Criminaliteit en veiligheid

Auteurs: Mathilde Kennis, Rob Kessels

In 2024 werd 1,5 procent van de jongeren van 12 tot 23 jaar verdacht van een misdrijf. Dit is opnieuw een daling na een eerdere afname in 2023. Ruim de helft van de jonge verdachten kwam voor het eerst in aanraking met de politie. Jongeren die slachtoffer van criminaliteit worden, kunnen daar negatieve gevolgen van ervaren. Jonge vrouwen zijn vaker slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag dan jonge mannen. Met online criminaliteit en huiselijk geweld hebben jonge mannen en jonge vrouwen even vaak te maken.

8.1Jeugdige verdachten

In 2024 werden 37,5 duizendnoot1 jongeren geregistreerd als verdachte van een misdrijf. Dat is 1,5 procent van alle jongeren van 12 tot 23 jaar. Vergeleken met 2010 is het aandeel jeugdige verdachten in 2024 meer dan gehalveerd. In deze periode was steeds sprake van een daling, met uitzondering van 2019 en 2022. In die jaren was er juist sprake van een stijging.

Toon tabel8.1.1 Verdachte jongeren (12 tot 23 jaar) naar type misdrijf (% van alle 12- tot 23-jarigen)Verberg tabel8.1.1 Verdachte jongeren (12 tot 23 jaar) naar type misdrijf (% van alle 12- tot 23-jarigen)

8.1.1 Verdachte jongeren (12 tot 23 jaar) naar type misdrijf (% van alle 12- tot 23-jarigen)

Jaartal	Totaal verdachten van misdrijven	Verdachten van vermogensmisdrijven	Verdachten van vernieling en openbare orde	Verdachten van geweldsmisdrijven	Verdachten van verkeersmisdrijven	Verdachten van drugsmisdrijven	Verdachten van (vuur)wapenmisdrijven
2010	3,70	1,51	1,06	0,91	0,44	0,18	0,12
2011	3,47	1,40	0,92	0,88	0,44	0,19	0,12
2012	3,09	1,27	0,77	0,79	0,38	0,19	0,11
2013	2,68	1,13	0,61	0,68	0,32	0,19	0,09
2014	2,43	1,04	0,53	0,59	0,30	0,18	0,09
2015	2,22	0,97	0,47	0,54	0,27	0,16	0,09
2016	2,04	0,87	0,43	0,50	0,26	0,14	0,08
2017	1,86	0,79	0,36	0,44	0,25	0,14	0,07
2018	1,71	0,71	0,33	0,40	0,27	0,13	0,08
2019	1,84	0,79	0,37	0,40	0,31	0,16	0,11
2020	1,72	0,71	0,37	0,37	0,31	0,16	0,12
2021	1,62	0,58	0,37	0,35	0,34	0,13	0,11
2022	1,74	0,67	0,36	0,36	0,39	0,13	0,11
2023*	1,59	0,63	0,33	0,32	0,31	0,16	0,10
2024*	1,47	0,57	0,31	0,32	0,30	0,15	0,10

Jongeren zijn het vaakst betrokken bij vermogensmisdrijven (0,6 procent van alle 12- tot 23‑jarigen) en het minst bij wapenmisdrijven (0,1 procent). Het aandeel verdachten van zowel geweldsmisdrijven als wapenmisdrijven was in 2024 gelijk aan dat in 2023. Bij de andere typen misdrijven daalde het aandeel verdachten.

Grote gemeenten hoogste percentage verdachten

Het aandeel verdachten onder jongeren verschilt per woongemeente. Vooral in de grotere steden is dit aandeel relatief groot. In 2024 was het aandeel verdachten tot 23 jaar het grootst in de gemeente Heerlen (2,6 procent), gevolgd door Vlissingen en Amsterdam. Het laagste aandeel was in Tubbergen (0,4 procent), Hellendoorn en Heeze-Leende (beide 0,5 procent). Van de vier grootste steden was het percentage het hoogst in Amsterdam (2,5 procent) en het laagst in Utrecht (1,5 procent). Het percentage in Utrecht is daarmee gelijk aan het landelijke gemiddelde.

