Lonen en loonkosten

Forse loonstijging

De brutolonen, zoals vastgelegd in cao’s, namen in 2020 toe met gemiddeld 3,0 procent. Dat is de grootste stijging na 2008. Dat de gemiddelde cao-loonstijging in het coronajaar zo hoog uitvalt, komt ook doordat aan het begin van het jaar al voor twee derde van de cao’s de loonafspraken voor heel 2020 vaststonden. De stijging van de consumentenprijzen kwam uit op 1,3 procent en bleef dus sterk achter bij de cao-loonstijging. Hierdoor kwam de reële cao-loonsverhoging uit op het hoogste cijfer na 1986, nipt hoger dan in 2009 en 2016. In 2011–2013 was de reële cao-loonontwikkeling nog elk jaar meer dan 1 procent negatief. In die periode stegen de consumentenprijzen harder dan de cao-lonen.

De afgelopen tien jaar zijn de cao-lonen met 17,9 procent toegenomen, terwijl de stijging van de consumentenprijzen 17,4 procent bedroeg. De ontwikkeling van de consumentenprijzen is een belangrijke indicator voor inflatie. Werknemers die voor hun loonsverhoging uitsluitend afhankelijk zijn van cao-veranderingen, zijn er dus sinds 2010 nauwelijks op vooruitgegaan. Dat was tussen 2000 en 2010 wel anders. Toen stegen de cao-lonen nog met 27 procent, terwijl de stijging van de consumentenprijzen 22 procent bedroeg.

De lage cao-loonstijging na 2009 was een rechtstreeks gevolg van de financiële crisis, waardoor de arbeidsmarkt snel ruimer werd. Begin 2011 was de gemiddelde cao-loonstijging afgenomen tot 1,0 procent. Sinds eind 2017 was sprake van een krappe arbeidsmarkt. Het aantal vacatures bereikte daarna recordstanden en veel bedrijven gaven aan dat een tekort aan arbeidskrachten hun productie of activiteiten belemmerde. Verwacht mocht worden dat in zo’n situatie de lonen zouden oplopen, om werknemers aan te trekken.

In de tweede helft van 2018 kwam de cao-loonstijging voor het eerst weer boven de 2 procent. In de loop van 2019 liep de cao-loonstijging verder op, waarna in januari 2020 de 3 procent werd overschreden. In de rest van 2020 schommelde de cao-loonstijging rond de 3 procent. In de voorlopige cijfers over het eerste kwartaal van 2021 zakt de stijging van de cao-lonen naar 2,3 procent, terwijl de stijging van de consumentenprijzen dan oploopt naar 1,8 procent. Als de cao-lonen meer stijgen dan de consumentenprijzen, betekent dit niet automatisch dat werknemers er reëel in koopkracht op vooruitgaan. Het nettoloon is namelijk ook afhankelijk van de veranderingen in de premies die werknemers betalen voor pensioen, sociale verzekeringen (inclusief zorg) en de loonheffing. Daarnaast ontvangen veel mensen een toeslag van de Belastingdienst, zoals zorgtoeslag, huurtoeslag of kinderopvangtoeslag.

In de cao-loonontwikkeling zijn de (voorwaardelijke) zorgbonus en de extra vergoedingen voor kosten van thuiswerken niet opgenomen.

Leden vakverenigingen

Bij de cao-onderhandelingen worden de werknemers meestal vertegenwoordigd door de vakbonden. In 2019 waren 1,6 miljoen mensen lid van een vakvereniging. De FNV is met 1 miljoen leden de grootste. Rond de eeuwwisseling waren nog ruim 1,9 miljoen mensen lid van een vakbond. Ongeveer 1 op de 6 vakbondsleden heeft de AOW-leeftijd bereikt.

StatLine: Leden van vakverenigingen.

De werkelijke brutolonen van werknemers veranderen van jaar op jaar niet alleen doordat er loonsverhogingen in de cao’s worden afgesproken, maar ook doordat werknemers korter of langer gaan werken, opklimmen in hun loonschaal, promotie maken of bijzondere beloningen krijgen. Bij deze cijfers is ook de loonontwikkeling inbegrepen van werknemers die niet onder een cao vallen. Ongeveer drie kwart van de werknemers valt onder een cao. De gemiddelde brutolonen van werknemers per gewerkt uur stegen in 2020 met 7 procent. Een stijging van die omvang is voor het laatst in 1990 gemeten, toen het Nederlandse belastingstelsel werd herzien en de premies van de volksverzekeringen voortaan voor rekening van de werknemers kwamen. Los van zulke uitzonderlijke omstandigheden moet nog verder terug in de geschiedenis worden gezocht naar een dergelijke stijging, namelijk in de jaren zeventig. In dat decennium waren zulke grote loonstijgingen én hoge inflatie normaal. Dat in 2020 een dergelijke stijging gemeten wordt, is deels het gevolg van de coronamaatregelen, waarbij een deel van de werknemers niet of niet volledig kon werken, maar wel werd doorbetaald. Hierdoor daalde voor de werknemers het gemiddeld aantal gewerkte uren per baan met 2,2 procent en resulteerde een extra hoge stijging van de lonen per gewerkt uur.

Maar ook uit de cijfers die niet door de bijzondere ontwikkeling in het aantal gewerkte uren worden beïnvloed, blijkt dat de loonstijging in 2020 een van de hoogste was in jaren. De lonen per betaald uur stegen in 2020 met 3,2 procent. In de periode 2011–2019 kwam dat cijfer niet boven de 2,4 procent.

Boven op de brutolonen komen de sociale premies ten laste van de werkgevers. In 2020 bedroeg de stijging van deze premies per gewerkt uur 9,1 procent, dus beduidend meer dan de stijging van de lonen. De werkgevers betaalden meer premies voor pensioen en arbeidsongeschiktheid. Ook de toegerekende sociale premies ten laste van werkgevers gingen omhoog, als gevolg van het gestegen ziekteverzuim bij werknemers. Daar staat tegenover dat de werkloosheidspremies per saldo omlaaggingen. In verband met de invoering van de Wet arbeidsmarkt in balans (WAB) zijn de werkloosheidspremies in 2020 veranderd. Voortaan wordt de WW-premie berekend op basis van het soort arbeidscontract van de werknemer: er geldt een lage WW-premie voor werknemers met een vaste arbeidsovereenkomst en een hoge WW-premie voor werknemers met een flexibele arbeidsovereenkomst. Tussen de twee premiepercentages zit een verschil van 5 procentpunt.

Alle looncijfers hebben alleen betrekking op werknemers; het inkomen van zelfstandigen wordt niet gezien als loon, maar als gemengd inkomen uit arbeid, waartoe ook de winst uit bedrijfsvoering behoort.

Toon tabelVerberg tabel

5.1 Cao-lonen en consumentenprijzen (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
Jaar	Cao-lonen per uur inclusief bijzondere beloningen	Consumentenprijzen
2010	1,3	1,3
2011	1,1	2,3
2012	1,4	2,5
2013	1,2	2,5
2014	0,9	1,0
2015	1,4	0,6
2016	1,8	0,3
2017	1,4	1,4
2018	2,0	1,7
2019	2,5	2,6
2020	3,0	1,3

StatLine: Cao-lonen en contractuele loonkosten en Prijsindex consumentenprijzen.

Toon tabelVerberg tabel

5.2 Loonontwikkeling en consumentenprijzen (% verandering t.o.v. een jaar eerder)
	2017	2018	2019	2020
Consumentenprijzen	1,4	1,7	2,6	1,3
Cao-lonen per uur inclusief bijzondere beloningen	1,4	2,0	2,5	3
Contractuele loonkosten per uur	1,9	2,4	3,1	3,0
Lonen van werknemers per gewerkt uur	1,1	1,5	2,2	7,0
Loonkosten per gewerkt uur	1,0	1,9	2,4	3,1
Prijsindex arbeid	1,6	2,2	2,2	1,6

StatLine: Prijsindex consumentenprijzen, Cao-lonen en contractuele loonkosten, Lonen en loonkosten en Prijsindex arbeid.

De totale loonkosten bedroegen in 2020 bijna 385 miljard euro. Dat bedrag is de som van 315 miljard euro aan brutolonen, 88 miljard euro aan sociale premies ten laste van werkgevers en 0,7 miljard euro aan eindheffingen, verminderd met 19 miljard euro aan loonkostensubsidies.

Het totale bedrag aan loonkosten daalde in 2020 ten opzichte van 2019 met bijna 2 miljard euro (–‍0,5 procent). De afgelopen 25 jaar zijn alleen in 2010 de loonkosten ook gedaald, maar dat was toen een afname met 0,1 procent. De daling van de loonkosten in 2020 is het resultaat van enerzijds een stijging van de lonen (10 miljard euro) en een toename van de sociale premies ten laste van werkgevers (4 miljard euro). Anderzijds liep het bedrag aan loonkostensubsidies op van ruim 2 miljard naar bijna 19 miljard euro. De toename komt voor het grootste deel voor rekening van de betalingen op grond van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW), waarmee in 2020 ruim 14 miljard euro gemoeid was. Daarnaast omvatten de loonkostensubsidies in 2020 ook 2 miljard euro voor de zorgbonus (op basis van de Subsidieregeling bonus zorgprofessionals COVID-19). Zonder deze twee posten is het bedrag aan loonkostensubsidies in 2020 ongeveer gelijk aan dat in 2019.

Dat het totale bedrag aan loonkosten daalde, kwam ook doordat de werkgelegenheid afnam. Het aantal banen van werknemers liep terug met 1,2 procent, het totale volume aan gewerkte uren van werknemers verminderde zelfs met 3,4 procent. Daardoor daalden de totale loonkosten 0,5 procent, maar stegen de loonkosten per gewerkt uur met 3,1 procent, de grootste stijging na 2008. Dat deze stijging zoveel lager uitkomt dan de 7 procent waarmee de lonen per gewerkt uur opliepen, komt voor een groot deel door de extra loonkostensubsidies van de overheid ter compensatie van de coronamaatregelen. Doordat in de loonkosten per gewerkt uur zowel bij de loonkosten als bij de gewerkte uren rekening wordt gehouden met de effecten van de coronamaatregelen, is deze uitkomst beter te interpreteren dan de uitkomsten over de lonen per gewerkt uur.

