Werk
Jongeren op de arbeidsmarkt
In 2019 nam het percentage jongeren met werk toe en daalde de jeugdwerkloosheid verder. Ook hadden in 2019 relatief meer jongeren een vaste arbeidsrelatie dan in de jaren daarvoor. Van de 15- tot 27‑jarige werknemers ervoer 14 procent in 2019 werkgerelateerde psychische vermoeidheidsklachten, en bijna een derde van de jongere werknemers had vaak of altijd te maken met een hoge werkdruk. Ruim driekwart van de jongere werknemers was tevreden met hun werk.
6.1Arbeidsdeelname
Ruim twee derde van de jongeren had in 2019 betaald werk
Vorig jaar had 68 procent van de 15- tot 27‑jarigen betaald werk, dat zijn ruim 1,7 miljoen jongeren. De nettoarbeidsparticipatie van jongeren was in 2019 hoger dan in 2009. Na de financiële crisis in 2008 nam het percentage werkende jongeren af, om na 2014 weer gestaag toe te nemen. Dat gold zowel voor onderwijsvolgende als niet-onderwijsvolgende jongeren. In 2019 werkte 62 procent van de onderwijsvolgenden en 83 procent van de niet-onderwijsvolgende jongeren.
jaar | Totaal | Onderwijsvolgenden | Niet-onderwijsvolgenden |
---|---|---|---|
2008 | 68,0 | 59,4 | 84,7 |
2009 | 66,4 | 58,8 | 81,3 |
2010 | 64,2 | 56,4 | 80,9 |
2011 | 64,7 | 56,4 | 82,4 |
2012 | 64,6 | 56,8 | 80,6 |
2013 | 63,4 | 56,2 | 77,7 |
2014 | 62,2 | 54,8 | 77,3 |
2015 | 64,0 | 56,5 | 79,8 |
2016 | 64,3 | 56,5 | 80,6 |
2017 | 65,4 | 58,2 | 81,0 |
2018 | 66,9 | 59,8 | 82,3 |
2019 | 68,3 | 61,6 | 82,6 |
Arbeidsparticipatie jongeren sterk gedaald sinds start van coronacrisis
Na het uitbreken de coronacrisis daalde het percentage jongeren met betaald werk aanzienlijk. In het 1e kwartaal van 2020 had van de jongeren van 15 tot 27 jaar 67,9 procent nog betaald werk, in het 2e kwartaal was dit afgenomen naar 64,5 procent (niet gecorrigeerd voor seizoeninvloeden). Dit is de sterkste afname van de werkgelegenheid onder jongeren in één kwartaal sinds de start van de kwartaalcijfers uit Enquête Beroepsbevolking in 2003. Daarnaast nam het werkloosheidspercentage onder jongeren juist flink toe: van 6,3 procent in het 1e kwartaal, naar 8,5 procent in het 2e kwartaal van 2020. Normaal gesproken neemt het aantal werkende jongeren door seizoensinvloeden juist toe van het eerste op het tweede kwartaal.
Arbeidsparticipatie onder jongeren relatief laag in G4‑gemeenten
De nettoarbeidsparticipatie onder jongeren lag in 2018 in alle G4‑gemeenten onder het landelijk gemiddelde. In Utrecht was de arbeidsparticipatie van 15- tot 27‑jarigen 66 procent, in Amsterdam 65 procent, in Rotterdam 62 procent en in Den Haag 58 procent. In de studentensteden Maastricht (46 procent), Delft (51 procent) en Groningen (56 procent) was de arbeidsparticipatie ook relatief laag.
De nettoarbeidsparticipatie onder jongeren was het hoogst in de gemeenten Staphorst, Urk en Scherpenzeel (allen 83 procent). Bij de gemeenten groter dan 100 duizend inwoners was het percentage werkenden ook hoog in de gemeenten Westland (81 procent), Venlo (73 procent), ’s-Hertogenbosch, Alphen aan den Rijn, Ede en Alkmaar (allen 72 procent). Van alle gemeenten was de groep werkende jongeren het kleinst in Vaals (39 procent), Rozendaal (40 procent), Wageningen (42 procent) en Wassenaar (45 procent).