Zoek Regio

Toon tabel8.1.2 Verdachte jongeren (12 tot 23 jaar) naar woongemeente, 2024*Verberg tabel8.1.2 Verdachte jongeren (12 tot 23 jaar) naar woongemeente, 2024*

8.1.2 Verdachte jongeren (12 tot 23 jaar) naar woongemeente, 2024*

Gemeentenaam	Jonge verdachten van misdrijven
Heerlen	2,55
Vlissingen	2,49
Amsterdam	2,47
Nissewaard	2,43
Schiedam	2,37
Rotterdam	2,29
Lelystad	2,28
Hoorn	2,25
Rozendaal	2,22
's-Gravenhage (gemeente)	2,18
Zaanstad	2,14
Den Helder	2,13
Capelle aan den IJssel	2,05
Beverwijk	2,02
Westerwolde	2,02
Zoetermeer	2,00
Zandvoort	1,99
Leidschendam-Voorburg	1,98
Almere	1,97
Brunssum	1,97
Velsen	1,97
Vlaardingen	1,94
Texel	1,93
Kerkrade	1,92
Smallingerland	1,92
Woensdrecht	1,92
Echt-Susteren	1,90
Hulst	1,87
Landgraaf	1,86
Dordrecht	1,85
Winterswijk	1,85
Haarlem	1,84
Maassluis	1,83
Oldambt	1,82
Middelburg (Z.)	1,80
Eemsdelta	1,78
Oost Gelre	1,77
Pekela	1,77
Terneuzen	1,77
Zwijndrecht	1,77
Arnhem	1,76
Helmond	1,76
Het Hogeland	1,75
Rijswijk (ZH.)	1,75
Zutphen	1,75
Midden-Groningen	1,72
Landsmeer	1,71
Weststellingwerf	1,71
Leeuwarden	1,70
Waadhoeke	1,70
Súdwest-Fryslân	1,68
Gouda	1,67
Nieuwegein	1,67
Heemskerk	1,66
Papendrecht	1,66
Diemen	1,65
Rucphen	1,64
Alkmaar	1,62
Haarlemmermeer	1,62
Purmerend	1,62
Steenwijkerland	1,62
Venlo	1,62
Voorst	1,62
Emmen	1,61
Wijk bij Duurstede	1,61
Vaals	1,60
Huizen	1,58
Eindhoven	1,57
Almelo	1,55
Gilze en Rijen	1,55
Ridderkerk	1,55
Roermond	1,55
Roosendaal	1,55
Deventer	1,54
Hilversum	1,54
's-Hertogenbosch	1,53
Leiderdorp	1,53
Loon op Zand	1,53
Uithoorn	1,53
Utrecht (gemeente)	1,53
Westervoort	1,53
Zwolle	1,53
Heerenveen	1,52
Bergen (L.)	1,51
Beesel	1,50
Uitgeest	1,50
Utrechtse Heuvelrug	1,50
Valkenburg aan de Geul	1,50
Assen	1,49
Krimpen aan den IJssel	1,49
Sittard-Geleen	1,49
Alphen aan den Rijn	1,48
Bergen op Zoom	1,48
Stichtse Vecht	1,48
Veendam	1,48
Eijsden-Margraten	1,47
Noordoostpolder	1,46
Lisse	1,45
Hoogeveen	1,44
Lochem	1,44
Ouder-Amstel	1,44
Roerdalen	1,44
De Bilt	1,43
Amstelveen	1,41
Hollands Kroon	1,41
Leiden	1,41
Lopik	1,41
Noordwijk	1,41
Schouwen-Duiveland	1,41
Bloemendaal	1,40
Dronten	1,40
Teylingen	1,40
Beekdaelen	1,39
Noord-Beveland	1,38
Sliedrecht	1,38
Harlingen	1,37
Heemstede	1,37
Renswoude	1,37
Amersfoort	1,36
Katwijk	1,36
Zeist	1,36
Gorinchem	1,35
Leudal	1,35
Achtkarspelen	1,33
Druten	1,33
Oostzaan	1,33
Zeewolde	1,33
Ermelo	1,32
Oegstgeest	1,32
Hoeksche Waard	1,31
Wormerland	1,31
Apeldoorn	1,30
Ede	1,30
Stadskanaal	1,30
Meierijstad	1,29
Urk	1,29
Voorne aan Zee	1,29
Zoeterwoude	1,29
Barendrecht	1,28
Hengelo (O.)	1,28
Pijnacker-Nootdorp	1,28
Tilburg	1,28
Veenendaal	1,28
Enkhuizen	1,27
Halderberge	1,27
Hillegom	1,27
Waalwijk	1,27
Gemert-Bakel	1,26
Groningen (gemeente)	1,26
Voorschoten	1,26
Doetinchem	1,25
Schagen	1,25
Wassenaar	1,25
Boxtel	1,24
Tynaarlo	1,24
Venray	1,24
Veldhoven	1,23
Weert	1,23
Breda	1,22
Duiven	1,22
Noardeast-Fryslân	1,22
