland behoort – net zoals andere EU-landen Duitsland, België en Frankrijk – tot de vijf goederenleveranciers met het grootste afgenomen aandeel. In 2015 haalden bedrijven in het VK zo’n 7,5 procent van hun importwaarde uit ons land. In 2023 liep dit aandeel terug tot 3,4 procent. Brexit speelt hierbij een rol. Sinds de Brexit is de handel met het VK ingrijpend veranderd: de goederenhandel met het VK is duurder en ingewikkelder geworden, omdat extra douaneformaliteiten en grensprocedures vereist zijn (Van Teutem, 2024). Ook Rusland werd minder belangrijk als leverancier van goederen voor het VK, terwijl we voor Kazachstan juist een grote toename zien. Dit kan mogelijk verklaard worden door de sancties, opgelegd na de Russische inval in Oekraïne (GOV.UK, 2025; NOS Nieuws, 2024; Wilson, 2025). De Britse import van Russische ruwe aardolie droogde volledig op in 2023. Tegelijkertijd zien we dat er wel import van ruwe aardolie uit bijvoorbeeld Kazachstan was in 2023, terwijl dit in 2015 niet het geval was.
| Partner | 2023 | 2015 |
|---|---|---|
| 5 grootste stijgers | . | . |
| VS | 12,0 | 9,2 |
| China | 12,5 | 10,0 |
| Kazachstan | 1,8 | 0,1 |
| Noorwegen | 4,1 | 3,0 |
| Polen | 2,4 | 2,0 |
| 5 grootste dalers | . | . |
| Duitsland | 9,5 | 15,0 |
| Nederland | 3,4 | 7,5 |
| België | 2,3 | 5,0 |
| Rusland | 0,0 | 1,1 |
| Frankrijk | 5,1 | 6,1 |
| Bron: VN Comtrade (2025) | ||
Nederland belangrijkste leverancier van geneesmiddelen voor Aruba
Voor landen met een importstroom van minder dan 1 miljard US dollar uit Nederland, importeerden Aruba en Suriname in 2023 een relatief groot deel van hun importwaarde uit Nederland. Voor Aruba is Nederland, met een aandeel van 12,7 procent, de 2e belangrijkste importpartner, enkel voorafgegaan door de VS. Aruba haalde met name geneesmiddelen en alcoholhoudende dranken uit Nederland. Nederland is dan ook de belangrijkste leverancier van geneesmiddelen voor het land. Suriname importeerde 12,4 procent van alle goederen uit Nederland in 2023, waarmee Nederland voor Suriname de 2e grootste goederenleverancier was. Nederland leverde Suriname in 2023 vooral graafmachines, bereide voedingsmiddelen, en groenten en wortels.
3.6Belang van Nederland als afnemer van goederen voor andere landen
In deze paragraaf beantwoorden we de vraag welk aandeel Nederland heeft in de goederenexport van andere landen. Naast het Nederlandse belang in de export van andere economieën voor wat betreft handelswaarde, kijken we ook naar de positie van Nederland op de ranglijst van belangrijkste bestemmingen voor andere economieën.
Figuur 3.6.1 laat zien dat Nederland in 2023 goed was voor 2,9 procent van de wereldimport van goederen, wat betreft waarde. In rangorde was Nederland in 2023 na de VS, China, Duitsland, het VK, Frankrijk, Japan en India, de 8e importeur wereldwijd. Een jaar eerder stond ons land nog op plek 9, en moest het Zuid-Korea voor laten gaan. De VS en China waren ook in 2023 de grootste importeurs, met een aandeel van respectievelijk 13,7 en 11,1 procent in de totale wereldimport van goederen.