Gemeenten in Nederland | Nettoarbeidsparticipatie | |
---|---|---|
Aa en Hunze | 65,6 | |
Aalsmeer | 74,7 | |
Aalten | 74,3 | |
Achtkarspelen | 68,5 | |
Alblasserdam | 72,0 | |
Albrandswaard | 64,4 | |
Alkmaar | 72,0 | |
Almelo | 66,2 | |
Almere | 66,1 | |
Alphen aan den Rijn | 72,4 | |
Alphen-Chaam | 76,4 | |
Altena | 75,6 | |
Ameland | 78,8 | |
Amersfoort | 69,8 | |
Amstelveen | 59,1 | |
Amsterdam | 64,7 | |
Apeldoorn | 69,8 | |
Appingedam | 66,1 | |
Arnhem | 62,8 | |
Assen | 65,5 | |
Asten | 77,8 | |
Baarle-Nassau | 79,2 | |
Baarn | 64,8 | |
Barendrecht | 66,7 | |
Barneveld | 80,4 | |
Beek | 70,6 | |
Beekdaelen | 69,1 | |
Beemster | 74,1 | |
Beesel | 76,2 | |
Berg en Dal | 67,3 | |
Bergeijk | 78,6 | |
Bergen (L.) | 78,0 | |
Bergen (NH.) | 66,3 | |
Bergen op Zoom | 69,3 | |
Berkelland | 74,2 | |
Bernheze | 77,7 | |
Best | 74,0 | |
Beuningen | 71,9 | |
Beverwijk | 73,8 | |
Bladel | 81,2 | |
Blaricum | 54,9 | |
Bloemendaal | 51,7 | |
Bodegraven-Reeuwijk | 74,6 | |
Boekel | 82,3 | |
Borger-Odoorn | 71,5 | |
Borne | 72,6 | |
Borsele | 77,5 | |
Boxmeer | 74,0 | |
Boxtel | 72,9 | |
Breda | 68,8 | |
Brielle | 71,7 | |
Bronckhorst | 71,2 | |
Brummen | 72,9 | |
Brunssum | 67,4 | |
Bunnik | 65,6 | |
Bunschoten | 79,9 | |
Buren | 73,1 | |
Capelle aan den IJssel | 66,3 | |
Castricum | 73,3 | |
Coevorden | 69,3 | |
Cranendonck | 73,0 | |
Cuijk | 74,1 | |
Culemborg | 66,3 | |
Dalfsen | 74,9 | |
Dantumadiel | 69,0 | |
De Bilt | 60,2 | |
De Fryske Marren | 72,4 | |
De Ronde Venen | 72,6 | |
De Wolden | 72,8 | |
Delft | 50,9 | |
Delfzijl | 61,9 | |
Den Helder | 73,0 | |
Deurne | 77,2 | |
Deventer | 65,8 | |
Diemen | 61,7 | |
Dinkelland | 80,0 | |
Doesburg | 66,8 | |
Doetinchem | 69,0 | |
Dongen | 75,7 | |
Dordrecht | 67,4 | |
Drechterland | 77,0 | |
Drimmelen | 76,2 | |
Dronten | 66,4 | |
Druten | 67,4 | |
Duiven | 71,1 | |
Echt-Susteren | 68,8 | |
Edam-Volendam | 81,0 | |
Ede | 72,1 | |
Eemnes | 67,4 | |
Eersel | 77,7 | |
Eijsden-Margraten | 69,4 | |
Eindhoven | 65,7 | |
Elburg | 77,1 | |
Emmen | 69,2 | |
Enkhuizen | 72,3 | |
Enschede | 58,2 | |
Epe | 72,9 | |
Ermelo | 71,6 | |
Etten-Leur | 71,2 | |
Geertruidenberg | 76,4 | |
Geldrop-Mierlo | 72,5 | |
Gemert-Bakel | 77,2 | |
Gennep | 75,1 | |
Gilze en Rijen | 74,8 | |
Goeree-Overflakkee | 75,7 | |
Goes | 73,7 | |
Goirle | 75,3 | |
Gooise Meren | 57,7 | |
Gorinchem | 70,2 | |
Gouda | 70,6 | |
Grave | 72,3 | |
Groningen | 56,3 | |
Gulpen-Wittem | 72,7 | |
Haaksbergen | 76,7 | |
Haaren | 78,7 | |
Haarlem | 69,2 | |
Haarlemmermeer | 71,1 | |
Halderberge | 72,2 | |
Hardenberg | 75,8 | |
Harderwijk | 74,9 | |
Hardinxveld-Giessendam | 77,6 | |
Harlingen | 66,8 | |
Hattem | 70,5 | |
Heemskerk | 75,2 | |
Heemstede | 59,3 | |
Heerde | 75,6 | |
Heerenveen | 67,3 | |