Asten	1,21
Maasgouw	1,21
Mook en Middelaar	1,21
Oss	1,21
Valkenswaard	1,21
Berg en Dal	1,20
Castricum	1,20
Coevorden	1,20
Dijk en Waard	1,20
Enschede	1,20
Geldrop-Mierlo	1,20
Oldenzaal	1,20
Opmeer	1,20
Sint-Michielsgestel	1,20
Zaltbommel	1,20
Gooise Meren	1,19
Montfoort	1,19
Oosterhout	1,19
Voerendaal	1,19
Zwartewaterland	1,19
Alblasserdam	1,17
Barneveld	1,17
Heiloo	1,17
Maashorst	1,17
Steenbergen	1,16
Woerden	1,16
Albrandswaard	1,15
Borsele	1,15
Ooststellingwerf	1,15
Rheden	1,15
Stede Broec	1,15
Tiel	1,15
IJsselstein	1,14
Meppel	1,14
Neder-Betuwe	1,14
Overbetuwe	1,14
Someren	1,14
Lingewaard	1,13
Vijfheerenlanden	1,13
Reusel-De Mierden	1,12
Tytsjerksteradiel	1,12
Westerkwartier	1,12
Dantumadiel	1,10
Aalsmeer	1,09
Brummen	1,09
Waddinxveen	1,09
Wijdemeren	1,09
Borger-Odoorn	1,08
Lansingerland	1,08
Bergen (NH.)	1,07
Best	1,07
Maasdriel	1,07
Oude IJsselstreek	1,07
Oudewater	1,07
Beek (L.)	1,06
Koggenland	1,06
Medemblik	1,06
Nuenen, Gerwen en Nederwetten	1,06
Renkum	1,06
Bunschoten	1,05
Dongen	1,05
Gulpen-Wittem	1,05
Westland	1,05
Wierden	1,05
Zevenaar	1,05
Bunnik	1,04
Goes	1,04
Noordenveld	1,04
Wijchen	1,04
Drimmelen	1,02
Epe	1,02
De Fryske Marren	1,02
Geertruidenberg	1,02
Goeree-Overflakkee	1,02
Zuidplas	1,02
Deurne	1,00
Hardenberg	1,00
Laren (NH.)	1,00
Nijmegen	1,00
Putten	1,00
Krimpenerwaard	0,99
Westerveld	0,99
Heusden	0,98
Nederweert	0,98
Nunspeet	0,98
De Ronde Venen	0,98
Altena	0,97
Eemnes	0,97
Elburg	0,97
Hendrik-Ido-Ambacht	0,97
Simpelveld	0,97
Bladel	0,96
Harderwijk	0,96
Heerde	0,96
Houten	0,96
Molenlanden	0,96
Veere	0,96
Zundert	0,96
Blaricum	0,95
Dalfsen	0,95
Kaag en Braassem	0,95
Meerssen	0,95
Opsterland	0,95
Peel en Maas	0,95
Rhenen	0,95
Delft	0,94
Nijkerk	0,94
Son en Breugel	0,94
Baarn	0,93
Berkelland	0,93
Borne	0,93
Moerdijk	0,93
West Betuwe	0,93
Beuningen	0,92
Goirle	0,92
Kampen	0,92
Oisterwijk	0,92
Gennep	0,91
Haaksbergen	0,91
Kapelle	0,91
Oldebroek	0,91
Ommen	0,91
Reimerswaal	0,91
Soest	0,91
Heumen	0,90
Etten-Leur	0,89
Montferland	0,89
Olst-Wijhe	0,89
Twenterand	0,89
Cranendonck	0,88
Land van Cuijk	0,88
Midden-Drenthe	0,87
De Wolden	0,87
Raalte	0,86
Staphorst	0,86
Laarbeek	0,85
Horst aan de Maas	0,84
Leusden	0,84
Waalre	0,84
Bronckhorst	0,83
Wageningen	0,83
Vught	0,82
Hilvarenbeek	0,81
Midden-Delfland	0,81
Buren	0,80
Bernheze	0,79
Bodegraven-Reeuwijk	0,79
Nieuwkoop	0,79
Hattem	0,78
Maastricht	0,78
Culemborg	0,77
Dinkelland	0,77
Sluis	0,77
Aalten	0,76
Doesburg	0,76
Eersel	0,76
Boekel	0,75
Hof van Twente	0,75
Aa en Hunze	0,73
Drechterland	0,73
Scherpenzeel	0,73
West Maas en Waal	0,71
Woudenberg	0,69
Baarle-Nassau	0,67
Hardinxveld-Giessendam	0,67
Losser	0,66
Oirschot	0,65
Stein (L.)	0,64
Bergeijk	0,63
Rijssen-Holten	0,63
Edam-Volendam	0,61
Alphen-Chaam	0,60
Tholen	0,59
Waterland	0,55
Heeze-Leende	0,53
Hellendoorn	0,45
Tubbergen	0,38
Ameland	0,00
Schiermonnikoog	0,00
Terschelling	0,00
Vlieland	0,00