Opbouw arbeidskosten

Voor iedere euro die werknemers netto verdienen, moet de werkgever bijna het dubbele betalen. Een groot deel van wat de werkgever betaalt, gaat naar sociale zekerheid. Daarnaast worden loonbelasting en de premie volksverzekeringen ingehouden. Er geldt:

Nettoloon = brutoloon –/– loonbelasting/premie volksverzekeringen –/– werknemerspremie pensioen –/– ingehouden bijdrage ZVW

Boven op de brutolonen komen de sociale premies ten laste van werkgevers. Tezamen is dit de beloning van werknemers.

Beloning van werknemers = brutoloon + sociale premies ten laste van werkgevers

Verder hebben werkgevers te maken met eindheffingen, zoals de belastingen die werkgevers betalen in het kader van de werkkostenregeling. Anderzijds ontvangen bedrijven en instellingen ook loonkostensubsidies, zoals tegenwoordig onder meer het lage-inkomensvoordeel (LIV) en in 2020 de betalingen op grond van de Tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging voor Werkgelegenheid (NOW). In 2020 bedroeg de totale beloning van werknemers 403 miljard euro, zodat na bijtelling van de eindheffingen en aftrek van loonkostensubsidies een bedrag van 385 miljard euro resulteert aan loonkosten.

Loonkosten = beloning van werknemers + eindheffingen –/– loonkostensubsidies

Naast loonkosten maken bedrijven en instellingen ook kosten die niet direct aan de individuele werknemers kunnen worden toegerekend, bijvoorbeeld voor scholing, de exploitatie van kantines en de werving en selectie van personeel. Deze kosten maken 3 procent uit van de totale arbeidskosten.

Arbeidskosten = loonkosten + overige arbeidskosten

5.4Loonkosten in 2019 en 2020

	2019	2020	Verandering
	mln euro
Lonen van werknemers	304 715	314 752	10 037

Sociale premies ten laste van werkgevers	83 688	88 144	4 456
pensioenpremies ten laste van werkgevers	25 825	27 611	1 786
Zorgverzekeringswet (ZVW)	16 474	16 711	237
Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA, Whk)	16 925	17 980	1 055
Werkloosheidswet (WW, WKO)	9 645	9 147	–498
Uitvoeringswet voor de overheid (UFO)	646	631	–15
toegerekende sociale premies ten laste van werkgevers	14 173	16 064	1 891

Beloning van werknemers	388 403	402 896	14 493

Eindheffingen	532	681	149
Loonkostensubsidies	–2 306	–18 707	–16 401

Loonkosten	386 629	384 870	–1 759

De gemiddelde loonkosten per gewerkt uur kwamen in 2020 uit op ruim 36 euro. Ze waren het hoogst in de bedrijfstak financiële dienstverlening (57 euro) en het laagst in de horeca (19 euro). In de kleinere bedrijfsgroep aardolie-industrie, die deel uitmaakt van de bedrijfstak industrie, liggen de gemiddelde loonkosten nog hoger (74 euro per gewerkt uur). Een deel van deze verschillen wordt veroorzaakt door de specifieke personeelsopbouw per bedrijfstak. Zo zijn bij de financiële dienstverlening naar verhouding veel meer hoger opgeleiden en ouderen in dienst dan in de horeca, waardoor de gemiddelde loonkosten een stuk hoger liggen.

Toon tabelVerberg tabel

5.5 Loonkosten per gewerkt uur, 2020 (euro)
Bedrijfstak	Lonen per gewerkt uur	Sociale premies t.l.v. werkgevers (plus eindheffingen en loonkostensubsidies) per gewerkt uur
Financiële dienstverlening	44,8	11,8
Openbaar bestuur	34,4	12,9
Onderwijs	34,4	11,1
Informatie en communicatie	37,2	6,5
Verhuur/handel onroerend goed	33,6	8,8
Zakelijke dienstverlening (excl. uitzendbureaus)	33,8	6,6
Zorg	31,2	7,0
Industrie	30,7	6,5
Bouwnijverheid	29,5	7,5
Vervoer en opslag	28,1	4,9
Cultuur, recreatie en overige diensten	28,0	3,4
Handel	24,9	4,9
Landbouw en visserij	19,4	3,8
Uitzendbureaus	17,9	3,3
Horeca	21,2	-2,2

StatLine: Loonkosten per gewerkt uur.

Toon tabelVerberg tabel

5.6 Arbeidskosten per gewerkt uur in de Europese Unie, 2020 ¹⁾ (euro )
Land	Arbeidskosten
Denemarken	45,8
Luxemburg	42,1
België	41,1
Frankrijk	37,5
Zweden	37,3
Nederland	36,8
Oostenrijk	36,7
Duitsland	36,6
Finland	34,3
Ierland	32,3
Italië	29,8
EU-27	28,5
Spanje	22,8
Slovenië	19,9
Cyprus	17,0
Griekenland²⁾	16,4
Portugal	15,7
Malta	14,5
Tsjechië	14,1
Estland	13,6
Slowakije	13,4
Polen	11,0
Kroatië	10,8
Letland	10,5
Litouwen	10,1
Hongarije	9,9
Roemenië	8,1
Bulgarije	6,5
¹⁾ Bedrijven met 10 of meer werknemers. Uitkomsten exclusief landbouw en visserij en het openbaar bestuur.
²⁾ Cijfer van 2019.

Eurostat: Arbeidskosten per gewerkt uur, EU.

De stijging van de loonkosten per gewerkt uur verschilde in 2020 flink per bedrijfstak. Terwijl deze bij de bouwnijverheid 6,7 procent toenamen, daalden de loonkosten per gewerkt uur in de horeca met ruim 5 procent. Een dergelijk verschil is uitzonderlijk groot, meestal lopen de uitkomsten minder sterk uiteen.

Dat de loonkostenstijging in een jaar relatief hoog of laag uitpakt, heeft soms incidentele oorzaken, zoals nabetalingen bij een cao-loonsverhoging die met terugwerkende kracht geldt, of door het wel of niet doen van extra betalingen van bedrijven aan pensioenfondsen in een bepaald jaar. Daarom is het beter om te kijken naar de ontwikkeling over een langere periode. Gemeten over de afgelopen tien jaar zijn de loonkosten per gewerkt uur van werknemers in totaal met 18 procent gestegen. De stijging was met 25 procent het grootst in het openbaar bestuur, de zorg en de industrie, en het kleinst in de horeca (4 procent).

Toon tabelVerberg tabel

5.7 Ontwikkeling loonkosten per gewerkt uur (%)
Jaar	Prijsindex arbeid	Structuureffect
'02	4,4	0,7
'03	2,9	0,9
'04	0,9	0,6
'05	2,0	0,8
'06	1,5	0,6
'07	3,0	0,1
'08	3,8	0,1
'09	1,6	1,2
'10	0,3	0,7
'11	1,8	0,2
'12	2,1	0,7
'13	1,0	0,8
'14	0,7	0,4
'15	0,1	-0,1
'16	1,0	-0,3
'17	1,5	-0,5
'18	2,2	-0,3
'19	2,3	0,1
'20	1,7	1,4

StatLine: Loonkosten per gewerkt uur, prijsindex arbeid en structuureffect.

Toon tabelVerberg tabel

5.8 Stijging loonkosten per gewerkt uur tussen 2010 en 2020 (%)
Bedrijfstak	Prijsindex arbeid	Structuureffect
Openbaar bestuur	20,2	5
Zorg	22,3	2,5
Industrie	19,1	5,4
Onderwijs	24,7	-0,5
Financiële dienstverlening	14,1	7,2
Bouwnijverheid	14,6	4,8
Handel	14,3	3,9
Cultuur, recreatie en overige diensten	15,6	2,1
Vervoer en opslag	15	1,8
Verhuur/handel onroerend goed	10,5	3,6
Informatie en communicatie	13,2	0,7
Landbouw en visserij	8,2	5,3
Zakelijke dienstverlening	8,4	0,9
Horeca	3,2	1

StatLine: Loonkosten per gewerkt uur, prijsindex arbeid en structuureffect.

Als de samenstelling van het werknemersbestand verandert, beïnvloedt dit de gemiddelde loonkosten. De grootste verandering tussen 2010 en 2020 is, ondanks de afname in 2020, de toename van het aantal gewerkte uren bij de uitzendbureaus. Deze toename is bijna gelijk aan de helft van de nettogroei in het totaal aantal gewerkte uren van werknemers in deze jaren. De sterke groei van het aantal uitzendkrachten tussen 2010 en 2020 heeft invloed op de ontwikkeling van de gemiddelde loonkosten in Nederland, omdat de gemiddelde loonkosten per gewerkt uur in de uitzendbranche 44 procent lager zijn dan in de overige bedrijfstakken. Exclusief de uitzendbureaus kwam de totale stijging van de loonkosten per gewerkt uur in Nederland in de afgelopen tien jaar niet uit op 18 procent, maar op 20 procent. Daarnaast nemen de gemiddelde loonkosten toe naarmate er meer ouderen en hoger opgeleiden deel uitmaken van het werknemersbestand, omdat deze groepen in de regel meer betaald krijgen. Gecorrigeerd voor de veranderingen in de werknemerspopulatie qua geslacht, leeftijd, bedrijfsklasse, hoogst behaald onderwijsniveau en wel/niet vallend onder een cao, kwam de zuivere prijsstijging tussen 2010 en 2020 uit op ruim 15 procent. Dat is de zogeheten prijs van arbeid. Dit betekent dat de loonkostenstijging van 18 procent per saldo voor ruim 2 procent is toe te schrijven aan de structuurveranderingen: enerzijds een toename van het aandeel oudere werknemers en hoogopgeleiden, anderzijds een toename van laagbetaald uitzendwerk. Uit figuur 5.9 blijkt dat het aandeel van de gewerkte uren van de bedrijfstak zakelijke dienstverlening de laatste tien jaar met 2,6 procentpunt is toegenomen. Deze toename komt voor het grootste deel voor rekening van de uitzendbureaus. De consumentenprijzen zijn de afgelopen tien jaar met ruim 17 procent gestegen, dus 2 procentpunt meer dan de prijs van arbeid.