Heerhugowaard | 71,3 | |
Heerlen | 65,7 | |
Heeze-Leende | 73,5 | |
Heiloo | 68,7 | |
Hellendoorn | 74,4 | |
Hellevoetsluis | 71,7 | |
Helmond | 70,0 | |
Hendrik-Ido-Ambacht | 73,8 | |
Hengelo | 68,0 | |
Het Hogeland | 64,8 | |
Heumen | 66,7 | |
Heusden | 76,1 | |
Hillegom | 74,5 | |
Hilvarenbeek | 82,3 | |
Hilversum | 65,3 | |
Hoeksche Waard | 71,7 | |
Hof van Twente | 76,5 | |
Hollands Kroon | 75,4 | |
Hoogeveen | 72,5 | |
Hoorn | 71,6 | |
Horst aan de Maas | 80,9 | |
Houten | 67,9 | |
Huizen | 68,3 | |
Hulst | 67,4 | |
IJsselstein | 70,7 | |
Kaag en Braassem | 74,8 | |
Kampen | 75,5 | |
Kapelle | 76,4 | |
Katwijk | 78,5 | |
Kerkrade | 64,9 | |
Koggenland | 79,0 | |
Krimpen aan den IJssel | 70,9 | |
Krimpenerwaard | 73,2 | |
Laarbeek | 76,7 | |
Landerd | 79,4 | |
Landgraaf | 67,2 | |
Landsmeer | 68,3 | |
Langedijk | 75,9 | |
Lansingerland | 68,1 | |
Laren | 46,0 | |
Leeuwarden | 62,8 | |
Leiden | 60,7 | |
Leiderdorp | 67,6 | |
Leidschendam-Voorburg | 60,8 | |
Lelystad | 66,2 | |
Leudal | 73,4 | |
Leusden | 70,5 | |
Lingewaard | 70,0 | |
Lisse | 75,4 | |
Lochem | 66,5 | |
Loon op Zand | 78,1 | |
Lopik | 76,9 | |
Loppersum | 67,4 | |
Losser | 70,9 | |
Maasdriel | 75,8 | |
Maasgouw | 70,7 | |
Maassluis | 73,3 | |
Maastricht | 45,8 | |
Medemblik | 74,1 | |
Meerssen | 68,6 | |
Meierijstad | 78,4 | |
Meppel | 68,2 | |
Middelburg | 69,0 | |
Midden-Delfland | 72,7 | |
Midden-Drenthe | 71,7 | |
Midden-Groningen | 64,6 | |
Mill en Sint Hubert | 78,6 | |
Moerdijk | 72,3 | |
Molenlanden | 77,5 | |
Montferland | 73,3 | |
Montfoort | 77,5 | |
Mook en Middelaar | 65,9 | |
Neder-Betuwe | 80,7 | |
Nederweert | 80,3 | |
Nieuwegein | 72,5 | |
Nieuwkoop | 77,1 | |
Nijkerk | 76,8 | |
Nijmegen | 61,8 | |
Nissewaard | 69,7 | |
Noardeast-Fryslân | 69,5 | |
Noord-Beveland | 75,4 | |
Noordenveld | 63,7 | |
Noordoostpolder | 69,0 | |
Noordwijk | 72,5 | |
Nuenen, Gerwen en Nederwetten | 70,2 | |
Nunspeet | 80,6 | |
Oegstgeest | 54,2 | |
Oirschot | 81,2 | |
Oisterwijk | 71,0 | |
Oldambt | 62,5 | |
Oldebroek | 74,1 | |
Oldenzaal | 72,6 | |
Olst-Wijhe | 72,6 | |
Ommen | 74,6 | |
Oost Gelre | 77,6 | |
Oosterhout | 72,0 | |
Ooststellingwerf | 70,1 | |
Oostzaan | 72,9 | |
Opmeer | 78,8 | |
Opsterland | 69,3 | |
Oss | 72,3 | |
Oude IJsselstreek | 69,5 | |
Ouder-Amstel | 64,7 | |
Oudewater | 76,9 | |
Overbetuwe | 68,7 | |
Papendrecht | 71,9 | |
Peel en Maas | 80,8 | |
Pekela | 65,9 | |
Pijnacker-Nootdorp | 66,6 | |
Purmerend | 72,4 | |
Putten | 80,1 | |
Raalte | 78,5 | |
Reimerswaal | 79,9 | |
Renkum | 60,9 | |
Renswoude | 80,5 | |
Reusel-De Mierden | 82,2 | |
Rheden | 64,3 | |
Rhenen | 73,0 | |
Ridderkerk | 74,4 | |
Rijssen-Holten | 79,7 | |
Rijswijk | 61,9 | |
Roerdalen | 73,7 | |
Roermond | 70,8 | |
Roosendaal | 71,0 | |