Jongens vaker verdacht dan meiden, maar verdachte meiden zijn jonger

In 2024 werden meer jonge mannen dan jonge vrouwen geregistreerd als verdachte van een misdrijf. Bij jongens was het percentage verdachten het hoogst onder 18‑jarigen (3,2 procent). Bij meiden was dit het hoogst onder 14- en 15‑jarigen, maar dit percentage was een stuk lager (0,8 procent).

Onder de 12- tot 15‑jarige jongens was het percentage verdachten met 1,1 procent het laagst van alle leeftijdsgroepen. Het aandeel verdachte jongens van 15 tot 18 jaar daalde naar 2,8 procent. Niet eerder werd zo’n klein aandeel jonge mannen van 12 tot 23 verdacht van een misdrijf.

Terwijl er bij jongens een duidelijk verschil is tussen de 12- tot 15‑jarigen en de 15- tot 23‑jarigen, is dit bij meiden minder uitgesproken. In 2024 werden meiden van 15 tot 18 jaar naar verhouding iets vaker verdacht. De politie registreerde 19 procent minder minderjarige meiden als verdachte van een misdrijf dan in 2023. Hoewel de daling sinds 2010 lijkt af te vlakken, werden niet eerder zo weinig meiden verdacht van een misdrijf als in 2024.

Toon tabel8.1.3 Als verdachte geregistreerde jonge mannen (% van totaal jonge mannen in zelfde leeftijdsgroep)Verberg tabel8.1.3 Als verdachte geregistreerde jonge mannen (% van totaal jonge mannen in zelfde leeftijdsgroep)

8.1.3 Als verdachte geregistreerde jonge mannen (% van totaal jonge mannen in zelfde leeftijdsgroep)

Jaartal	12 tot 15 jaar	15 tot 18 jaar	18 tot 23 jaar
2010	2,5	6,8	7,3
2011	2,3	6,2	7,0
2012	2,0	5,5	6,2
2013	1,7	4,6	5,5
2014	1,6	4,2	5,0
2015	1,4	4,1	4,4
2016	1,4	3,7	4,0
2017	1,4	3,7	4,0
2018	1,0	3,1	3,5
2019	1,2	3,4	3,6
2020	1,1	3,1	3,5
2021	1,1	2,8	3,3
2022	1,2	3,0	2,9
2023*	1,1	3,0	2,5
2024*	1,1	2,8	2,4

Toon tabel8.1.4 Als verdachte geregistreerde jonge vrouwen (% van totaal vrouwen in zelfde leeftijdsgroep)Verberg tabel8.1.4 Als verdachte geregistreerde jonge vrouwen (% van totaal vrouwen in zelfde leeftijdsgroep)

