De publicatie De arbeidsmarkt in cijfers 2023
Deze publicatie geeft een breed overzicht van de Nederlandse arbeidsmarkt, aan de hand van de verschillende cijfers die het CBS hierover in huis heeft. Na een inleiding komen de vraag naar arbeid (hoofdstuk 2) en het aanbod van arbeid (hoofdstuk 3) aan bod.
Bij de vraagzijde van de arbeidsmarkt gaat het om vacatures en banen, op basis waarvan ook het aantal personen wordt geteld dat in Nederland werkzaam is. Aan de aanbodzijde gaat het om de personen die werken of werkloos zijn en in Nederland wonen.
Hoofdstuk 4 behandelt de arbeidsomstandigheden van werkenden, waaronder de lichamelijke en geestelijke arbeidsbelasting en het ziekteverzuim.
Aan arbeid zit ook een prijskaartje: de lonen en loonkosten (hoofdstuk 5).
Daarnaast is werk voor veel mensen de belangrijkste bron van inkomen (hoofdstuk 6).
Mensen die werkloos zijn geworden of niet meer kunnen werken, kunnen recht hebben op een uitkering. Hierover gaat hoofdstuk 7.
Dit is de negende keer dat deze publicatie verschijnt. In de nieuwe editie staan de jaarcijfers van 2023 centraal, op basis van de gegevens zoals die begin april 2024 beschikbaar waren. Voor een aantal statistieken zijn nog geen definitieve uitkomsten vastgesteld. Dit geldt met name voor de werkgelegenheid- en looncijfers op basis van de Arbeidsrekeningen, waarvoor eind juni bijgestelde en gereviseerde uitkomsten gepubliceerd worden. In de tabellen en grafieken zijn de voorlopige cijfers niet als zodanig gekenmerkt.
In de publicatie zijn links naar de bijbehorende StatLinetabellen opgenomen, zodat gemakkelijk meer gedetailleerde en recentere uitkomsten te vinden zijn. Met deze links worden niet altijd direct de uitkomsten over de laatste verslagperiode getoond; klik hiervoor binnen de StatLinetabel op ‘perioden’. In een enkel geval moet worden overgestapt op nieuwe StatLinetabellen; dit staat dan in de tabeltoelichting aangegeven.
Actuele uitkomsten op het terrein van de arbeidsmarkt publiceert het CBS ook in het Dashboard arbeidsmarkt op de CBS-website. Op de beginpagina van het dashboard staan zes indicatoren die samen de stand van zaken op de arbeidsmarkt weergeven. Vanuit elke indicator kan doorgeklikt worden naar achterliggende pagina’s met teksten en grafieken over meer gedetailleerde uitkomsten of verwante cijfers. Zo zit er achter ‘ontwikkeling cao-lonen’ niet alleen een pagina over dit onderwerp, maar ook pagina’s over jaarlonen, uurlonen, loonkosten, de prijs van arbeid en het minimumloon.
| Eenheid | 2013 | 2021 | 2022 | 2023 | Verandering 2022–2023 | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bevolking | x 1 000 | 16 804 | 17 533 | 17 701 | 17 879 | 179 |
| Bevolking 15 tot 75 jaar | ||||||
| Beroeps- en niet-beroepsbevolking | x 1 000 | 12 638 | 13 147 | 13 228 | 13 326 | 98 |
| Werkzame beroepsbevolking | x 1 000 | 8 433 | 9 255 | 9 548 | 9 737 | 189 |
| Werkloze beroepsbevolking | x 1 000 | 754 | 408 | 350 | 359 | 9 |
| Langdurig werklozen | x 1 000 | 240 | 80 | 66 | 50 | –16 |