| Jaar | VS | China | Duitsland | VK | Frankrijk | Japan | India | Nederland |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1994 | 18,1 | 3,0 | 10,0 | 5,9 | 6,0 | 7,2 | 0,8 | 3,4 |
| 1995 | 16,3 | 2,8 | 9,8 | 5,5 | 5,8 | 7,1 | 0,8 | 3,3 |
| 1996 | 16,1 | 2,7 | 9,0 | 5,6 | 5,4 | 6,9 | 0,8 | 3,2 |
| 1997 | 16,6 | 2,6 | 8,3 | 5,7 | 4,9 | 6,3 | 0,8 | 3,0 |
| 1998 | 17,7 | 2,6 | 8,8 | 5,8 | 5,3 | 5,2 | 0,8 | 2,9 |
| 1999 | 18,9 | 3,0 | 8,4 | 5,6 | 5,1 | 5,5 | 0,9 | 3,0 |
| 2000 | 18,9 | 3,5 | 7,8 | 5,8 | 4,7 | 5,9 | 0,8 | 3,1 |
| 2001 | 18,3 | 3,9 | 7,8 | 5,8 | 4,7 | 5,6 | 0,8 | 3,1 |
| 2002 | 18,4 | 4,5 | 7,5 | 5,7 | 4,6 | 5,2 | 0,9 | 3,0 |
| 2003 | 17,1 | 5,4 | 7,9 | 5,6 | 4,7 | 5,0 | 0,9 | 3,1 |
| 2004 | 16,4 | 6,0 | 7,7 | 5,4 | 4,7 | 4,9 | 1,1 | 3,0 |
| 2005 | 16,5 | 6,3 | 7,4 | 5,0 | 4,5 | 4,9 | 1,3 | 3,0 |
| 2006 | 15,8 | 6,5 | 7,6 | 5,1 | 4,4 | 4,8 | 1,5 | 2,9 |
| 2007 | 14,4 | 6,8 | 7,6 | 4,9 | 4,4 | 4,5 | 1,6 | 3,0 |
| 2008 | 13,4 | 7,0 | 7,4 | 4,4 | 4,3 | 4,7 | 2,0 | 3,1 |
| 2009 | 12,9 | 8,1 | 7,5 | 4,4 | 4,3 | 4,4 | 2,1 | 3,1 |
| 2010 | 13,1 | 9,3 | 7,0 | 4,2 | 4,0 | 4,6 | 2,3 | 2,9 |
| 2011 | 12,6 | 9,7 | 7,0 | 4,0 | 4,0 | 4,8 | 2,6 | 2,8 |
| 2012 | 12,9 | 10,1 | 6,4 | 3,8 | 3,7 | 4,9 | 2,7 | 2,8 |
| 2013 | 12,6 | 10,5 | 6,4 | 3,6 | 3,6 | 4,5 | 2,5 | 2,8 |
| 2014 | 13,0 | 10,6 | 6,6 | 3,8 | 3,6 | 4,4 | 2,5 | 2,7 |
| 2015 | 14,2 | 10,3 | 6,5 | 3,9 | 3,5 | 3,8 | 2,4 | 2,5 |
| 2016 | 14,2 | 10,0 | 6,7 | 4,0 | 3,5 | 3,8 | 2,3 | 2,6 |
| 2017 | 13,8 | 10,5 | 6,4 | 3,7 | 3,5 | 3,8 | 2,5 | 2,6 |
| 2018 | 13,6 | 11,1 | 6,7 | 3,5 | 3,4 | 3,9 | 2,6 | 2,7 |
| 2019 | 13,7 | 11,1 | 6,6 | 3,7 | 3,4 | 3,8 | 2,6 | 2,7 |
| 2020 | 13,9 | 11,9 | 6,8 | 3,7 | 3,3 | 3,7 | 2,1 | 2,8 |
| 2021 | 13,3 | 12,2 | 6,5 | 3,1 | 3,3 | 3,5 | 2,6 | 2,8 |
| 2022 | 13,7 | 11,0 | 6,5 | 3,3 | 3,3 | 3,7 | 3,0 | 2,9 |
| 2023 | 13,7 | 11,1 | 6,4 | 3,4 | 3,4 | 3,3 | 2,9 | 2,9 |
| Bron: VN Comtrade (2025) | ||||||||
Nederland belangrijkste klant voor IJslandse aluminium en ruwe aardolie uit Nigeria
Nederland behoorde voor alle handelspartners uit figuur 3.6.2 tot de vijf belangrijkste goederenafnemers voor 2023. Voor IJsland, Nigeria en Ivoorkust was Nederland qua exportwaarde de grootste afzetmarkt in 2023. Zo was in 2023 35,8 procent van alle IJslandse goederenexport bestemd voor Nederland. In 2015 was het Nederlandse aandeel in de IJslandse export bijna 10 procentpunt lager. Dit kwam met name door een hogere exportwaarde aan aluminium. Nederland was voor IJsland dan ook de belangrijkste afzetmarkt voor dit product. Nigeria leverde ons land in 2023 vooral ruwe aardolie. Voor export uit Ivoorkust was dit met name cacao en ruwe aardolie.