8.1.4 Als verdachte geregistreerde jonge vrouwen (% van totaal vrouwen in zelfde leeftijdsgroep)

Jaartal	12 tot 15 jaar	15 tot 18 jaar	18 tot 23 jaar
2010	1,0	2,0	1,4
2011	0,8	1,7	1,4
2012	0,7	1,5	1,3
2013	0,6	1,3	1,2
2014	0,6	1,2	1,1
2015	0,5	1,0	0,9
2016	0,5	1,0	0,8
2017	0,4	0,9	0,7
2018	0,4	0,8	0,7
2019	0,4	0,9	0,7
2020	0,3	0,7	0,7
2021	0,4	0,7	0,6
2022	0,6	0,9	0,5
2023*	0,6	0,9	0,5
2024*	0,5	0,7	0,4

Zowel bij jongens als meiden komen vermogensmisdrijven het meest voor. Vermogens­delicten zijn bijvoorbeeld winkeldiefstal, fietsendiefstal of oplichting. Meiden worden veel minder vaak verdacht van drugs- en (vuur)wapendelicten dan jongens. Ook het aandeel vernielingen en misdrijven tegen de openbare orde is bij meiden een stuk kleiner.

Helft van verdachten is first offender

In 2024 kwam ruim de helft van de jonge verdachten voor het eerst in aanraking met de politie, ook wel first offenders genoemd. Bij de 12- tot 18‑jarigen was 62 procent van de verdachten een first offender, en bij de 18- tot 23‑jarigen was dit 44 procent. Zowel onder jonge mannen als jonge vrouwen nam het aandeel first offenders in 2024 licht af ten opzichte van het jaar ervoor.

Er werden juist meer minderjarigen als verdachte geregistreerd die al bekend waren bij de politie. Het gaat dan om meerplegers (2 tot 6 keer als verdachte geregistreerd) en veelplegers (6 keer of vaker). Onder jongeren van 18 tot 23 jaar was het aandeel meer- en veelplegers in 2024 vergelijkbaar met dat in 2023.

Toon tabel8.1.5 Recidive onder 12- tot 18-jarige verdachten (%)Verberg tabel8.1.5 Recidive onder 12- tot 18-jarige verdachten (%)

8.1.5 Recidive onder 12- tot 18-jarige verdachten (%)

Jaartal	First offenders (1 keer verdacht)	Meerplegers (2 tot 6 keer verdacht)	Veelplegers (6 keer of vaker verdacht)
2014	56,8	34,8	7,8
2015	56,9	34,8	7,7
2016	58,5	33,5	7,6
2017	60,3	32,5	7,0
2018	60,1	32,3	7,2
2019	60,7	32,3	6,7
2020	59,1	34,1	6,7
2021	61,4	31,8	6,5
2022	65,4	28,6	5,4
2023*	64,5	29,6	5,4
2024*	62,4	30,8	6,2

Toon tabel8.1.6 Recidive onder 18- tot 23-jarige verdachten (%)Verberg tabel8.1.6 Recidive onder 18- tot 23-jarige verdachten (%)

8.1.6 Recidive onder 18- tot 23-jarige verdachten (%)

Jaartal	First offenders (1 keer verdacht)	Meerplegers (2 tot 6 keer verdacht)	Veelplegers (6 keer of vaker verdacht)
2014	36,2	39,4	21,9
2015	36,9	39,0	22,2
2016	38,2	38,6	21,8
2017	39,9	38,2	20,6
2018	40,1	38,6	20,1
2019	41,3	38,7	19,0
2020	38,9	40,0	20,2
2021	41,0	39,4	18,7
2022	45,3	36,7	16,7
2023*	45,3	36,6	16,6
2024*	43,7	36,9	16,6

8.2Slachtoffers online criminaliteit

In 2024 zei 20 procent van de jongeren tussen de 15 en 25 jaar in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van online criminaliteit, zo blijkt uit het onderzoek Online Veiligheid en Criminaliteit. Dit is meer dan bij 25‑plussers, van wie 15 procent slachtoffer werd van een online delict.

Jongeren werden voornamelijk slachtoffer van online oplichting en fraude (9 procent van alle jongeren) en van online bedreiging en intimidatie (9 procent). Ook kreeg een deel met hacken te maken (5 procent). De specifieke delicten die het vaakst voorkwamen, zijn aankoopfraude (7 procent) en het hacken van een account (5 procent). Deze percentages zijn vergelijkbaar met die van 2022.