| Onbenut arbeidspotentieel | x 1 000 | 2 051 | 1 321 | 1 160 | 1 182 | 22 |
| Niet-beroepsbevolking | x 1 000 | 3 451 | 3 483 | 3 330 | 3 230 | –100 |
| Brutoarbeidsparticipatie | % | 72,7 | 73,5 | 74,8 | 75,8 | 1,0 |
| Nettoarbeidsparticipatie | % | 66,7 | 70,4 | 72,2 | 73,1 | 0,9 |
| Werkloosheidspercentage | % | 8,2 | 4,2 | 3,5 | 3,6 | 0,1 |
| Werkgelegenheid | ||||||
| Banen | x 1 000 | 9 756 | 10 941 | 11 377 | 11 557 | 179 |
| Werkzame personen | x 1 000 | 8 733 | 9 773 | 10 157 | 10 313 | 156 |
| Arbeidsjaren | x 1 000 | 6 937 | 7 859 | 8 145 | . | . |
| Gewerkte uren | mln uren | 12 355 | 13 751 | 14 292 | 14 457 | 164 |
| Gewerkte uren per werkende | uren | 1 415 | 1 407 | 1 407 | 1 402 | –5 |
| Vacatures | ||||||
| Openstaande vacatures | x 1 000 | 95 | 313 | 444 | 424 | –21 |
| Ontstane vacatures | x 1 000 | 622 | 1 407 | 1 550 | 1 432 | –118 |
| Vervulde vacatures | x 1 000 | 624 | 1 244 | 1 507 | 1 462 | –45 |
| Vacaturegraad (4e kwartaal) | 12 | 43 | 47 | 43 | –4 | |
| Vacatures per 100 werklozen | 13 | 77 | 127 | 118 | –9 | |
| Lonen | ||||||
| Cao-lonen per uur incl. bijz.beloningen | % | 1,2 | 2,1 | 3,2 | 6,1 | 2,9 |
| Contractuele loonkosten per uur | % | 1,6 | 2,0 | 3,6 | 5,7 | 2,1 |
| Lonen per gewerkt uur | % | 1,6 | 0,0 | 3,7 | 7,2 | 3,5 |
| Loonkosten per gewerkt uur | % | 1,8 | 0,8 | 6,1 | 6,8 | 0,7 |
| Loonkosten per gewerkt uur | euro | 32,8 | 37,1 | 39,4 | 42,1 | 2,7 |
| Prijsindex arbeid | % | 1,0 | 0,9 | 6,7 | 6,4 | –0,3 |
| Loonkosten | mld euro | 324 | 409 | 448 | 484 | 35 |
| Wettelijk minimumloon volw. (jan.) | euro | 1 469 | 1 685 | 1 725 | 1 934 | 209 |
| Personen met een uitkering | ||||||
| Werkloosheid | x 1 000 | 367 | 207 | 145 | 137 | –7 |
| Arbeidsongeschiktheid | x 1 000 | 767 | 763 | 784 | 795 | 11 |
| Bijstand en bijstandsgerelateerd | x 1 000 | 485 | 604 | 509 | . | . |
| Arbeidsomstandigheden (werknemers) | ||||||
| Werkgerelateerde psychische vermoeidheid | % | . | 17,3 | 20,0 | 19,0 | –1,0 |
| Tevredenheid met het werk | % | . | . | 77,9 | 78,9 | 1,0 |
| Tevredenheid met arbeidsomstandigheden | % | . | . | 75,9 | 77,4 | 1,5 |
| Zelf beslissen in het werk | % | . | 60,7 | 62,3 | 63,0 | 0,7 |
| Ziekteverzuim | % | 3,9 | 4,9 | 5,6 | 5,3 | –0,3 |
| Arbeidsongeval met ≥1 dag verzuim | % | . | 1,3 | 1,3 | 1,3 | 0,0 |
| Diversen | ||||||
| Werknemers met flexibele arbeidsrelatie | % | 34,4 | 33,0 | 33,6 | 33,6 | –0,1 |
| Consumentenprijzen | % | 2,5 | 2,7 | 10,0 | 3,8 | –6,2 |
| Leden vakverenigingen | x 1 000 | 1 792 | 1 504 | . | 1 441 | . |
| Stakingen (verloren arbeidsdagen) | x 1 000 | 19 | 59 | 39 | 142 | 103 |
| Faillissementen | x 1 000 | 12,4 | 2,1 | 2,4 | 3,6 | 1,2 |
| Arbeidsinkomensquote | % | 76,9 | 75,8 | 74,6 | 74,3 | –0,3 |
| Arbeidsproductiviteit per gewerkt uur | % | 1,2 | 3,2 | 0,8 | –1,0 | –1,8 |
| Economische groei (bbp) | % | –0,1 | 6,2 | 4,3 | 0,1 | –4,2 |
| Consumentenvertrouwen (december) | saldo | –11 | –26 | –52 | –29 | 23 |
| AOW-leeftijd | jaar | 65,1 | 66,3 | 66,6 | 66,8 | 0,3 |
| Gemiddelde pensioenleeftijd werknemers | jaar | 63,8 | 65,4 | 65,7 | 65,9 | 0,2 |