Ons land was voor Guyana met een aandeel van 9,3 procent de vierde grootste afnemer van goederen in 2023. Guyana exporteerde een hogere waarde aan goederen naar Trinidad en Tobago, de VS en Singapore. In 2015 was Nederland goed voor 1,4 procent van de Guyaanse exportwaarde. De groei in exportaandeel kan worden toegeschreven aan een hogere exportwaarde van ruwe aardolie. Ierland stuurde in 2023 zo’n 8,5 procent van haar goederenexport naar ons land, vooral medicinale en farmaceutische producten. Voor Ierland was Nederland dan ook, na de VS en België, de derde belangrijkste klant voor deze producten. In 2015 stond ons land nog op de zevende plek. Ook het Nederlandse aandeel in de export van Costa Rica was sterk toegenomen. Dit kwam met name door een hogere uitvoerwaarde aan medische instrumenten en apparaten richting Nederland.
| Partner | 2023 | 2015 |
|---|---|---|
| IJsland | 35,8 | 26,1 |
| België | 13,5 | 12,1 |
| Nigeria | 12,6 | 11,8 |
| Ivoorkust | 11,5 | 11,4 |
| Guyana | 9,3 | 1,4 |
| Ierland | 8,5 | 4,4 |
| Costa Rica | 8,4 | 4,6 |
| Noorwegen | 8,3 | 11,0 |
| Finland | 8,0 | 6,4 |
| VK | 7,1 | 5,7 |
| Duitsland | 7,0 | 6,1 |
| Luxemburg | 6,7 | 5,3 |
| Angola | 6,1 | 3,3 |
| Bron: VN Comtrade (2025) | ||
| 1)Enkel handelspartners met een Nederland aandeel >= 6% én die >= 1 miljard US dollar aan goederen naar Nederland exporteerden in 2023. | ||
Nederland minder belangrijk als afnemer van producten uit Noorwegen
Het Nederlandse aandeel in de Noorse export nam af: van 11,0 procent in 2015 naar 8,3 procent in 2023. De totale Noorse exportwaarde naar Nederland nam wel toe, maar die naar andere landen steeg harder. Vooral de Noorse export naar Zweden en Polen steeg fors. Dit kwam met name door een hogere exportwaarde aan ruwe aardolie. Ook Nederland importeerde een hoge waarde aan ruwe aardolie uit Noorwegen. In 2023 was Nederland de 2e belangrijkste afzetmarkt, na het VK, voor Noorse ruwe aardolie.
Als we kijken naar de volledige EU27, dan was Nederland de 6e belangrijkste afnemer van goederen. Duitsland, de VS en Frankrijk waren de belangrijkste klanten voor de EU27‑export. Van alle door de EU27 geëxporteerde goederen kwam in 2023 zo’n 4,8 procent naar ons land.
In tabel 3.6.3 staan enkel de handelspartners die in 2023 voor minstens 1 miljard US dollar aan goederen naar Nederland exporteerden, maar waarvan het Nederlandse aandeel minder dan 6 procent was. Deze tabel is dus een aanvulling op de handelspartners getoond in figuur 3.6.2.