Rotterdam | 61,7 | |
Rozendaal | 40,0 | |
Rucphen | 74,9 | |
Schagen | 75,4 | |
Scherpenzeel | 82,5 | |
Schiedam | 65,2 | |
Schiermonnikoog | 82,0 | |
Schouwen-Duiveland | 78,3 | |
's-Gravenhage | 57,8 | |
's-Hertogenbosch | 72,4 | |
Simpelveld | 70,1 | |
Sint Anthonis | 74,2 | |
Sint-Michielsgestel | 72,6 | |
Sittard-Geleen | 65,5 | |
Sliedrecht | 72,6 | |
Sluis | 76,0 | |
Smallingerland | 64,6 | |
Soest | 67,5 | |
Someren | 79,5 | |
Son en Breugel | 70,0 | |
Stadskanaal | 67,8 | |
Staphorst | 82,6 | |
Stede Broec | 75,9 | |
Steenbergen | 67,8 | |
Steenwijkerland | 71,4 | |
Stein | 69,8 | |
Stichtse Vecht | 68,2 | |
Súdwest-Fryslân | 69,3 | |
Terneuzen | 70,0 | |
Terschelling | 68,6 | |
Texel | 80,6 | |
Teylingen | 70,9 | |
Tholen | 74,9 | |
Tiel | 68,6 | |
Tilburg | 68,1 | |
Tubbergen | 77,9 | |
Twenterand | 73,5 | |
Tynaarlo | 59,6 | |
Tytsjerksteradiel | 66,2 | |
Uden | 76,9 | |
Uitgeest | 76,4 | |
Uithoorn | 70,4 | |
Urk | 82,6 | |
Utrecht | 65,7 | |
Utrechtse Heuvelrug | 62,1 | |
Vaals | 39,5 | |
Valkenburg aan de Geul | 71,0 | |
Valkenswaard | 75,3 | |
Veendam | 62,1 | |
Veenendaal | 73,9 | |
Veere | 82,4 | |
Veldhoven | 74,2 | |
Velsen | 72,4 | |
Venlo | 72,6 | |
Venray | 76,3 | |
Vijfheerenlanden | 73,9 | |
Vlaardingen | 68,8 | |
Vlieland | 77,3 | |
Vlissingen | 68,4 | |
Voerendaal | 69,5 | |
Voorschoten | 62,8 | |
Voorst | 72,6 | |
Vught | 66,6 | |
Waadhoeke | 68,3 | |
Waalre | 65,3 | |
Waalwijk | 75,7 | |
Waddinxveen | 76,1 | |
Wageningen | 42,2 | |
Wassenaar | 45,4 | |
Waterland | 71,4 | |
Weert | 72,3 | |
Weesp | 69,9 | |
West Betuwe | 72,8 | |
West Maas en Waal | 73,8 | |
Westerkwartier | 66,1 | |
Westerveld | 69,9 | |
Westervoort | 70,0 | |
Westerwolde | 60,7 | |
Westland | 80,6 | |
Weststellingwerf | 68,9 | |
Westvoorne | 68,6 | |
Wierden | 75,4 | |
Wijchen | 72,0 | |
Wijdemeren | 69,0 | |
Wijk bij Duurstede | 73,2 | |
Winterswijk | 73,0 | |
Woensdrecht | 70,8 | |
Woerden | 73,2 | |
Wormerland | 71,5 | |
Woudenberg | 75,9 | |
Zaanstad | 70,5 | |
Zaltbommel | 75,8 | |
Zandvoort | 67,0 | |
Zeewolde | 72,0 | |
Zeist | 57,6 | |
Zevenaar | 72,6 | |
Zoetermeer | 69,0 | |
Zoeterwoude | 72,9 | |
Zuidplas | 73,1 | |
Zundert | 79,6 | |
Zutphen | 63,4 | |
Zwartewaterland | 79,8 | |
Zwijndrecht | 69,7 | |
Zwolle | 69,0 | |
*Voorlopige cijfers |
Jongeren met migratieachtergrond hebben minder vaak werk
Van de jongeren van 15 tot 27 jaar met een Nederlandse achtergrond had 72 procent in 2019 werk. Bij de jongeren met een westerse- of niet-westerse migratieachtergrond was dat percentage lager. Van de 15- tot 27‑jarigen met een niet-westerse migratieachtergrond hadden jongeren met een Surinaamse achtergrond het vaakst werk (62 procent), jongeren met een Antilliaanse achtergrond het minst vaak (52 procent).