Het verschil tussen de ontwikkeling van de loonkosten per gewerkt uur en de prijs van arbeid is het structuureffect. Hieruit blijkt hoeveel effect veranderingen in de personeelssamenstelling hebben op de gemiddelde loonkosten. Het structuureffect is sterk positief in jaren dat de werkgelegenheid krimpt en bedrijven relatief weinig nieuwe werknemers aannemen. Een negatief structuureffect duidt erop dat er naar verhouding veel nieuwe werknemers worden aangenomen met relatief lage loonkosten. Dan is veelal sprake van een forse groei van de werkgelegenheid. Inderdaad is dit terug te zien in de cijfers over de afgelopen jaren. Direct na het begin van de financiële crisis in 2008 liep de loonstijging terug en nam het aantal banen van werknemers af. Het structuureffect was in die periode groot. Vanaf 2015 groeit de werkgelegenheid weer. De instroom van nieuwe werknemers, met relatief lage lonen, drukt de stijging van de gemiddelde loonkosten. Hierdoor was het structuureffect in de jaren 2015–2018 negatief. Voor 2020 bedraagt het structuureffect 1,4 procent. Dat is het grootste positieve structuureffect in de reeks met uitkomsten vanaf 2002. Deze uitkomst is enigszins vergelijkbaar met het grote positieve structuureffect in 2009 (+1,2 procent), toen als gevolg van de financiële crisis de banengroei bij werknemers was omgeslagen in krimp. Doordat in 2020 vooral laagbetaalde banen verloren gingen, met name van uitzendkrachten en jongeren, stegen de gemiddelde loonkosten per gewerkt uur van de resterende werknemers.

Gecorrigeerd voor veranderingen in de werknemersstructuur, blijkt de loonkostenstijging in 2010–2020 het kleinst te zijn geweest in de horeca (3 procent). Veranderingen in de personeelssamenstelling hebben het meeste effect in de financiële dienstverlening. Dit komt mede doordat in deze bedrijfstak het aantal banen van werknemers de laatste tien jaar met een vijfde is afgenomen.

De samenstelling van de populatie werknemers is de laatste tien jaar fors veranderd. Gemeten in gewerkte uren is het aandeel gestegen van de zakelijke dienstverlening (inclusief uitzendbureaus), de informatie en communicatie en de zorg, ten koste van de bouwnijverheid, de industrie en de financiële dienstverlening. Verder is ook het aandeel vrouwen toegenomen. Tegelijkertijd is er sprake van vergrijzing en stijgt het onderwijsniveau gestaag. Zo is het aandeel 55‑plussers met 6 procentpunt gestegen tot 20 procent en wordt inmiddels ongeveer 36 procent van alle gewerkte uren gemaakt door werknemers met een hbo-diploma of een voltooide wetenschappelijke opleiding (+6 procentpunt).

Toon tabelVerberg tabel

5.9 Verandering in het aandeel van gewerkte uren van werknemers tussen 2010 en 2020 (%-punt)
	Gewerkte uren
Geslacht	.
Mannen	-2,4
Vrouwen	2,4
	.
Leeftijd	.
Tot 35 jaar	0,4
35 tot 55 jaar	-6,7
55 jaar en ouder	6,3
	.
Onderwijsniveau	.
Laag	-5,8
Middelbaar	0,2
Hoog	5,6
	.
Bedrijfstak	.
Bouwnijverheid	-1
Industrie	-0,9
Financiële dienstverlening	-0,8
Vervoer en opslag	-0,4
Openbaar bestuur	-0,4
Cultuur, sport, overige dienstverlening	-0,3
Onderwijs	-0,2
Verhuur/handel onroerend goed	-0,1
Horeca	0
Handel	0
Landbouw en visserij	0,1
Zorg	0,6
Informatie en communicatie	0,8
Zakelijke dienstverlening	2,6

StatLine: Gewerkte uren per bedrijfstak en Gewerkte uren naar geslacht.

Aandeel arbeid in de economie

Van elke euro die in 2020 in Nederland werd verdiend, ging 78 cent naar de werknemers en zelfstandigen als arbeidsinkomen. Het arbeidsinkomen is hierbij gelijkgesteld aan de totale beloning van werknemers plus de inkomsten uit arbeid van zelfstandigen. De overige 22 cent van elke verdiende euro vormden de winsten van bedrijven. De arbeidsinkomensquote (aiq) geeft aan waar het geld terechtkomt dat in Nederland verdiend wordt.

De aiq wordt berekend als het aandeel van de beloning voor arbeid in de netto toegevoegde waarde. Voor werknemers staat het arbeidsinkomen gelijk aan de beloning van werknemers. De beloning moet hierbij niet verward worden met nettolonen: het betreft de brutolonen plus de sociale premies ten laste van werkgevers. Het nettoloon is maar iets meer dan de helft van de totale beloning van werknemers. Voor zelfstandigen wordt het netto gemengd inkomen als benadering voor het arbeidsinkomen genomen. Het netto gemengd inkomen bevat in de praktijk naast de beloning van arbeid echter ook de beloning voor kapitaal en ondernemerschap (winst). Voor een deel van de zelfstandigen is het gemengd inkomen negatief.

De aiq is doorgaans het hoogst in arbeidsintensieve bedrijfstakken, zoals de zorg, en het laagst in de kapitaalintensieve bedrijfstakken, zoals de industrie. Voor het openbaar bestuur is de winst gelijkgesteld aan 0, zodat de aiq hier per definitie 100 procent is. Behalve de aiq berekent het CBS ook de loonquote. De loonquote betreft alleen het arbeidsinkomen van werknemers.

De afgelopen twintig jaar bereikte de aiq de hoogste stand in 2003 (78,2 procent) en daalde daarna naar 72,9 procent in 2007. Aan deze daling kwam in de jaren 2008–2009 een einde. Daarbij speelt een rol dat de economie in 2009 fors kromp. Hierdoor vielen de bedrijfswinsten sterk terug en werd het relatieve aandeel van de arbeidsinkomsten dus groter. In de periode van economisch herstel vanaf 2014 herstelden de bedrijfswinsten en liep de aiq weer terug. Door de groei van de werkgelegenheid en de beloning van arbeid loopt de aiq daarna weer op. Hierdoor is de aiq in 2020 opgeklommen tot het hoogste punt na 2003.

Toon tabelVerberg tabel

5.10 Arbeidsinkomensquote en loonquote (%)
Jaar	Beloning van werknemers	Toegerekend arbeidsinkomen van zelfstandigen
'00	67,0	10,2
'01	66,9	10,4
'02	67,8	10,0
'03	68,4	9,8
'04	67,3	9,5
'05	65,8	9,5
'06	64,0	9,5
'07	63,5	9,4
'08	64,3	9,2
'09	68,2	9,3
'10	66,6	9,6
'11	66,8	9,7
'12	67,4	9,7
'13	67,3	9,6
'14	67,3	10,0
'15	65,6	10,1
'16	66,1	10,6
'17	65,5	10,6
'18	65,7	10,5
'19	66,2	10,6
'20	67,2	10,4

StatLine: Arbeidsinkomensquote.

Lonen van mannen en vrouwen

In 2020 was het gemiddelde jaarloon inclusief bijzondere beloningen van vrouwen 36 procent lager dan dat van mannen. Twee derde van dit loonverschil komt doordat vrouwen minder uren werken. Mannen werken gemiddeld 34 uur per week, vrouwen 25 uur. Het verschil in uurlonen is dus veel kleiner: het gemiddelde uurloon van vrouwen was bijna 14 procent lager dan dat van mannen. Voor een deel is dit verschil in uurlonen het gevolg van een andere samenstelling van de groepen werkende mannen en vrouwen. Zo is de gemiddelde leeftijd van mannelijke werknemers iets hoger. Omdat ouderen gemiddeld meer verdienen dan jongeren, is het gemiddelde loon van mannen hoger dan dat van vrouwen. Sowieso geldt dat mannen en vrouwen vaak niet hetzelfde werk doen, waardoor de gemiddelde lonen van mannen en vrouwen niet goed met elkaar te vergelijken zijn.

Opvallend is dat het gemiddelde uurloon van jonge mannen en vrouwen weinig verschilt. Bij vrouwen van 25 tot 30 jaar is dat zelfs iets hoger dan bij mannen uit dezelfde leeftijdsgroep. In de leeftijdsgroep van 30 tot 35 jaar is het verschil nog maar 1 procent. Hoe ouder de werknemer, des te groter het loonverschil tussen mannen en vrouwen. Bij 50‑plussers is het uurloon van vrouwen gemiddeld vier vijfde van dat van mannen.

In de loop van de tijd is het verschil tussen de gemiddelde uurlonen van mannen en vrouwen steeds kleiner geworden. Hierbij speelt een rol dat vrouwelijke werknemers tegenwoordig hoger opgeleid zijn dan mannelijke, hoewel ze nog wel minder uren werken dan mannen. In de leeftijdsgroepen tot 45 jaar zijn er meer hoogopgeleide vrouwen dan hoogopgeleide mannen. Voor de 45‑plussers geldt het tegenovergestelde. Tien jaar eerder lag die grens nog bij 35 jaar (zie ook StatLine: Verschil bruto uurlonen mannen en vrouwen en Werknemers naar geslacht, leeftijd en hoogst behaald onderwijsniveau). Mede als gevolg hiervan is het verschil in de gemiddelde uurlonen van mannen en vrouwen in tien jaar tijd teruggelopen van 19 procent naar 14 procent. Vanaf 1995 loopt het loonverschil tussen mannen en vrouwen gestaag terug met gemiddeld 0,5 procentpunt per jaar.

Het loonverschil tussen mannen en vrouwen op basis van gemiddelde uurlonen wordt enigszins vertekend doordat de lonen van hoogbetaalde mannen hier zwaar in meewegen.