| 2010 | 2015 | 2022 | 2023 | Ranking Nederland 2023 | |
|---|---|---|---|---|---|
| % | |||||
| Litouwen | 5,5 | 4,0 | 5,4 | 5,9 | 4 |
| Denemarken | 4,1 | 3,9 | 5,5 | 5,5 | 3 |
| Zweden | 4,8 | 5,1 | 4,8 | 5,4 | 6 |
| India | 3,0 | 1,8 | 4,1 | 5,4 | 3 |
| Kazachstan | 7,3 | 10,8 | 7,0 | 5,2 | 4 |
| Pakistan | 1,9 | 3,0 | 5,8 | 5,0 | 5 |
| Polen | 4,4 | 4,4 | 4,6 | 4,5 | 6 |
| Filipijnen | 4,7 | 3,0 | 3,7 | 4,2 | 7 |
| Israël | 3,1 | 3,4 | 3,4 | 4,2 | 4 |
| Oekraïne | 1,1 | 2,4 | 3,5 | 4,1 | 8 |
| Colombia | 4,1 | 4,2 | 4,7 | 4,1 | 5 |
| VS | 2,9 | 2,7 | 3,5 | 4,1 | 4 |
| Zuid-Afrika | 2,7 | 2,5 | 4,9 | 3,9 | 8 |
| Frankrijk | 4,2 | 3,9 | 4,2 | 3,8 | 8 |
| Brazilië | 4,5 | 4,2 | 3,6 | 3,6 | 4 |
| Portugal | 3,9 | 4,0 | 4,0 | 3,5 | 7 |
| Tsjechië | 3,7 | 2,8 | 3,6 | 3,4 | 9 |
| Roemenië | 2,8 | 2,5 | 3,5 | 3,4 | 7 |
| Hongarije | 3,2 | 3,3 | 3,6 | 3,2 | 11 |
| Spanje | 3,1 | 3,2 | 3,7 | 3,1 | 8 |
| Turkije | 2,2 | 2,2 | 3,2 | 3,1 | 10 |
| China | 3,2 | 2,6 | 3,3 | 3,0 | 9 |
| Italië | 2,5 | 2,3 | 3,0 | 3,0 | 10 |
| Vietnam | 2,3 | 2,9 | 2,8 | 2,9 | 5 |
| Peru | 2,2 | 2,8 | 3,0 | 2,8 | 9 |
| Maleisië | 3,2 | 3,0 | 2,7 | 2,5 | 12 |
| Griekenland | 2,1 | 2,0 | 2,2 | 2,5 | 14 |
| Argentinië | 3,5 | 2,1 | 4,0 | 2,3 | 9 |
| Thailand | 1,9 | 2,0 | 2,0 | 2,0 | 14 |
| Slowakije | 2,9 | 2,4 | 2,1 | 2,0 | 13 |
| Japan | 2,1 | 1,9 | 1,7 | 1,9 | 13 |
| Oostenrijk | 1,6 | 1,6 | 1,9 | 1,8 | 15 |
| Singapore | 1,7 | 1,7 | 2,2 | 1,8 | 13 |
| Hongkong | 1,4 | 1,3 | 1,7 | 1,7 | 8 |
| Zwitserland | 2,8 | 1,7 | 1,8 | 1,7 | 16 |
| Chili | 3,7 | 2,6 | 1,9 | 1,7 | 7 |
| Indonesië | 2,4 | 2,3 | 1,8 | 1,5 | 11 |
| Saoedi-Arabië | 0,2 | 0,2 | 0,2 | 1,4 | 17 |
| Zuid-Korea | 1,1 | 0,8 | 1,2 | 1,1 | 18 |
| Canada | 0,8 | 0,7 | 0,8 | 1,0 | 6 |
| Australië | 1,1 | 0,9 | 1,3 | 0,9 | 14 |
| VAE | 0,2 | 0,4 | 0,5 | 0,7 | 18 |
| Mexico | 0,6 | 0,5 | 0,4 | 0,4 | 12 |
Bron:VN Comtrade (2025)
1)Enkel handelspartners met een Nederlands aandeel <6% én die ≥1 miljard US dollar aan goederen exporteerden naar Nederland in 2023.
Nederland groter aandeel in Indiase en Pakistaanse goederenexport…
Nederland ontving in 2023 5,4 procent van de Indiase goederenexport. Het betrof hier hoofdzakelijk geraffineerde aardolieproducten. Nederland was dan ook de belangrijkste afzetmarkt voor geraffineerde aardolieproducten uit India. In 2015 stond Nederland nog op plek 6. Het Nederlandse marktaandeel in de Indiase export lag in 2023 3,5 procentpunt hoger dan in 2015. De VS, VAE en daarna Nederland waren in 2023 vanuit Indiaas oogpunt de belangrijkste afnemers van goederen. In 2015 moest Nederland nog 13 andere landen voor laten gaan. Zie ook CBS (2023) voor meer details over de Indiase economie en de handelsrelatie tussen Nederland en India.
Het aandeel van Nederland in de Pakistaanse goederenexport steeg van 3,0 procent in 2015 naar 5,0 procent in 2023. In 2023 was Nederland de 5e exportpartner van Pakistan, en was het Afghanistan, VAE, Spanje en Bangladesh voorbijgestoken. Het Pakistaanse exportpakket bestemd voor Nederland bestond hoofdzakelijk uit kleding.
