Voorwoord

Deze veertiende editie van het Jaarrapport van de Landelijke Jeugdmonitor geeft een breed overzicht van de leefsituatie van jongeren in Nederland. Aan de hand van een aantal maatschappelijke thema´s zoals bijstandsgezinnen, onderwijs, werk, leefstijl, veiligheid en welzijn, wordt aandacht besteed aan ontwikkelingen en regionale verschillen. Ook de leefsituatie van jongeren in Caribisch Nederland wordt beschreven. Het Jaarrapport is samengesteld door het CBS in samenwerking met het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

In dit Jaarrapport worden ontwikkelingen waar mogelijk tot en met 2020 beschreven waarmee ook gevolgen van de coronacrisis voor de jeugd aan bod komen. Het rapport laat zien dat het aantal jongeren met jeugdzorg in 2020 voor het eerst sinds 2015 is gedaald. Het aantal meldingen van kindermishandeling nam daarentegen toe. In het schooljaar 2019/´20 waren de schooladviezen in groep 8 en het aandeel zittenblijvers in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs lager dan het jaar ervoor en naderden de slagingspercentages de 100 procent. De arbeidsparticipatie van jongeren daalde, en de jeugdwerkloosheid steeg.

Het aantal kinderen in een bijstandsgezin is licht gedaald, wel waren er eind 2020 40 duizend minderjarige kinderen extra in een gezin waarin minstens één ouder een Tozo-uitkering had. Ook het aandeel jonge geregistreerde verdachten nam af, met name zakkenrollerij, winkeldiefstal en woninginbraken kwamen minder vaak voor. Hoewel jongvolwassenen in 2020 net als in eerdere jaren over het algemeen gelukkig en tevreden waren met hun leven, is dit percentage ten opzichte van 2019 wel wat gedaald. Het aandeel overmatige drinkers en rokers was onder jonge mannen van 18 tot 25 jaar lager dan een jaar eerder. Bij vrouwen van die leeftijd nam het aandeel dat cannabis gebruikte in deze periode toe.

Om meer inzicht te krijgen in het gebruik van de Landelijke Jeugdmonitor door gemeenten, en de gevolgen van de coronapandemie voor de jeugdzorg en jongeren, zijn voor dit rapport ook interviews met een aantal gemeenten gehouden. Nieuw in deze editie is daarnaast een verkenning van het Kinderrechtencollectief om na te gaan in hoeverre de huidige Landelijke Jeugdmonitor mogelijkheden biedt om de naleving van kinderrechten in Nederland te monitoren. De onderliggende cijfers van deze publicatie zijn terug te vinden op de website Landelijke Jeugdmonitor.

Graag spreek ik mijn dank uit aan de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS), Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Justitie en Veiligheid (J&V) voor hun betrokkenheid bij dit rapport. Verder gaat mijn dank uit naar het Kinderrechtencollectief voor hun bijdrage aan het Jaarrapport en de gemeenten voor hun deelname aan de interviews.

Directeur-generaal,

Angelique Berg

Den Haag/Heerlen/Bonaire, november 2021