Herkomst | Netto arbeidsparticipatie |
---|---|
Nederlands | 72,4 |
Westers | 58,1 |
Niet-westers, waarvan | 56,3 |
Antilliaans/Arubaans | 52,1 |
Marokkaans | 56,8 |
Surinaams | 61,7 |
Turks | 57,8 |
Overig niet-westers | 54,7 |
Jeugdwerkloosheid tussen 2014 en 2019 gedaald
De werkloosheid onder 15- tot 27‑jarigen is sinds 2014 vrijwel voortdurend gedaald tot 6,1 procent in 2019. De werkloze beroepsbevolking omvat iedereen die geen betaald werk heeft, maar wel op zoek is naar werk en op korte termijn kan starten. In 2012 en 2013 steeg de werkloosheid onder jongeren van 15 tot 27 jaar nog sterk. Van de jongeren waren scholieren of studenten in 2019 vaker werkloos (7,0 procent) dan de niet-onderwijsvolgenden (4,7 procent).
jaar | Totaal | Onderwijsvolgenden | Niet-onderwijsvolgenden |
---|---|---|---|
2008 | 7,4 | 8,8 | 5,5 |
2009 | 9,1 | 9,7 | 8,2 |
2010 | 9,9 | 10,9 | 8,4 |
2011 | 9,1 | 10,2 | 7,4 |
2012 | 10,6 | 11,9 | 8,6 |
2013 | 12,2 | 13,0 | 10,9 |
2014 | 11,8 | 12,9 | 10,1 |
2015 | 10,4 | 11,5 | 8,6 |
2016 | 9,8 | 11,3 | 7,6 |
2017 | 8,0 | 9,4 | 5,8 |
2018 | 6,5 | 7,6 | 4,7 |
2019 | 6,1 | 7,0 | 4,7 |
6.2Arbeidskenmerken
Scholieren en studenten werkten in 2019 gemiddeld 14 uur per week
Van de jongeren tussen de 15 en 27 jaar is het merendeel nog scholier of student. Gemiddeld werkten zij 14 uur per week in 2019. Niet-onderwijsvolgende jongeren werkten 34 uur per week. De gemiddelde arbeidsduur nam van 2009 tot 2016 onder alle jongeren af. Sinds 2016 is de arbeidsduur weer licht gestegen. In 2019 werkten jongeren desondanks nog altijd minder uren dan in 2009, toen er door onderwijsvolgenden gemiddeld 16 uur en door niet-onderwijsvolgenden gemiddeld 35 uur per week werd gewerkt.
