Bijlage B: Besteedbaar inkomen van sociale minima

Wat is het sociaal minimum?

In de CBS-definitie bestaat het sociaal minimum uit een bijstandsuitkering of (voor ouderen) een AOW-uitkering, aangevuld met eventuele kinderbijslag, kindgebonden budget, zorgtoeslag, huurtoeslag en (voor sommige jaren) incidentele koopkracht­tegemoet­komingen. De nominale zorgpremie voor het basispakket en het bijbehorende verplichte eigen risico worden daarbij in mindering gebracht. Bijzondere bijstand en kinderopvang­toeslag blijven buiten de door het CBS gebruikte afbakening. Kinderopvang­toeslag wordt (vooralsnog) beschouwd als tegemoetkoming voor buiten het inkomen vallende verwervingskosten. Zie voor meer uitleg: Bijlage – Armoede en sociale uitsluiting 2023 | CBS.

In onderstaande tabel staat voor veelvoorkomende huishoudenstypen het besteedbaar inkomen van sociale minima voor de vijf recentst beschikbare jaren. Ook de grenzen van de nieuwe armoedemeting staan in de tabel. Om het sociaal minimum te kunnen vergelijken met de armoedegrens, is de gemiddelde maandelijkse huurtoeslag van huishoudens op het sociaal minimum gebruikt. Er zijn immers geen normen voor de huurtoeslag. Voor alleenwonenden en paren tot de AOW-leeftijd is het besteedbaar inkomen van sociale minima in 2024 iets lager dan de armoedegrens. Voor de andere sociale minima is het inkomen hoger dan de grens. Dat geldt vooral bij eenoudergezinnen en bij AOW’ers.

	Alleenwonend tot AOW	(Echt)paar tot AOW				Eenoudergezin			AOW-gerechtigden
		geen kind	1 kind	2 kinderen	3 kinderen	1 kind	2 kinderen	3 kinderen	alleen-wonend	paar
		euro (lopende prijzen)
Sociaal minimum2)
2020	1 270	1 700	1 920	2 105	2 230	1 760	1 955	2 075	1 485	1 930
2021	1 295	1 735	1 960	2 145	2 320	1 790	1 990	2 165	1 515	1 970
2022	1 460	1 910	2 135	2 330	2 515	1 965	2 170	2 355	1 690	2 155
2023	1 590	2 075	2 350	2 590	2 835	2 185	2 435	2 675	1 820	2 315
2024	1 575	2 095	2 440	2 760	3 085	2 210	2 535	2 855	1 830	2 350
Armoedegrens
2020	1 335	1 805	2 000	2 170	2 350	1 635	1 825	2 015	1 335	1 805
2021	1 365	1 845	2 045	2 220	2 400	1 670	1 865	2 060	1 365	1 845
2022	1 425	1 930	2 160	2 345	2 540	1 760	1 965	2 175	1 425	1 930
2023	1 510	2 030	2 285	2 505	2 720	1 845	2 075	2 320	1 510	2 030
2024	1 600	2 145	2 405	2 625	2 845	1 980	2 215	2 440	1 600	2 145

¹⁾Bedragen zijn afgerond op 5 euro. Bij het sociaal minimum wordt uitgegaan van kinderen van 6 tot 12 jaar, bij de armoedegrens van kinderen tot 13 jaar.

²⁾Inclusief de gemiddelde huurtoeslag van huishoudens op het sociaal minimum. De bedragen verschillen daardoor met die in CBS (2023).

Sociaal minimum als armoedegrens

Omdat het bedrag van de huurtoeslag varieert, ook op het niveau van bijstand en AOW, wordt het besteedbaar inkomen van een huishouden afgezet tegen de bij dat type huishouden horende grens (zie CBS, 2023) met daarbij opgeteld de eventueel ontvangen huurtoeslag. Is het besteedbaar inkomen minder dan 101 procent van dit bedrag, dan leeft het huishouden onder het sociaal minimum. De grens is op 101 procent gelegd en niet op 100 procent om te voorkomen dat door afrondingen van inkomensposten huishoudens onterecht boven de 100 procent uitkomen en daarmee als ‘niet-arm’ worden geregistreerd. In de uitvoering van het gemeentelijk armoedebeleid wordt vaak uitgegaan van een inkomensgrens die gelijkgesteld is aan een hoger percentage (meestal 120 procent) van het sociaal minimum. Dit betekent dat bijstands- of AOW-ontvangers met relatief beperkte aanvullende inkomsten ook onder deze drempel vallen. In de doelpopulatie blijven studentenhuishoudens en huishoudens met een onvolledig jaarinkomen buiten beschouwing. Cijfers over mensen in een huishouden onder het sociaal minimum zijn te vinden op StatLine.

Literatuur

Open literatuurlijst