Op basis van mediane uurlonen kan een evenwichtiger beeld gegeven worden van de loonverschillen. De mediaan is het middelste getal wanneer alle getallen van laag naar hoog worden gesorteerd. Terwijl op basis van het gemiddelde uurloon vrouwen in 2020 gemiddeld 14 procent minder verdienen dan mannen, is dat op basis van de mediane uurlonen 7 procent.

Het verschil tussen mannen en vrouwen zit in de banen met een loon van meer dan 30 euro per uur; in die banen zijn mannen oververtegenwoordigd in de loonverdeling. Een kwart van alle arbeidsuren van mannen wordt betaald tegen meer dan 30 euro per uur, terwijl dat bij vrouwen 15 procent is. In ruim 80 procent van de banen wordt minder verdiend dan 31 euro per uur. Bij deze banen zijn de gemiddelde uurlonen van mannen en vrouwen nagenoeg gelijk aan elkaar. Dat het gemiddelde uurloon voor het totaal van alle vrouwen lager is dan voor mannen wordt dus verklaard door de oververtegenwoordiging van mannen in de hoger betaalde banen.

Tot slot kan in plaats van brutolonen ook naar nettolonen worden gekeken. In 2020 komt het mediane netto-uurloon van vrouwen bijna 3 procent hoger uit dan dat van mannen: in 50 procent van de arbeidsuren van mannen wordt gewerkt tegen een netto-uurloon van hooguit 17,47 euro, terwijl in 50 procent van de arbeidsuren van vrouwen gewerkt wordt tegen een netto-uurloon van minstens 17,92 euro.

Dat vrouwen het relatief beter doen als naar nettolonen wordt gekeken, komt doordat de hoger betaalde banen relatief zwaarder belast worden. Mannen zijn oververtegenwoordigd in de hoger betaalde banen en betalen daardoor ook een relatief groter deel van de loonbelasting/premie volksverzekeringen. Sinds 2015 is het mediane netto-uurloon van vrouwen hoger dan dat van mannen.

Het verschil in de gemiddelde bruto-uurlonen van mannen en vrouwen in Nederland is ongeveer gelijk aan het gemiddelde verschil in de Europese Unie (zie ook Eurostat: Gender pay gap in unadjusted form).

Toon tabelVerberg tabel

5.11 Brutoloon per jaar, 2020 (1 000 euro)
leeftijd in jaren	Mannen, jaarloon incl. bijzondere beloning	Mannen, jaarloon excl. bijzondere beloning	Vrouwen, jaarloon incl. bijzondere beloning	Vrouwen, jaarloon excl. bijzondere beloning
15 tot 20	5,63	5,21	4,19	3,9
20 tot 25	18,82	17,06	15,29	13,81
25 tot 30	33,38	29,59	28,85	25,45
30 tot 35	43,19	37,67	33,35	29,07
35 tot 40	50,22	43,52	35,11	30,47
40 tot 45	55,81	48,05	35,89	31,07
45 tot 50	60,18	51,27	35,47	30,66
50 tot 55	61,25	52,33	33,96	29,38
55 tot 60	59,76	51,18	32,21	27,87
60 tot 65	55,16	47,49	30,46	26,12
65 tot 70	41,58	35,02	26,11	21,62
70 tot 75	18,69	16,34	12,71	11,53

StatLine: Jaarloon van werknemers.

Toon tabelVerberg tabel

5.12 Gemiddelde wekelijkse arbeidsduur (inclusief overwerk) per werknemersbaan, 2020 (uren)
leeftijd in jaren	Mannen	Vrouwen
15 tot 20	15,2	12,1
20 tot 25	27,1	22,3
25 tot 30	35,0	30,0
30 tot 35	36,7	28,8
35 tot 40	36,8	27,1
40 tot 45	36,9	26,6
45 tot 50	37,1	26,5
50 tot 55	37,0	26,0
55 tot 60	36,4	25,1
60 tot 65	34,9	23,8
65 tot 70	27,8	20,8
70 tot 75	16,5	13,5

StatLine: Arbeidsduur van werknemers.

Toon tabelVerberg tabel

5.13 Aandeel voltijdbanen bij mannen en vrouwen per leeftijdsklasse, 2020 (%)
leeftijd in jaren	Mannen	Vrouwen
15 tot 20	12,5	3,7
20 tot 25	42,7	21,7
25 tot 30	69,9	40,6
30 tot 35	75,3	31,0
35 tot 40	74,8	22,2
40 tot 45	75,7	20,2
45 tot 50	78,1	20,9
50 tot 55	78,8	20,1
55 tot 60	76,3	18,2
60 tot 65	66,7	15,1
65 tot 70	42,7	13,6
70 tot 75	13,7	9,6

StatLine: Banen van werknemers.

Toon tabelVerberg tabel

5.14 Brutoloon per uur, 2020 (euro)
leeftijd in jaren	Mannen	Vrouwen
15 tot 20	7,48	7,09
20 tot 25	13,74	13,62
25 tot 30	18,52	18,70
30 tot 35	22,52	22,24
35 tot 40	25,94	24,77
40 tot 45	28,62	25,75
45 tot 50	30,40	25,53
50 tot 55	31,14	24,99
55 tot 60	31,04	24,60
60 tot 65	30,16	24,33
65 tot 70	27,89	23,03
70 tot 75	21,86	18,78

StatLine: Uurloon van werknemers.

Toon tabelVerberg tabel

5.15 Loon van vrouwen als percentage van loon van mannen (%)
Jaar	Gemiddeld jaarloon	Gemiddeld uurloon	Mediaan uurloon	Mediaan netto-uurloon
'06	54,8	78,8	85,1	94,1
'07	55,2	79,3	85,9	94,7
'08	56,1	79,8	86,3	94,8
'09	56,8	80,3	86,8	94,6
'10	57,0	81,3	88,2	96,3
'11	57,1	81,5	88,6	96,9
'12	57,8	82,2	89,7	97,4
'13	58,1	83,4	91,0	97,9
'14	58,9	83,9	91,6	99,4
'15	59,3	84,0	92,3	100,2
'16	60,3	84,5	92,5	101,7
'17	61,0	85,0	93,0	102,3
'18	61,8	85,3	93,0	102,2
'19	62,5	85,7	93,0	101,9
'20	63,8	86,3	93,0	102,6

StatLine: Lonen van werknemers.

Lonen van mannen en vrouwen per bedrijf

Dat het gemiddeld uurloon van vrouwen lager is dan dat van mannen, betekent niet dat er geen vrouwen zijn die meer verdienen dan mannen. Ook zijn er bedrijven waar vrouwen gemiddeld meer verdienen dan mannen. Om een zinvolle vergelijking te kunnen maken tussen de gemiddelde uurlonen van mannen enerzijds en vrouwen anderzijds, worden hierbij alleen de bedrijven in ogenschouw genomen die minstens honderd mannen en minstens honderd vrouwen in dienst hebben. Dat zijn 2,7 duizend bedrijven. In 2020 is bij 88 procent van deze bedrijven het gemiddeld uurloon van vrouwen lager dan dat van mannen, bij 12 procent van de bedrijven is het gemiddeld uurloon van vrouwen juist hoger dan dat van de mannen in hetzelfde bedrijf. Dit loopt uiteen van een bedrijf waar het gemiddelde uurloon van mannen viermaal zo hoog is als dat van vrouwen, tot een bedrijf waar het uurloon van vrouwen ruim driemaal zo hoog is als dat van de mannen in dat bedrijf. Bij slechts drie bedrijven zijn de gemiddelde uurlonen van mannen en vrouwen, afgerond op centen, exact aan elkaar gelijk. In 2010 gold nog voor 94 procent van de grote bedrijven dat mannen gemiddeld meer verdienden dan vrouwen.