Minder jongeren met flexibele arbeidsrelatie
Het merendeel van de werkende jongeren had een flexibele arbeidsrelatie: 58 procent in 2019. Dit percentage is tussen 2017 en 2019 wat afgenomen, terwijl het tussen 2009 en 2017 nog ieder jaar toenam.
jaar | flexibel dienstverband |
---|---|
2009 | 46,3 |
2010 | 49,2 |
2011 | 50,3 |
2012 | 52,6 |
2013 | 55,4 |
2014 | 57,5 |
2015 | 59,2 |
2016 | 60,5 |
2017 | 61,7 |
2018 | 60,3 |
2019 | 58,1 |
Scholieren of studenten met een (bij)baan hadden in 2019 met 71 procent vaker een flexibel contract dan werkende jongeren die geen opleiding volgen. Van hen had 38 procent een flexibele arbeidsrelatie. Van de onderwijsvolgende jongeren met een flexibele arbeidsrelatie was het grootste deel oproep- of invalkracht. Niet-onderwijsvolgenden met een flexibele arbeidsrelatie hadden het vaakst een tijdelijk contract met uitzicht op vast.
Scholieren en studenten vaakst werkzaam als vakkenvuller
Van alle werkzame scholieren en studenten was in 2019 de grootste groep werkzaam als lader, losser of vakkenvuller: 14 procent. Daarnaast werkten ze vaak in de horeca aan de bar of als ober, gevolgd door werken als verkoopmedewerker (beiden 11 procent).
Onder de niet-onderwijsvolgende jongeren waren de meest voorkomende beroepen verkoopmedewerkers in de detailhandel, sociaal werkers en groeps- en woonbegeleiders (allen 5 procent). Werken in de horeca aan de bar of als kelner (4 procent) kwam onder deze jongeren ook relatief vaak voor.
beroep | aandeel |
---|---|
Onderwijsvolgenden | . |
Laders, lossers en vakkenvullers | 13,6 |
Kelners en barpersoneel | 11,4 |
Verkoopmedewerkers detailhandel | 10,6 |
Kassamedewerkers | 5,8 |
Keukenhulpen | 5,0 |
Niet-onderwijsvolgenden | . |
Verkoopmedewerkers detailhandel | 5,0 |
Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders | 4,5 |
Kelners en barpersoneel | 4,2 |
Laders, lossers en vakkenvullers | 3,5 |
Verzorgenden | 2,8 |
Doorsnee jaarinkomen van onderwijsvolgende jongeren ruim 5 000 euro
In 2018 bedroeg het doorsnee (mediane) jaarinkomen van 15- tot 27‑jarige werknemers die onderwijs volgen 5 100 euro. Bij mannen was dat 5 500 euro, bij vrouwen 4 800 euro.
Jongere werknemers die geen onderwijs meer volgen verdienden in 2018 met een doorsnee jaarinkomen van 29 200 euro aanzienlijk meer. Hierbij was het verschil tussen de jaarinkomens van vrouwen en mannen ook groter: 26 500 euro voor vrouwen tegen 31 900 euro voor mannen. Dit wordt onder andere veroorzaakt doordat jonge vrouwen minder uren werkten. Worden alleen de voltijdwerkende jongeren vergeleken, dan bedroeg het doorsnee jaarinkomen bij mannen 35 900 euro en bij vrouwen 35 100 euro.
onderwijs | geslacht | Mediaan |
---|---|---|
Onderwijsvolgenden | Totaal, Onderwijsvolgenden | 5,1 |
Onderwijsvolgenden | Man, Onderwijsvolgenden | 5,5 |
Onderwijsvolgenden | Vrouw, Onderwijsvolgenden | 4,8 |
Niet-onderwijsvolgenden | Totaal, Niet-onderwijsvolgenden | 29,2 |
Niet-onderwijsvolgenden | Man, Niet-onderwijsvolgenden | 31,9 |
Niet-onderwijsvolgenden | Vrouw, Niet-onderwijsvolgenden | 26,5 |
6.3Arbeidsomstandigheden
Niet-onderwijsvolgende jongeren meer last van psychische vermoeidheidsklachten
In 2019 zei 14 procent van de werknemers tussen de 15 en 27 jaar een enkele keer per maand of vaker last te hebben van psychische vermoeidheidsklachten (burn-outklachten) door het werk. Dat percentage is hoger dan in 2014 (10 procent), maar iets lager dan in 2018 (15 procent). Met name in 2016 en 2018 steeg de groep jongere werknemers met vermoeidheidsklachten sterk. Dat blijkt uit de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) van CBS en TNO.
jaar | vermoeidheidsklachten |
---|---|
2014 | 9,7 |
2015 | 9,1 |
2016 | 11,7 |
2017 | 11,8 |
2018 | 14,9 |
2019 | 13,8 |
Bron: CBS, TNO |
Jonge werknemers die geen onderwijs meer volgen, hadden in 2019 vaker dan scholieren of studenten last van psychische vermoeidheidsklachten door het werk: respectievelijk 19 versus 11 procent. Vrouwen meldden daarnaast vaker werkgerelateerde psychische vermoeidheidsklachten dan mannen (respectievelijk 16 procent en 11 procent).