Vooral minderjarigen slachtoffer van online pesten

15- tot 18‑jarigen en 18- tot 25‑jarigen zijn ongeveer even vaak slachtoffer van online criminaliteit. Online pesten vormt hierop een uitzondering: dit kwam vaker voor bij minderjarige (5 procent) dan bij meerderjarige jongeren (3 procent).

Ook tussen mannen en vrouwen zijn er weinig verschillen. Alleen van online stalken waren jonge vrouwen vaker slachtoffer dan jonge mannen (3 tegenover 1 procent).

Toon tabel8.2.1 Slachtoffers online criminaliteit in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)Verberg tabel8.2.1 Slachtoffers online criminaliteit in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)

8.2.1 Slachtoffers online criminaliteit in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)

Online criminaliteit	15 tot 25 jaar	15 tot 18 jaar	18 tot 25 jaar
Online criminaliteit totaal	20,3	20,6	20,2
	.	.	.
Online oplichting en fraude	9,2	8,3	8,7
Aankoopfraude	7,2	6,3	7,8
Verkoopfraude	2,1	2,2	2,1
Fraude betalingsverkeer	0,8	0,8	0,9
Identiteitsfraude	0,8	0,7	0,9
Phishing	0,5	0,4	0,5
	.	.	.
Hacken totaal	5,3	5,2	5,4
Hacken apparaat	1,8	2,1	1,6
Hacken account	4,5	4,3	4,7
	.	.	.
Online bedreiging en intimidatie	8,8	10,2	8,0
Online bedreiging	4,1	4,2	4,0
Online pesten	3,9	5,3	3,1
Online stalken	2,1	2,4	1,9
Shamesexting	1,6	1,6	1,7
	.	.	.
Overige online delicten	0,7	0,6	0,7
Bron: CBS, Online Veiligheid en Criminaliteit 2024

1 op 4 slachtoffers online criminaliteit ervaart negatieve gevolgen

Van de jonge slachtoffers van online criminaliteit had 26 procent te maken met emotionele en/of financiële gevolgen. De mate waarin dit voorkomt, verschilt per delict. Zo ervoer 35 procent van de slachtoffers van online bedreiging en intimidatie negatieve gevolgen, en 26 procent van de slachtoffers van online oplichting en fraude. Bij hacken was dit veel minder het geval (9 procent).

In vergelijking met 25‑plussers ondervonden jongeren vaker financiële gevolgen van online oplichting of fraude. Daarentegen zeiden zij wat minder vaak dat ze emotionele gevolgen van hacken ervaren. Jonge vrouwen rapporteerden vooral bij online bedreiging en intimidatie meer emotionele gevolgen dan jonge mannen (42 tegenover 21 procent).

Toon tabel8.2.2 Gevolgen online criminaliteit, 2024 (% van 15- tot 25-jarige slachtoffers)Verberg tabel8.2.2 Gevolgen online criminaliteit, 2024 (% van 15- tot 25-jarige slachtoffers)

8.2.2 Gevolgen online criminaliteit, 2024 (% van 15- tot 25-jarige slachtoffers)

Gevolgen online criminaliteit	Totaal emotionele en/of financiële problemen	Emotionele problemen	Financiële problemen
Totaal online criminaliteit	26,2	19,6	10,9
Online oplichting en fraude	26,3	12,5	19,5
Hacken	8,7	5,6	5,3
Online bedreiging en intimidatie	35,3	32,0	4,6
Bron: CBS, Online Veiligheid en Criminaliteit 2024

8.3Slachtoffers huiselijk geweld

Huiselijk geweld kan verschillende vormen aannemen, zoals fysiek en/of psychisch geweld in de huiselijke kring, maar ook stalking door een ex-partner. Uit de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag blijkt dat in 2024 20 procent van de 16- tot 25‑jarigen in de afgelopen 12 maanden slachtoffer was van minstens een van deze vormen. Dat is 3 keer zoveel als bij 25‑plussers (7 procent).

Van de 16- tot 25‑jarigen werd 13 procent slachtoffer van psychisch geweld, 11 procent van lichamelijke agressie, en 3 procent van stalking door een ex-partner.noot2 Bij al deze vormen van huiselijk geweld ligt het slachtofferpercentage bij 25‑plussers lager (respectievelijk 5, 3 en 1 procent). Deze percentages zijn sinds de start van het onderzoek in 2020 relatief stabiel. Bovendien zijn er vrijwel geen statistisch significante verschillen tussen minder- en meerderjarige jongeren, of tussen jonge vrouwen en mannen.