Nederland belangrijkste afnemer van cacao uit Sao Tomé en Principe
Voor landen met een exportstroom van minder dan 1 miljard US dollar naar Nederland, exporteerde het West-Afrikaanse Sao Tomé en Principe een relatief groot deel van de exportwaarde naar Nederland. Voor Sao Tomé en Principe was Nederland met een aandeel van 60,3 procent de belangrijkste exportbestemming in 2023. Het land leverde met name cacao en palmolie aan Nederland. Nederland was voor beide producten de belangrijkste klant voor Sao Tomé en Principe.
3.7Literatuur
Literatuur
CBS (2023). Internationaliseringsmonitor 2023, eerste editie: India. Centraal Bureau voor de Statistiek.
CBS (2024a). Invoer en uitvoer volgens eigendomsoverdracht; volumeontwikkelingen. [Dataset]. Centraal Bureau voor de Statistiek. Geraadpleegd op 14 mei 2025.
CBS (2024b). Internationaliseringsmonitor 2024, eerste editie: België. Centraal Bureau voor de Statistiek.
CBS (2025). Consumentenprijzen; prijsindex 2015=100. [Dataset]. Centraal Bureau voor de Statistiek. Geraadpleegd op 8 mei 2025.
Creemers, S., Jaarsma, M., & Rooyakkers, J. (2022). Vooral minder door- en wederuitvoer naar het VK sinds Brexit. Economisch Statistische Berichten, 107(4816), 545–547.
De Correspondent. (2024). Nederland is een oliestaat en blijft dat voorlopig ook. De correspondent. Geraadpleegd op 27 juni 2025.
Eigenraam, A. (2025, 17 januari). China haalt niet geheel onverwacht officieel groeidoel van 5% over 2024. Het Financieele Dagblad. Geraadpleegd op 16 mei 2025.
Europese Raad (2023). 30 jaar eengemaakte markt. Geraadpleegd op 1 mei 2025.
GOV.UK (2025, 7 mei). UK sanctions relating to Russia. Geraadpleegd op 14 mei 2025.
Lecluyse, W. (2024, 15 februari). Vergrijzing kost Japan plek bij allergrootste economieën. De Standaard. Geraadpleegd op 14 mei 2025.
NOS Nieuws (2024, 23 februari). VS en VK komen met nieuwe sancties tegen Rusland. Nederlandse Omroep Stichting. Geraadpleegd op 14 mei 2025.
Ramaekers, P., & Houben-van Herten, M. (2024). Belangrijke ontwikkelingen in 2023 en 2024. In S. Creemers, M. Houben-van Herten & R. Voncken (Reds.), Nederland Handelsland 2024: Export, import & investeringen. Centraal Bureau voor de Statistiek.
Rijksoverheid (2022). Verbod op Russische ruwe aardolie en aardolieproducten. Geraadpleegd op 9 mei 2025.
RVO (2024, 25 april). Ghana: ontdek uw kansen in de cacaoverwerking. Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Geraadpleegd op 6 mei 2025.
Smid, R. (2025, 18 maart). China’s positie als fabriek van de wereld wordt aan alle kanten bedreigd. Het Financieele Dagblad. Geraadpleegd op 16 mei 2025.
Van Teutem, S. (2024, 29 januari). De harde realiteit na vier jaar Brexit: alle beloftes naar de gallemiezen. De Correspondent. Geraadpleegd op 1 november 2024.
VN Comtrade (2025). Trade data. [Dataset]. Geraadpleegd op 9 mei 2025.
Wilson, T. (2025, 9 mei). UK hits key figures in Russian oil trade with sanctions. Financial Times. Geraadpleegd op 14 mei 2025.
Noten
In hoofdstukken 6 en 7 van deze publicatie maken we gebruik van de cijfers van de Nationale Rekeningen van het CBS. Bij de Nationale Rekeningen staat het concept van eigendomsoverdracht centraal. Mede hierdoor verschillen de cijfers in hoofdstukken 6 en 7 van de cijfers die gerapporteerd zijn in hoofdstuk 2 en 3, waarbij er wordt uitgegaan van het concept van grensoverschrijding.