Bijna een derde jongere werknemers ervaart regelmatig hoge werkdruk
In 2019 zei 31 procent van de werknemers tussen 15 en 27 jaar vaak of altijd een hoge werkdruk te ervaren. Dat is vergelijkbaar met een jaar eerder. Onder 15- tot 27‑jarige vrouwen was het aandeel werknemers dat regelmatig een hoge werkdruk ervoer 33 procent, bij mannen was dit 29 procent. Jongere werknemers ervoeren minder vaak een hoge werkdruk dan werknemers die 27 jaar of ouder waren: daarvan zei 39 procent in 2019 een hoge werkdruk te ervaren.
Van de werknemers tussen 15 en 27 jaar die nog deelnemen aan onderwijs gaf 29 procent aan een hoge werkdruk te ervaren. Bij werknemers die geen onderwijs meer volgen was dat 35 procent.
Ruim drie kwart van de jongeren tevreden met werk
In 2019 was 78 procent van de jongere werknemers (zeer) tevreden met zijn of haar werk. Dat is wat hoger in vergelijking met de voorgaande vijf jaren. Onderwijsvolgenden waren met 79 procent iets vaker tevreden dan niet-onderwijsvolgende werknemers (76 procent).
Van de meest voorkomende beroepen onder scholieren of studenten waren de keukenhulpen met 80 procent het vaakst tevreden met het werk. Vakkenvullers waren met 74 procent het minst vaak (zeer) tevreden. Onder de niet-onderwijsvolgende jongeren waren de sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders met 79 procent verreweg het vaakst tevreden met hun werk. Vakkenvullers waren met 65 procent het minst tevreden.
beroep | (zeer) tevreden |
---|---|
Onderwijsvolgend | . |
Keukenhulpen | 79,9 |
Kelners en barpersoneel | 77,5 |
Verkoopmedewerkers detailhandel | 76,8 |
Kassamedewerkers | 76,4 |
Laders, lossers en vakkenvullers | 74,2 |
Niet-onderwijsvolgend | . |
Sociaal werkers, groeps- en woonbegeleiders | 78,8 |
Verzorgenden¹⁾ | . |
Kelners en barpersoneel | 73,0 |
Verkoopmedewerkers detailhandel | 71,4 |
Laders, lossers en vakkenvullers | 64,9 |
Bron: CBS, TNO | |
1)Te weinig gegevens. |
6.4Begrippen
Beroepsbevolking
Personen die betaald werk hebben (werkzame beroepsbevolking) of die geen betaald werk hebben, recent naar betaald werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn (werkloze beroepsbevolking). Deze definitie heeft betrekking op personen die in Nederland wonen (exclusief de institutionele bevolking). De gegevens worden meestal gepresenteerd voor de bevolking van 15 tot 75 jaar. Bij betaald werk gaat het om werkzaamheden ongeacht de arbeidsduur.
Flexibele arbeidsrelatie
Een arbeidsrelatie waarbij sprake is van een arbeidsovereenkomst waarin de afspraak over de arbeidsduur gewoonlijk varieert tussen een overeengekomen minimum en maximum aantal uren per week. Tot de werknemers met een flexibele baan worden gerekend: uitzendkrachten, oproepkrachten en werknemers met overige contracten waarin de arbeidsduur gewoonlijk varieert tussen een minimum en een maximum aantal uren per week.
Nettoarbeidsparticipatie
Het aandeel van de werkzame beroepsbevolking in de bevolking (beroeps- en niet-beroepsbevolking). Deze definitie heeft betrekking op personen die in Nederland wonen (exclusief de institutionele bevolking). De gegevens worden meestal gepresenteerd voor de bevolking van 15 tot 75 jaar.