Toon tabel8.3.1 Slachtoffers huiselijk geweld in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)Verberg tabel8.3.1 Slachtoffers huiselijk geweld in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)

8.3.1 Slachtoffers huiselijk geweld in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)

Huiselijk geweld	16 tot 25 jaar	16 tot 18 jaar	18 tot 25 jaar
Totaal huiselijk geweld	20,2	24,1	18,7
Psychisch geweld	12,7	16,0	11,5
Fysiek geweld	10,6	13,3	9,5
Stalken door ex-partner	2,9	3,2	2,8
Bron: CBS, Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag 2024

4 op 10 slachtoffers van psychisch geweld ervaren psychische problemen

Huiselijk geweld kan voor slachtoffers leiden tot problemen, zoals lichamelijke en seksuele problemen, of problemen met (een deel van) de familie. Psychische problemen komen het vaakst voor als gevolg van huiselijk geweld, en dan vooral bij jonge slachtoffers van psychisch geweld in huiselijke kring (40 procent).

Jonge vrouwelijke slachtoffers van psychisch geweld gaven vaker aan psychische problemen te ervaren dan jonge mannen, en 18- tot 25‑jarigen vaker dan 16- tot 18‑jarigen. Bij 25‑plus­sers ligt dit aandeel nog hoger (49 procent).

Ook een deel van de jongeren die slachtoffer werden van lichamelijke agressie, rapporteerde psychische problemen als gevolg daarvan (20 procent).

8.4Slachtoffers seksueel grensoverschrijdend gedrag

In 2024 gaf 28 procent van de jongeren van 16 tot 25 jaar aan in de afgelopen 12 maanden slachtoffer te zijn geweest van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het gaat daarbij om offline seksuele intimidatie (21 procent), online seksuele intimidatie (14 procent) en fysiek seksueel geweld (11 procent). Jongeren zijn hier vaker slachtoffer van dan 25‑plussers. Bij beide groepen was er in 2022 een lichte toename in online seksuele intimidatie, maar in 2024 is dit percentage weer afgenomen tot het niveau van 2020.

Vooral jonge vrouwen slachtoffer van seksueel grensoverschrijdend gedrag

Jonge vrouwen werden vaker dan jonge mannen slachtoffer van offline seksuele intimidatie (33 tegenover 9 procent), online seksuele intimidatie (21 tegenover 8 procent) en seksueel geweld (17 tegenover 5 procent). Er zijn geen statistisch significante verschillen tussen minderjarige en meerderjarige jongeren.

Toon tabel8.4.1 Slachtoffers seksueel grensoverschrijdend gedrag in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)Verberg tabel8.4.1 Slachtoffers seksueel grensoverschrijdend gedrag in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)

8.4.1 Slachtoffers seksueel grensoverschrijdend gedrag in de afgelopen 12 maanden, 2024 (%)

Seksueel grensoverschrijdend gedrag	16 tot 25 jaar	16 tot 18 jaar	18 tot 25 jaar
Totaal seksueel grensoverschrijdend gedrag	28,3	24,6	29,6
Offline seksuele intimidatie	20,6	17,0	21,9
Online seksuele intimidatie	14,2	14,4	14,2
Fysiek seksueel geweld	11,1	9,2	11,7
Bron: CBS, Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag 2024

Relatief vaak psychische problemen na fysiek seksueel geweld

Jongeren rapporteerden relatief vaak psychische problemen na fysiek seksueel geweld (24 procent) en in mindere mate na offline intimidatie (16 procent) en online intimidatie (12 procent). Deze percentages verschillen niet in vergelijking met die van 25‑plussers. Ook zijn er geen verschillen tussen minder- en meerderjarige jongeren, of tussen jonge mannen en jonge vrouwen.