Toon tabelVerberg tabel

4.5.6 Gemiddelde uurlonen van mannen en vrouwen per bedrijf, 2019
Bedrijf	Gemiddeld uurloon mannen (gemiddeld uurloon mannen)	Gemiddeld uurloon vrouwen (gemiddeld uurloon vrouwen)
bedrijf	2,22	2,29
bedrijf	8,65	8,79
bedrijf	11,57	8,9
bedrijf	14,03	9,08
bedrijf	9,66	9,38
bedrijf	10,26	9,7
bedrijf	11,78	9,77
bedrijf	10,78	9,89
bedrijf	10,23	9,92
bedrijf	10,99	9,93
bedrijf	11,71	9,94
bedrijf	12,34	10,11
bedrijf	12,0	10,14
bedrijf	9,99	10,18
bedrijf	11,18	10,2
bedrijf	10,16	10,29
bedrijf	10,08	10,3
bedrijf	10,6	10,31
bedrijf	10,92	10,31
bedrijf	11,04	10,32
bedrijf	12,23	10,33
bedrijf	10,76	10,35
bedrijf	14,55	10,36
bedrijf	10,77	10,4
bedrijf	10,74	10,41
bedrijf	9,84	10,42
bedrijf	10,51	10,42
bedrijf	10,73	10,48
bedrijf	11,73	10,53
bedrijf	11,31	10,54
bedrijf	11,82	10,56
bedrijf	11,99	10,57
bedrijf	11,58	10,59
bedrijf	11,04	10,6
bedrijf	11,12	10,61
bedrijf	10,31	10,62
bedrijf	11,62	10,62
bedrijf	10,47	10,66
bedrijf	11,12	10,66
bedrijf	12,02	10,67
bedrijf	10,74	10,69
bedrijf	10,67	10,7
bedrijf	4,72	10,71
bedrijf	10,75	10,75
bedrijf	10,81	10,75
bedrijf	11,49	10,75
bedrijf	11,85	10,75
bedrijf	13,88	10,76
bedrijf	10,74	10,79
bedrijf	11,4	10,79
bedrijf	11,41	10,8
bedrijf	11,95	10,83
bedrijf	10,25	10,84
bedrijf	11,48	10,84
bedrijf	10,9	10,85
bedrijf	13,51	10,85
bedrijf	11,25	10,86
bedrijf	11,89	10,89
bedrijf	13,71	10,89
bedrijf	11,82	10,91
bedrijf	13,06	10,93
bedrijf	11,15	10,94
bedrijf	10,77	10,95
bedrijf	11,08	10,95
bedrijf	12,29	10,96
bedrijf	11,97	10,97
bedrijf	11,05	10,98
bedrijf	14,18	10,98
bedrijf	11,42	10,99
bedrijf	12,55	10,99
bedrijf	13,18	11,0
bedrijf	11,25	11,01
bedrijf	11,65	11,03
bedrijf	11,94	11,04
bedrijf	12,31	11,05
bedrijf	11,47	11,06
bedrijf	11,96	11,08
bedrijf	11,53	11,09
bedrijf	11,55	11,09
bedrijf	12,59	11,1
bedrijf	11,27	11,11
bedrijf	12,15	11,12
bedrijf	12,11	11,14
bedrijf	13,44	11,15
bedrijf	11,46	11,16
bedrijf	11,63	11,16
bedrijf	13,51	11,16
bedrijf	11,35	11,17
bedrijf	10,09	11,19
bedrijf	11,27	11,19
bedrijf	11,1	11,2
bedrijf	11,68	11,21
bedrijf	12,06	11,21
bedrijf	11,11	11,22
bedrijf	11,21	11,22
bedrijf	12,04	11,22
bedrijf	11,76	11,23
bedrijf	12,23	11,25
bedrijf	10,81	11,28
bedrijf	12,08	11,29
bedrijf	12,13	11,3
bedrijf	12,38	11,31
bedrijf	11,34	11,32
bedrijf	11,3	11,33
bedrijf	11,2	11,35
bedrijf	12,49	11,35
bedrijf	11,09	11,37
bedrijf	12,19	11,38
bedrijf	11,06	11,4
bedrijf	11,37	11,41
bedrijf	11,74	11,43
bedrijf	13,64	11,43
bedrijf	15,01	11,43
bedrijf	11,83	11,44
bedrijf	13,37	11,44
bedrijf	11,17	11,45
bedrijf	11,57	11,46
bedrijf	13,61	11,48
bedrijf	14,46	11,48
bedrijf	12,44	11,51
bedrijf	11,78	11,52
bedrijf	13,79	11,52
bedrijf	11,73	11,53
bedrijf	12,34	11,53
bedrijf	14,87	11,53
bedrijf	11,69	11,55
bedrijf	13,33	11,55
bedrijf	12,56	11,58
bedrijf	15,78	11,59
bedrijf	14,51	11,6
bedrijf	14,96	11,6
bedrijf	12,33	11,61
bedrijf	14,27	11,62
bedrijf	14,44	11,62
bedrijf	11,83	11,64
bedrijf	12,84	11,64
bedrijf	11,17	11,67
bedrijf	16,28	11,67
bedrijf	10,48	11,68
bedrijf	14,33	11,68
bedrijf	12,08	11,7
bedrijf	13,33	11,7
bedrijf	13,79	11,71
bedrijf	14,98	11,71
bedrijf	11,57	11,72
bedrijf	14,04	11,73
bedrijf	14,66	11,73
bedrijf	11,91	11,74
bedrijf	13,93	11,74
bedrijf	11,67	11,75
bedrijf	12,01	11,75
bedrijf	12,03	11,78
bedrijf	13,78	11,78
bedrijf	12,22	11,8
bedrijf	13,53	11,8
bedrijf	10,33	11,81
bedrijf	12,75	11,82
bedrijf	11,12	11,83
bedrijf	11,26	11,83
bedrijf	12,0	11,83
bedrijf	13,95	11,83
bedrijf	12,52	11,85
bedrijf	13,92	11,86
bedrijf	12,32	11,87
bedrijf	14,92	11,88
bedrijf	12,23	11,89
bedrijf	12,55	11,9
bedrijf	14,28	11,9
bedrijf	14,7	11,9
bedrijf	14,79	11,9
bedrijf	12,14	11,91
bedrijf	11,89	11,92
bedrijf	12,37	11,92
bedrijf	12,16	11,93
bedrijf	12,32	11,93
bedrijf	13,22	11,94
bedrijf	15,57	11,94
bedrijf	12,14	11,98
bedrijf	12,56	11,98
bedrijf	15,48	11,98
bedrijf	11,75	12,0
bedrijf	12,74	12,01
bedrijf	13,13	12,01
bedrijf	11,76	12,02
bedrijf	13,05	12,03
bedrijf	13,18	12,04
bedrijf	13,64	12,04
bedrijf	12,76	12,06
bedrijf	11,97	12,07
bedrijf	12,22	12,07
bedrijf	12,61	12,08
bedrijf	15,07	12,1
bedrijf	11,36	12,11
bedrijf	12,5	12,11
bedrijf	11,54	12,12
bedrijf	12,15	12,13
bedrijf	12,21	12,13
bedrijf	14,28	12,13
bedrijf	12,89	12,14
bedrijf	12,12	12,19
bedrijf	14,32	12,19
bedrijf	12,26	12,2
bedrijf	12,09	12,22
bedrijf	15,14	12,24
bedrijf	13,02	12,25
bedrijf	14,97	12,25
bedrijf	12,04	12,26
bedrijf	12,37	12,27
bedrijf	12,31	12,28
bedrijf	13,21	12,28
bedrijf	13,51	12,28
bedrijf	12,44	12,29
bedrijf	12,25	12,3
bedrijf	13,11	12,3
bedrijf	11,38	12,31
bedrijf	11,96	12,31
bedrijf	12,28	12,32
bedrijf	16,34	12,32
bedrijf	16,81	12,35
bedrijf	12,58	12,37
bedrijf	15,06	12,38
bedrijf	16,46	12,38
bedrijf	13,15	12,39
bedrijf	16,57	12,39
bedrijf	12,87	12,4
bedrijf	11,86	12,41
bedrijf	13,52	12,41
bedrijf	13,84	12,43
bedrijf	21,66	12,43
bedrijf	14,34	12,48
bedrijf	10,72	12,49
bedrijf	12,62	12,49
bedrijf	12,72	12,49
bedrijf	15,15	12,49
bedrijf	14,46	12,5
bedrijf	13,19	12,51
bedrijf	16,74	12,51
bedrijf	13,65	12,52
bedrijf	13,77	12,52
bedrijf	12,33	12,53
bedrijf	12,75	12,53
bedrijf	13,67	12,53
bedrijf	12,22	12,54
bedrijf	12,83	12,56
bedrijf	13,18	12,56
bedrijf	17,71	12,56
bedrijf	12,87	12,57
bedrijf	14,09	12,58
bedrijf	14,15	12,59
bedrijf	13,65	12,6
bedrijf	16,1	12,6
bedrijf	12,93	12,65
bedrijf	13,22	12,65
bedrijf	15,29	12,65
bedrijf	11,2	12,66
bedrijf	13,11	12,66
bedrijf	13,35	12,67
bedrijf	14,91	12,68
bedrijf	18,32	12,68
bedrijf	13,27	12,69
bedrijf	13,8	12,7
bedrijf	15,29	12,7
bedrijf	13,87	12,72
bedrijf	12,48	12,73
bedrijf	14,01	12,74
bedrijf	13,48	12,75
bedrijf	13,65	12,75
bedrijf	14,19	12,75
bedrijf	14,82	12,75
bedrijf	10,79	12,77
bedrijf	13,08	12,77
bedrijf	13,09	12,77
bedrijf	13,72	12,77
bedrijf	14,21	12,77
bedrijf	15,71	12,78
bedrijf	13,0	12,79
bedrijf	13,19	12,79
bedrijf	17,21	12,8
bedrijf	13,41	12,82
bedrijf	15,26	12,82
bedrijf	12,91	12,83
bedrijf	13,38	12,83
bedrijf	13,85	12,83
bedrijf	13,68	12,85
bedrijf	14,69	12,87
bedrijf	13,65	12,88
bedrijf	14,05	12,88
bedrijf	14,42	12,88
bedrijf	15,72	12,89
bedrijf	12,82	12,91
bedrijf	17,67	12,93
bedrijf	12,4	12,94
bedrijf	14,21	12,94
bedrijf	14,37	12,95
bedrijf	13,7	12,96
bedrijf	13,84	12,96
bedrijf	14,05	12,96
bedrijf	14,23	12,96
bedrijf	14,37	12,97
bedrijf	15,15	12,97
bedrijf	15,34	12,97
