Voorwoord

De Verenigde Staten (VS) zijn het land of opportunity. De VS heeft – nog altijd – een onweerstaanbare aantrekkingskracht op veel ondernemers, investeerders en reizigers. Het is de grootste handelspartner van Nederland buiten de Europese Unie ‍–‍ voor zowel goederen als diensten. Een groot deel van de Nederlands inkomende en uitgaande directe investeringen zijn afkomstig uit of gericht op de VS. Dochterbedrijven van Amerikaanse multinationals zijn de vaakst voorkomende buitenlandse bedrijven én de grootste buitenlandse werkgever in het Nederlandse bedrijfsleven. Jaarlijks emigreren enkele duizenden Nederlanders naar de VS en vice versa, vaak jong en hoog opgeleid.

Sinds het aantreden van de regering Trump zijn er grote koerswijzigingen geweest in het Amerikaanse buitenlandbeleid ten opzichte van voorgaande decennia. Zo heeft de VS zich onder andere teruggetrokken uit het Trans-Pacific Partnership (TPP), het nucleaire akkoord met Iran opgezegd en heeft er een heronderhandeling van de Noord-Amerikaanse Vrijhandelsovereenkomst (NAFTA-verdrag) plaatsgevonden. Ook heeft de VS invoerheffingen ingesteld op buitenlands staal en aluminium, ter bescherming van de Amerikaanse industrie en banen. De EU en China troffen tegenmaatregelen in de vorm van heffingen op Amerikaanse producten en inmiddels is er tussen de VS een China een handelsoorlog uitgebroken, waarbij beide landen elkaars goederen stevige importheffingen hebben opgelegd. Tel daarbij op de onzekerheden rondom de Brexit, het afnemend consumentenvertrouwen, de stagnerende wereldhandel, de groeivertraging in Europa en dan is het duidelijk dat er geen sprake is van een stabiele economische tijd.

In 2018 groeide de Nederlandse economie met 2,5 procent, iets minder hard dan in 2017. Het handelssaldo droeg ook bij aan deze groei, maar minder dan in 2017. Dat grote internationale ontwikkelingen ook consequenties kunnen hebben voor Nederland, is evident. Circa een derde van het Nederlandse bbp hangt samen met de export van goederen en diensten. De Nederlandse in- en uitvoer van en naar de VS groeide in 2018 aanzienlijk, zowel voor goederen als voor diensten. Of, en zo ja, welke gevolgen de handelsoorlog tussen de VS en China, een Brexit of eventuele nieuwe crises voor Nederland kunnen hebben, is op dit moment ongewis. Wat zeker is, is dat het CBS met behulp van tal van economische en sociale indicatoren zo goed mogelijk de maatschappelijke ontwikkelingen in kaart brengt.

Deze editie van de Internationaliseringsmonitor presenteert een overzicht van de economische verwevenheid tussen Nederland en de VS in het recente verleden. Het biedt onder meer een basis voor analyses over de consequenties van het nieuwe Amerikaanse beleid. Bezoek het dossier Globalisering op www.cbs.nl/globalisering voor het laatste nieuws en kernindicatoren op het gebied van globalisering alsook voor eerdere edities van de Internationaliseringsmonitor.

De Directeur-Generaal

Dr. T.B.P.M. Tjin-A-Tsoi

Den Haag/Heerlen/Bonaire, maart 2019