Toon tabel8.4.2 Psychische problemen na seksueel grensoverschrijdend gedrag, 2024 (% van 16- tot 25-jarige slachtoffers)Verberg tabel8.4.2 Psychische problemen na seksueel grensoverschrijdend gedrag, 2024 (% van 16- tot 25-jarige slachtoffers)

8.4.2 Psychische problemen na seksueel grensoverschrijdend gedrag, 2024 (% van 16- tot 25-jarige slachtoffers)

Seksueel grensoverschrijdend gedrag	Psychische problemen
Offline seksuele intimidatie	16,3
Online seksuele intimidatie	11,5
Fysiek seksueel geweld	23,6
Bron: CBS, Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Grensoverschrijdend gedrag 2024

8.5Begrippen

Drugsmisdrijven

Harddrugs-, softdrugs- en overige drugsmisdrijven.

Geregistreerde verdachte

Een persoon wordt door de politie als verdachte van een misdrijf geregistreerd wanneer een redelijk vermoeden van schuld aan dat misdrijf bestaat.

Geweldsdelicten

Bij geweldsdelicten gaat het in de standaardclassificatie misdrijven om mishandeling, bedreiging, stalking, seksuele misdrijven, levensmisdrijven, vrijheids­beneming/gijzeling, mensenhandel, mensensmokkel en overige geweldsmisdrijven.

Hacken

Met kwade bedoelingen en zonder toestemming inbreken op een apparaat (zoals een computer of tablet) of een account (zoals een e-mail- of bankaccount).

Huiselijk geweld

Bij huiselijk geweld gaat het om vormen van psychisch geweld (waaronder dwingende controle) in huiselijke kring, fysiek geweld in huiselijke kring, en stalking door een ex-partner. De term ‘huiselijke kring’ gaat over de sociale relatie tussen slachtoffer en pleger. Tot de huiselijke kring worden gezins- en familieleden en ook eventuele (ex-)partners gerekend. Met ‘huiselijke kring’ wordt niet de locatie bedoeld: ervaringen hoeven niet per se thuis te hebben plaatsgevonden.

Online bedreiging en intimidatie

Online bedreiging (met geweld), pesten, stalken of shamesexting (verspreiden van naaktfoto’s of -‍filmpjes of hiermee dreigen).

Online oplichting en fraude

Aankoopfraude (het niet leveren van gekochte goederen of diensten), verkoopfraude (het niet betalen voor geleverde goederen en diensten), fraude in het betalingsverkeer, identiteitsfraude (gebruik van persoonsgegevens zonder toestemming en voor financieel gewin) en phishing (het voordoen als een ander persoon of bedrijf voor financieel gewin).

Seksueel grensoverschrijdend gedrag

Seksueel grensoverschrijdend gedrag gaat over alle vormen van seksuele intimidatie en geweld. Seksueel grensoverschrijdend gedrag kan binnen en buiten de huiselijke kring plaatsvinden, zowel offline als online.

Slachtoffer

Mensen zijn slachtoffer als ze in de enquête aangeven dat ze in de twaalf maanden voorafgaande aan het onderzoek slachtoffer zijn geweest van één of meerdere delicten of vormen van online criminaliteit, huiselijk geweld of seksueel grensoverschrijdend gedrag.

Verkeersmisdrijven

Bij verkeersmisdrijven gaat het in de standaardclassificatie misdrijven om het verlaten plaats ongeval, rijden onder invloed, rijden tijdens ontzegging, rijden tijdens rijverbod, voeren vals kenteken, joyriding, weigeren blaastest/bloedonderzoek en overige verkeersmisdrijven.

Vermogensmisdrijven/-delicten

Bij vermogensmisdrijven gaat het in de standaardclassificatie misdrijven om diefstal/verduistering en inbraak, bedrog, valsheidsmisdrijven, heling, afpersing en afdreiging, bankbreuk, witwassen en overige vermogensmisdrijven.

Vernieling en misdrijven tegen openbare orde en gezag

Vernieling en beschadiging, openbare orde misdrijven, brandstichting/ontploffing en openbaar gezag misdrijven.

8.6Meer informatie en literatuur

Cijfers over verdachten van 12 tot 23 jaar naar delictgroep en persoonskenmerken zijn te vinden op Jeugdmonitor StatLine.

Cijfers over verdachten tot 23 jaar naar delictgroep en woonregio zijn te vinden op Jeugdmonitor StatLine.

Cijfers over verdachten naar delictgroep, geslacht, leeftijd, herkomst, opleiding en huishoudensinkomen zijn te vinden op StatLine.