bedrijf	14,9	12,99
bedrijf	12,8	13,0
bedrijf	14,58	13,0
bedrijf	12,82	13,01
bedrijf	12,96	13,01
bedrijf	13,86	13,02
bedrijf	15,14	13,02
bedrijf	12,36	13,03
bedrijf	14,52	13,03
bedrijf	13,54	13,04
bedrijf	16,04	13,05
bedrijf	16,91	13,05
bedrijf	17,99	13,05
bedrijf	14,46	13,06
bedrijf	14,25	13,07
bedrijf	18,76	13,07
bedrijf	13,22	13,08
bedrijf	13,83	13,08
bedrijf	13,96	13,08
bedrijf	18,53	13,09
bedrijf	13,8	13,12
bedrijf	19,23	13,12
bedrijf	12,32	13,13
bedrijf	13,67	13,13
bedrijf	13,68	13,14
bedrijf	13,74	13,15
bedrijf	13,83	13,16
bedrijf	13,94	13,17
bedrijf	15,1	13,17
bedrijf	16,97	13,17
bedrijf	19,61	13,18
bedrijf	16,44	13,19
bedrijf	12,58	13,2
bedrijf	14,8	13,2
bedrijf	14,64	13,22
bedrijf	13,62	13,23
bedrijf	14,88	13,23
bedrijf	15,93	13,23
bedrijf	13,22	13,25
bedrijf	13,96	13,26
bedrijf	14,19	13,26
bedrijf	14,38	13,26
bedrijf	14,8	13,26
bedrijf	16,85	13,26
bedrijf	14,06	13,27
bedrijf	13,11	13,28
bedrijf	15,83	13,28
bedrijf	14,58	13,29
bedrijf	16,94	13,29
bedrijf	16,37	13,3
bedrijf	19,55	13,3
bedrijf	16,04	13,33
bedrijf	17,03	13,33
bedrijf	15,31	13,34
bedrijf	16,16	13,35
bedrijf	14,99	13,36
bedrijf	13,03	13,37
bedrijf	14,07	13,41
bedrijf	14,31	13,41
bedrijf	13,95	13,42
bedrijf	14,47	13,43
bedrijf	16,1	13,43
bedrijf	14,4	13,46
bedrijf	13,01	13,47
bedrijf	14,19	13,47
bedrijf	13,59	13,48
bedrijf	16,27	13,48
bedrijf	14,34	13,5
bedrijf	14,38	13,52
bedrijf	17,21	13,52
bedrijf	20,05	13,52
bedrijf	13,47	13,53
bedrijf	18,24	13,53
bedrijf	14,6	13,54
bedrijf	15,96	13,54
bedrijf	17,76	13,55
bedrijf	14,57	13,56
bedrijf	15,62	13,56
bedrijf	16,18	13,56
bedrijf	13,54	13,58
bedrijf	15,55	13,59
bedrijf	14,22	13,6
bedrijf	15,02	13,6
bedrijf	13,76	13,61
bedrijf	17,65	13,63
bedrijf	15,27	13,64
bedrijf	12,21	13,65
bedrijf	16,88	13,65
bedrijf	15,55	13,66
bedrijf	14,91	13,68
bedrijf	13,64	13,69
bedrijf	15,51	13,7
bedrijf	13,41	13,71
bedrijf	14,6	13,72
bedrijf	15,58	13,72
bedrijf	14,84	13,73
bedrijf	13,31	13,75
bedrijf	16,15	13,76
bedrijf	13,93	13,78
bedrijf	15,58	13,8
bedrijf	15,42	13,82
bedrijf	16,44	13,82
bedrijf	16,65	13,82
bedrijf	14,2	13,83
bedrijf	16,21	13,83
bedrijf	14,85	13,84
bedrijf	15,98	13,84
bedrijf	18,0	13,84
bedrijf	15,27	13,85
bedrijf	13,51	13,86
bedrijf	17,11	13,88
bedrijf	14,74	13,89
bedrijf	16,15	13,89
bedrijf	13,93	13,95
bedrijf	14,0	13,95
bedrijf	16,59	13,95
bedrijf	20,28	13,97
bedrijf	14,97	13,98
bedrijf	15,21	13,98
bedrijf	15,68	14,01
bedrijf	17,18	14,02
bedrijf	14,4	14,07
bedrijf	14,55	14,07
bedrijf	14,81	14,07
bedrijf	16,13	14,07
bedrijf	18,66	14,07
bedrijf	14,87	14,08
bedrijf	14,94	14,1
bedrijf	15,38	14,1
bedrijf	14,67	14,12
bedrijf	14,12	14,14
bedrijf	14,5	14,14
bedrijf	14,88	14,14
bedrijf	15,42	14,14
bedrijf	16,61	14,14
bedrijf	14,25	14,15
bedrijf	17,65	14,16
bedrijf	15,92	14,17
bedrijf	17,2	14,19
bedrijf	19,6	14,21
bedrijf	16,14	14,22
bedrijf	14,84	14,23
bedrijf	15,38	14,24
bedrijf	16,02	14,25
bedrijf	14,86	14,26
bedrijf	14,96	14,27
bedrijf	15,58	14,27
bedrijf	14,38	14,28
bedrijf	19,48	14,3
bedrijf	15,07	14,31
bedrijf	15,81	14,32
bedrijf	16,01	14,34
bedrijf	15,83	14,35
bedrijf	18,67	14,35
bedrijf	14,14	14,36
bedrijf	18,12	14,36
bedrijf	14,02	14,37
bedrijf	14,99	14,37
bedrijf	15,53	14,37
bedrijf	15,51	14,38
bedrijf	17,49	14,38
bedrijf	14,0	14,39
bedrijf	14,81	14,39
bedrijf	15,86	14,39
bedrijf	14,71	14,41
bedrijf	16,13	14,44
bedrijf	17,88	14,44
bedrijf	15,36	14,45
bedrijf	14,06	14,47
bedrijf	16,59	14,48
bedrijf	17,02	14,48
bedrijf	14,66	14,49
bedrijf	15,66	14,49
bedrijf	16,34	14,5
bedrijf	18,31	14,5
bedrijf	14,33	14,51
bedrijf	14,76	14,51
bedrijf	14,9	14,51
bedrijf	17,7	14,51
bedrijf	17,14	14,53
bedrijf	17,21	14,54
bedrijf	17,35	14,54
bedrijf	19,16	14,54
bedrijf	14,93	14,55
bedrijf	15,5	14,55
bedrijf	21,4	14,55
bedrijf	16,21	14,57
bedrijf	14,64	14,59
bedrijf	14,78	14,59
bedrijf	17,7	14,59
bedrijf	14,41	14,6
bedrijf	14,84	14,61
bedrijf	17,2	14,61
bedrijf	15,37	14,62
bedrijf	14,57	14,63
bedrijf	15,01	14,63
bedrijf	17,05	14,64
bedrijf	14,43	14,66
bedrijf	15,26	14,66
bedrijf	15,15	14,68
bedrijf	15,3	14,68
bedrijf	19,54	14,68
bedrijf	14,7	14,71
bedrijf	6,53	14,72
bedrijf	15,41	14,72
bedrijf	15,7	14,72
bedrijf	15,76	14,72
bedrijf	17,52	14,72
bedrijf	16,29	14,73
bedrijf	14,73	14,74
bedrijf	18,63	14,74
bedrijf	21,06	14,74
bedrijf	14,52	14,75
bedrijf	15,55	14,75
bedrijf	15,6	14,75
bedrijf	14,4	14,76
bedrijf	16,53	14,77
bedrijf	15,94	14,78
bedrijf	16,63	14,78
bedrijf	16,83	14,78
bedrijf	15,82	14,79
bedrijf	17,86	14,79
bedrijf	17,86	14,79
bedrijf	36,99	14,8
bedrijf	17,23	14,81
bedrijf	17,89	14,81
bedrijf	14,54	14,82
bedrijf	14,95	14,82
bedrijf	14,98	14,82
bedrijf	16,88	14,82
bedrijf	17,64	14,82
bedrijf	15,87	14,83
bedrijf	16,57	14,83
bedrijf	14,64	14,84
bedrijf	15,32	14,84
bedrijf	16,65	14,84
bedrijf	17,68	14,84
bedrijf	15,88	14,85
bedrijf	16,63	14,85
bedrijf	15,19	14,88
bedrijf	16,07	14,88
bedrijf	18,83	14,88
bedrijf	14,9	14,89
bedrijf	16,58	14,89
bedrijf	15,04	14,9
bedrijf	25,46	14,9
bedrijf	18,18	14,91
bedrijf	21,52	14,91
bedrijf	15,88	14,93
bedrijf	17,44	14,95
bedrijf	17,62	14,95
bedrijf	17,99	14,95
bedrijf	16,39	14,96
bedrijf	15,51	14,97
bedrijf	16,19	14,98
bedrijf	19,84	14,98
bedrijf	16,41	14,99
bedrijf	16,96	14,99
bedrijf	17,54	14,99
bedrijf	17,39	15,0
bedrijf	14,7	15,02
bedrijf	14,71	15,02
bedrijf	14,97	15,02
bedrijf	17,11	15,02
bedrijf	18,48	15,02
bedrijf	16,64	15,03
bedrijf	14,07	15,04
bedrijf	14,71	15,05
bedrijf	16,59	15,05
bedrijf	15,99	15,06
bedrijf	16,47	15,06
bedrijf	21,48	15,07
bedrijf	46,01	15,07
bedrijf	14,83	15,08
bedrijf	15,48	15,08
bedrijf	20,11	15,09
bedrijf	21,54	15,09
bedrijf	17,28	15,1
bedrijf	20,64	15,12
bedrijf	14,84	15,14
bedrijf	15,07	15,14
bedrijf	19,48	15,14
bedrijf	15,65	15,15
bedrijf	16,64	15,15
bedrijf	7,14	15,16
bedrijf	15,17	15,16
bedrijf	15,96	15,16
bedrijf	18,01	15,17
bedrijf	16,04	15,18
bedrijf	18,76	15,18
bedrijf	16,38	15,19
bedrijf	17,95	15,19
bedrijf	18,27	15,19
bedrijf	18,79	15,2
bedrijf	16,21	15,21
bedrijf	18,75	15,22
bedrijf	19,41	15,22
bedrijf	17,81	15,24
bedrijf	18,46	15,24
bedrijf	14,58	15,25
bedrijf	16,94	15,25
bedrijf	15,82	15,26
bedrijf	17,53	15,26
bedrijf	17,61	15,26
bedrijf	14,8	15,27
bedrijf	15,9	15,27
bedrijf	17,95	15,27
bedrijf	15,98	15,28
bedrijf	17,89	15,28
bedrijf	18,94	15,29