Vaste arbeidsrelatie
Relatie tussen een werkgever en werknemer waarbij sprake is van een arbeidscontract voor onbepaalde tijd.
Werkdruk
Werkdruk wordt ook wel omschreven als taakeisen. Dit is gemeten met drie enquêtevragen:
- Moet u extra hard werken om iets af te krijgen?
- Moet u heel veel werk doen?
- Moet u erg snel werken?
De antwoordcategorieën zijn bij elke vraag: altijd (score 4), vaak (score 3), soms (score 2) of nooit (score 1). Als iemand gemiddeld op de drie uitspraken een score heeft van 2,5 of hoger, dan er is sprake van altijd of vaak een hoge werkdruk.
Werkgerelateerde psychische vermoeidheidsklachten
Psychische vermoeidheid door het werk wordt gemeten aan de hand van vijf uitspraken:
- Ik voel me emotioneel uitgeput door mijn werk.
- Aan het einde van een werkdag voel ik me leeg.
- Ik voel me moe als ik ’s morgens opsta en geconfronteerd word met mijn werk.
- Het vergt heel veel van mij om de hele dag met mensen te werken.
- Ik voel me compleet uitgeput door mijn werk.
De antwoordmogelijkheden hierbij zijn: nooit, enkele keren per jaar, maandelijks, enkele keren per maand, wekelijks, enkele keren per week of elke dag. Als iemand gemiddeld op de vijf uitspraken enkele keren per maand of vaker antwoordt, dan is sprake van werkgerelateerde psychische vermoeidheid.
Werkloze beroepsbevolking
Personen zonder betaald werk, die recent naar werk hebben gezocht en daarvoor direct beschikbaar zijn. Deze definitie heeft betrekking op personen die in Nederland wonen (exclusief de institutionele bevolking). De gegevens worden meestal gepresenteerd voor de bevolking van 15 tot 75 jaar. Bij betaald werk gaat het om werkzaamheden ongeacht de arbeidsduur.
Werkzame beroepsbevolking
Personen die betaald werk hebben. Deze definitie heeft betrekking op personen die in Nederland wonen (exclusief de institutionele bevolking). De gegevens worden meestal gepresenteerd voor de bevolking van 15 tot 75 jaar. Bij betaald werk gaat het om werkzaamheden ongeacht de arbeidsduur.
6.5Meer informatie en literatuur
Meer informatie
Cijfers over arbeidsdeelname en werkloosheid onder jongeren in Nederland zijn te vinden in Jeugdmonitor StatLine en StatLine.
Regionale cijfers over werkzame en niet-werkzame jongeren zijn te vinden in Jeugdmonitor StatLine.
Cijfers over duurzame inzetbaarheid van werknemers (waaronder tevredenheid met werk) zijn te vinden in StatLine.
Cijfers over de psychosociale arbeidsbelasting van werknemers (waaronder psychische vermoeidheidsklachten en werkdruk) zijn te vinden in StatLine.
Relevante publicaties
CBS (2020, 19 februari). 70 duizend jongeren zonder startkwalificatie hebben geen werk. CBS nieuwsbericht.
CBS (2020, 20 februari). Meer dan de helft werkt voltijds. CBS nieuwsbericht.
CBS (2020, 5 maart). Het onbenut arbeidspotentieel zonder werk kleinste in tien jaar. CBS nieuwsbericht.
CBS (2020, 19 maart). Bijna kwart uitkeringsontvangers in 2018 had betaald werk. CBS nieuwsbericht.
CBS (2020, 8 april). In 2019 onzeker dienstverband voor bijna 1,4 miljoen flexibele werknemers. CBS nieuwsbericht.
CBS (2020, 1 mei). Het aanbod van arbeid. De arbeidsmarkt in cijfers 2019.
CBS (2020, 1 mei). Arbeidsomstandigheden. De arbeidsmarkt in cijfers 2019.
CBS (2020, 20 mei). Verdeling van brede welvaart. Monitor Brede Welvaart & de Sustainable Development Goals 2020.
CBS (2020, 21 augustus). Arbeidsdeelname vooral gedaald onder thuiswonende kinderen. CBS nieuwsbericht.
CBS (2020, 17 september). Werkloosheid stijgt minder sterk in augustus. CBS nieuwsbericht.