bedrijf	16,71	15,3
bedrijf	15,69	15,31
bedrijf	19,55	15,31
bedrijf	18,36	15,35
bedrijf	19,86	15,35
bedrijf	14,91	15,36
bedrijf	14,92	15,37
bedrijf	16,3	15,37
bedrijf	19,93	15,37
bedrijf	15,38	15,38
bedrijf	18,98	15,38
bedrijf	17,4	15,39
bedrijf	16,79	15,4
bedrijf	16,98	15,41
bedrijf	15,35	15,42
bedrijf	17,97	15,43
bedrijf	15,77	15,44
bedrijf	17,18	15,44
bedrijf	14,15	15,45
bedrijf	15,52	15,45
bedrijf	16,08	15,46
bedrijf	17,39	15,46
bedrijf	19,02	15,46
bedrijf	16,09	15,47
bedrijf	14,55	15,5
bedrijf	14,83	15,52
bedrijf	15,2	15,52
bedrijf	18,66	15,54
bedrijf	20,01	15,54
bedrijf	21,6	15,54
bedrijf	14,92	15,55
bedrijf	15,39	15,55
bedrijf	15,03	15,57
bedrijf	18,62	15,58
bedrijf	21,55	15,59
bedrijf	16,67	15,6
bedrijf	20,01	15,61
bedrijf	22,49	15,61
bedrijf	41,86	15,61
bedrijf	15,69	15,62
bedrijf	20,22	15,62
bedrijf	18,28	15,63
bedrijf	19,33	15,63
bedrijf	18,28	15,65
bedrijf	17,11	15,67
bedrijf	17,13	15,67
bedrijf	16,83	15,69
bedrijf	18,8	15,7
bedrijf	19,16	15,7
bedrijf	20,14	15,7
bedrijf	15,54	15,71
bedrijf	14,05	15,72
bedrijf	16,25	15,72
bedrijf	16,56	15,74
bedrijf	17,52	15,74
bedrijf	18,17	15,75
bedrijf	14,39	15,77
bedrijf	19,08	15,77
bedrijf	23,59	15,77
bedrijf	16,41	15,78
bedrijf	19,83	15,79
bedrijf	14,66	15,8
bedrijf	16,81	15,81
bedrijf	22,44	15,82
bedrijf	16,84	15,84
bedrijf	18,69	15,84
bedrijf	17,09	15,86
bedrijf	21,44	15,87
bedrijf	15,6	15,91
bedrijf	16,11	15,91
bedrijf	19,23	15,91
bedrijf	19,61	15,91
bedrijf	18,38	15,93
bedrijf	22,1	15,93
bedrijf	19,0	15,94
bedrijf	15,95	15,95
bedrijf	16,05	15,96
bedrijf	19,74	15,96
bedrijf	21,91	15,96
bedrijf	20,02	15,98
bedrijf	19,26	15,99
bedrijf	19,53	16,01
bedrijf	16,32	16,05
bedrijf	18,88	16,06
bedrijf	20,41	16,06
bedrijf	14,57	16,09
bedrijf	17,91	16,09
bedrijf	15,61	16,1
bedrijf	18,85	16,1
bedrijf	23,6	16,1
bedrijf	18,97	16,11
bedrijf	13,22	16,12
bedrijf	19,26	16,12
bedrijf	21,21	16,12
bedrijf	22,81	16,12
bedrijf	24,14	16,13
bedrijf	16,57	16,14
bedrijf	18,02	16,18
bedrijf	16,99	16,2
bedrijf	19,55	16,2
bedrijf	20,89	16,21
bedrijf	18,03	16,24
bedrijf	14,98	16,25
bedrijf	16,68	16,26
bedrijf	17,15	16,29
bedrijf	18,63	16,31
bedrijf	17,61	16,32
bedrijf	19,68	16,32
bedrijf	22,45	16,34
bedrijf	18,03	16,37
bedrijf	21,77	16,37
bedrijf	16,38	16,4
bedrijf	16,73	16,4
bedrijf	20,68	16,41
bedrijf	19,26	16,42
bedrijf	21,22	16,43
bedrijf	17,55	16,44
bedrijf	19,08	16,44
bedrijf	15,27	16,45
bedrijf	19,61	16,46
bedrijf	18,06	16,48
bedrijf	26,99	16,48
bedrijf	18,37	16,55
bedrijf	16,82	16,56
bedrijf	15,04	16,58
bedrijf	18,98	16,59
bedrijf	19,73	16,61
bedrijf	15,8	16,63
bedrijf	15,94	16,63
bedrijf	18,99	16,63
bedrijf	23,67	16,64
bedrijf	19,48	16,65
bedrijf	41,13	16,68
bedrijf	17,66	16,69
bedrijf	17,92	16,7
bedrijf	18,06	16,71
bedrijf	21,83	16,73
bedrijf	16,73	16,74
bedrijf	20,05	16,75
bedrijf	19,48	16,76
bedrijf	19,84	16,83
bedrijf	26,61	16,83
bedrijf	20,43	16,86
bedrijf	20,92	16,88
bedrijf	16,95	16,89
bedrijf	18,64	16,89
bedrijf	18,27	16,9
bedrijf	19,38	16,91
bedrijf	18,18	16,92
bedrijf	20,32	16,93
bedrijf	23,73	16,93
bedrijf	17,16	16,98
bedrijf	22,91	16,98
bedrijf	18,26	16,99
bedrijf	20,83	16,99
bedrijf	16,8	17,01
bedrijf	16,08	17,02
bedrijf	20,78	17,02
bedrijf	18,51	17,05
bedrijf	19,83	17,06
bedrijf	20,72	17,06
bedrijf	22,15	17,12
bedrijf	22,76	17,14
bedrijf	19,07	17,16
bedrijf	18,44	17,21
bedrijf	20,39	17,22
bedrijf	21,54	17,24
bedrijf	18,3	17,26
bedrijf	23,04	17,27
bedrijf	15,4	17,32
bedrijf	20,99	17,34
bedrijf	19,76	17,35
bedrijf	20,47	17,37
bedrijf	16,13	17,39
bedrijf	14,71	17,41
bedrijf	20,41	17,43
bedrijf	8,9	17,47
bedrijf	21,99	17,48
bedrijf	18,65	17,49
bedrijf	18,68	17,49
bedrijf	22,53	17,5
bedrijf	22,57	17,5
bedrijf	18,15	17,52
bedrijf	20,6	17,52
bedrijf	24,42	17,53
bedrijf	17,3	17,54
bedrijf	17,86	17,55
bedrijf	21,05	17,55
bedrijf	16,0	17,59
bedrijf	16,06	17,59
bedrijf	15,73	17,65
bedrijf	22,08	17,67
bedrijf	21,39	17,68
bedrijf	20,43	17,7
bedrijf	21,48	17,7
bedrijf	19,86	17,78
bedrijf	18,05	17,81
bedrijf	16,29	17,83
bedrijf	22,91	17,83
bedrijf	24,0	17,83
bedrijf	28,1	17,84
bedrijf	15,09	17,87
bedrijf	28,72	17,89
bedrijf	23,94	17,9
bedrijf	15,66	17,93
bedrijf	23,57	17,93
bedrijf	24,35	17,94
bedrijf	17,49	17,96
bedrijf	16,3	17,97
bedrijf	17,37	17,97
bedrijf	22,01	17,97
bedrijf	18,64	17,98
bedrijf	18,12	17,99
bedrijf	25,73	18,02
bedrijf	19,05	18,03
bedrijf	21,81	18,09
bedrijf	23,18	18,11
bedrijf	19,35	18,12
bedrijf	20,46	18,15
bedrijf	21,13	18,17
bedrijf	14,25	18,18
bedrijf	17,16	18,21
bedrijf	23,19	18,21
bedrijf	22,4	18,24
bedrijf	26,18	18,24
bedrijf	21,03	18,26
bedrijf	14,76	18,28
bedrijf	20,48	18,29
bedrijf	16,19	18,3
bedrijf	21,47	18,31
bedrijf	22,54	18,33
bedrijf	7,83	18,36
bedrijf	17,22	18,36
bedrijf	21,67	18,36
bedrijf	21,78	18,4
bedrijf	31,93	18,41
bedrijf	20,87	18,44
bedrijf	24,14	18,45
bedrijf	16,91	18,46
bedrijf	22,41	18,46
bedrijf	17,33	18,47
bedrijf	19,91	18,47
bedrijf	23,34	18,48
bedrijf	21,14	18,49
bedrijf	9,69	18,5
bedrijf	24,66	18,5
bedrijf	19,56	18,55
bedrijf	17,92	18,56
bedrijf	18,28	18,6
bedrijf	23,36	18,6
bedrijf	21,85	18,61
bedrijf	24,4	18,61
bedrijf	21,96	18,62
bedrijf	26,54	18,64
bedrijf	21,87	18,65
bedrijf	21,26	18,67
bedrijf	21,78	18,68
bedrijf	19,53	18,71
bedrijf	23,75	18,71
bedrijf	25,18	18,71
bedrijf	20,08	18,72
bedrijf	22,52	18,72
bedrijf	19,22	18,75
bedrijf	22,22	18,75
bedrijf	20,34	18,76
bedrijf	20,2	18,77
bedrijf	24,03	18,77
bedrijf	17,18	18,83
bedrijf	18,87	18,83
bedrijf	19,06	18,84
bedrijf	23,0	18,86
bedrijf	25,26	18,9
bedrijf	22,04	18,91
bedrijf	22,12	18,92
bedrijf	20,95	18,93
bedrijf	22,24	18,94
bedrijf	28,82	18,96
bedrijf	21,0	18,97
bedrijf	18,92	18,99
bedrijf	21,17	19,02
bedrijf	26,54	19,03
bedrijf	32,78	19,05
bedrijf	17,23	19,08
bedrijf	16,82	19,09
bedrijf	20,61	19,09
bedrijf	22,12	19,1
bedrijf	19,93	19,11
bedrijf	20,62	19,13
bedrijf	24,84	19,13
bedrijf	23,3	19,14
bedrijf	19,84	19,15
bedrijf	24,1	19,15
bedrijf	24,66	19,18
bedrijf	24,99	19,18
bedrijf	17,1	19,2
bedrijf	22,04	19,22
bedrijf	26,74	19,22
bedrijf	21,39	19,24
bedrijf	21,14	19,27
bedrijf	26,25	19,31
bedrijf	20,47	19,33
bedrijf	20,49	19,35
bedrijf	22,13	19,35
bedrijf	23,69	19,35
bedrijf	27,2	19,37
bedrijf	23,13	19,4
bedrijf	21,36	19,41
bedrijf	23,46	19,41
bedrijf	21,26	19,42
bedrijf	22,58	19,43
bedrijf	27,02	19,45
bedrijf	16,59	19,47
bedrijf	20,29	19,47
bedrijf	18,95	19,48
bedrijf	19,51	19,5
bedrijf	21,3	19,51
bedrijf	22,16	19,51
bedrijf	21,37	19,52
bedrijf	21,07	19,53
bedrijf	23,66	19,56
bedrijf	21,88	19,57
bedrijf	21,06	19,61
bedrijf	17,28	19,62
bedrijf	16,97	19,66
bedrijf	29,16	19,68
bedrijf	27,62	19,7
bedrijf	24,82	19,71
bedrijf	32,65	19,71
bedrijf	23,56	19,72
bedrijf	22,28	19,73
bedrijf	24,66	19,74
bedrijf	23,18	19,75
bedrijf	25,5	19,76
bedrijf	18,96	19,79
bedrijf	25,51	19,79
bedrijf	24,78	19,8
bedrijf	24,63	19,82
bedrijf	21,34	19,84
bedrijf	23,72	19,84
bedrijf	24,37	19,84
bedrijf	24,95	19,85
bedrijf	27,17	19,86
bedrijf	18,08	19,87
bedrijf	37,19	19,88
bedrijf	20,95	19,89
bedrijf	20,89	19,9
bedrijf	26,44	19,9
bedrijf	22,15	19,92
bedrijf	24,77	19,92
bedrijf	25,28	19,93
bedrijf	19,09	19,94
bedrijf	25,46	19,94
bedrijf	17,46	19,95
bedrijf	25,15	19,95
bedrijf	20,8	19,96
bedrijf	26,42	19,96
bedrijf	14,96	19,97
bedrijf	28,48	19,99
bedrijf	26,56	20,0
bedrijf	21,45	20,01
bedrijf	25,66	20,01
bedrijf	21,89	20,02
bedrijf	25,54	20,02
bedrijf	19,08	20,03
bedrijf	22,86	20,05
bedrijf	24,68	20,05
bedrijf	24,35	20,08
bedrijf	24,08	20,11
bedrijf	20,3	20,12
bedrijf	21,02	20,14
bedrijf	23,85	20,16
bedrijf	23,1	20,18
bedrijf	20,68	20,21
bedrijf	21,49	20,21
bedrijf	21,73	20,21
bedrijf	23,08	20,23
bedrijf	25,63	20,23
bedrijf	27,23	20,24
bedrijf	22,57	20,25
bedrijf	42,44	20,25
bedrijf	22,91	20,26
bedrijf	23,48	20,27
bedrijf	25,0	20,27
bedrijf	22,27	20,28
bedrijf	31,04	20,28
bedrijf	22,95	20,29
bedrijf	26,26	20,29
bedrijf	22,23	20,3
bedrijf	23,93	20,3
bedrijf	22,08	20,31
bedrijf	22,55	20,31
bedrijf	22,69	20,32
bedrijf	26,97	20,32
bedrijf	21,6	20,33
bedrijf	24,69	20,33
bedrijf	21,55	20,35
bedrijf	23,24	20,36
bedrijf	26,98	20,37
bedrijf	23,18	20,38
bedrijf	24,01	20,39
bedrijf	20,85	20,41
bedrijf	28,06	20,41
bedrijf	21,71	20,42
bedrijf	25,07	20,42
bedrijf	20,94	20,43
bedrijf	26,13	20,43
bedrijf	18,71	20,44
bedrijf	21,12	20,44
bedrijf	23,43	20,44
bedrijf	23,74	20,45
bedrijf	24,43	20,45
bedrijf	26,8	20,46
bedrijf	23,3	20,5
bedrijf	23,88	20,5
bedrijf	24,12	20,52
bedrijf	22,73	20,54
bedrijf	22,94	20,54
bedrijf	23,05	20,56
bedrijf	30,61	20,56
bedrijf	22,37	20,57
bedrijf	25,04	20,57
bedrijf	25,43	20,6
bedrijf	21,2	20,61
bedrijf	15,74	20,62
bedrijf	21,26	20,63
bedrijf	24,4	20,64
bedrijf	20,95	20,65
bedrijf	21,73	20,65
bedrijf	21,44	20,7
bedrijf	26,62	20,7
bedrijf	20,6	20,71
bedrijf	24,57	20,71
bedrijf	31,98	20,71
bedrijf	21,28	20,76
bedrijf	24,71	20,77
bedrijf	22,83	20,81
bedrijf	25,43	20,82
bedrijf	20,94	20,83
bedrijf	22,82	20,83
bedrijf	21,51	20,84
bedrijf	23,59	20,86
bedrijf	23,86	20,88
bedrijf	28,69	20,9
bedrijf	32,12	20,9
bedrijf	22,71	20,92
bedrijf	23,1	20,92
bedrijf	23,1	20,92
bedrijf	23,33	20,92
bedrijf	23,43	20,93
bedrijf	22,94	20,95
bedrijf	23,67	20,95
bedrijf	25,32	20,95
bedrijf	32,34	20,95
bedrijf	26,26	20,96
bedrijf	23,77	20,97
bedrijf	23,36	20,98
bedrijf	30,98	21,02
bedrijf	24,6	21,04
bedrijf	22,55	21,05
bedrijf	23,27	21,05
bedrijf	24,47	21,05
bedrijf	25,11	21,07
bedrijf	26,65	21,07
bedrijf	22,29	21,09
bedrijf	22,32	21,09
bedrijf	22,79	21,09
bedrijf	24,0	21,09
bedrijf	23,33	21,12
bedrijf	22,04	21,13
bedrijf	22,42	21,13
bedrijf	22,87	21,13
bedrijf	22,63	21,15
bedrijf	25,62	21,16
bedrijf	23,87	21,17
bedrijf	27,44	21,17
bedrijf	21,43	21,19
bedrijf	24,76	21,19
bedrijf	21,73	21,2
bedrijf	22,1	21,2
bedrijf	29,54	21,2
bedrijf	23,71	21,22
bedrijf	26,65	21,22
bedrijf	23,07	21,24
bedrijf	23,17	21,24
bedrijf	22,45	21,26
bedrijf	24,58	21,26
bedrijf	26,43	21,26
bedrijf	22,34	21,27
bedrijf	22,35	21,27
bedrijf	23,02	21,28
bedrijf	35,84	21,28
bedrijf	21,36	21,29
bedrijf	22,3	21,29
bedrijf	22,94	21,29
bedrijf	23,05	21,29
bedrijf	21,88	21,32
bedrijf	21,76	21,33
bedrijf	24,37	21,33
bedrijf	26,13	21,33
bedrijf	33,89	21,33
bedrijf	21,7	21,34
bedrijf	23,79	21,34
bedrijf	24,91	21,34
bedrijf	27,0	21,35
bedrijf	30,49	21,36
bedrijf	22,29	21,38
bedrijf	26,34	21,39
bedrijf	23,45	21,4
bedrijf	20,74	21,41
bedrijf	21,77	21,41
bedrijf	23,19	21,41
bedrijf	27,09	21,41
bedrijf	22,72	21,42
bedrijf	27,6	21,42
bedrijf	22,48	21,43
bedrijf	21,86	21,45
bedrijf	23,08	21,45
bedrijf	22,25	21,46
bedrijf	23,42	21,46
bedrijf	24,02	21,47
bedrijf	24,82	21,49
bedrijf	25,8	21,49
bedrijf	27,56	21,49
bedrijf	21,41	21,5
bedrijf	23,05	21,5
bedrijf	20,47	21,51
bedrijf	22,23	21,51
bedrijf	23,72	21,51
bedrijf	26,09	21,51
bedrijf	22,04	21,54
bedrijf	22,97	21,55
bedrijf	22,96	21,56
bedrijf	24,51	21,57
bedrijf	23,41	21,58
bedrijf	24,5	21,58
bedrijf	20,07	21,59
bedrijf	22,81	21,6
bedrijf	22,05	21,61
bedrijf	22,96	21,61
bedrijf	24,58	21,61
bedrijf	27,12	21,61
bedrijf	20,62	21,62
bedrijf	23,83	21,62
bedrijf	25,02	21,63
bedrijf	28,19	21,63
bedrijf	24,99	21,64
bedrijf	25,14	21,65
bedrijf	25,9	21,65
bedrijf	51,8	21,65
bedrijf	26,37	21,66
bedrijf	23,66	21,67
bedrijf	27,01	21,67
bedrijf	27,79	21,67
bedrijf	23,32	21,68
bedrijf	22,21	21,7
bedrijf	21,94	21,72
bedrijf	23,42	21,72
bedrijf	26,75	21,72
bedrijf	21,62	21,73
bedrijf	22,88	21,73
bedrijf	26,06	21,73
bedrijf	31,71	21,75
bedrijf	23,15	21,76
bedrijf	26,91	21,76
bedrijf	22,43	21,77
bedrijf	22,43	21,77
bedrijf	25,14	21,77
bedrijf	25,78	21,77
bedrijf	23,26	21,78
bedrijf	28,22	21,78
bedrijf	21,68	21,81
bedrijf	22,5	21,81
bedrijf	22,53	21,81
bedrijf	22,28	21,82
bedrijf	22,2	21,83
bedrijf	20,61	21,84
bedrijf	22,99	21,84
bedrijf	24,98	21,85
bedrijf	23,03	21,88
bedrijf	26,61	21,89
bedrijf	24,69	21,9
bedrijf	25,7	21,9
bedrijf	21,07	21,91
bedrijf	22,84	21,91
bedrijf	25,54	21,91
bedrijf	25,28	21,92
bedrijf	22,45	21,93
bedrijf	23,49	21,94
bedrijf	24,53	21,95
bedrijf	22,7	21,96
bedrijf	22,73	21,97
bedrijf	23,64	21,97
bedrijf	26,45	21,97
bedrijf	27,78	21,97
bedrijf	23,63	21,98
bedrijf	21,86	21,99
bedrijf	25,75	21,99
bedrijf	23,6	22,0
bedrijf	25,04	22,0
bedrijf	24,35	22,01
bedrijf	22,99	22,02
bedrijf	24,49	22,03
bedrijf	24,43	22,04
bedrijf	24,71	22,05
bedrijf	24,86	22,05
bedrijf	25,23	22,05
bedrijf	26,3	22,05
bedrijf	22,45	22,06
bedrijf	22,67	22,07
bedrijf	26,35	22,07
bedrijf	34,64	22,07
bedrijf	25,06	22,08
bedrijf	27,69	22,08
bedrijf	32,92	22,09
bedrijf	23,55	22,1
bedrijf	23,57	22,1
bedrijf	30,03	22,1
bedrijf	25,37	22,11
bedrijf	21,95	22,15
bedrijf	23,66	22,15
bedrijf	25,34	22,17
bedrijf	33,92	22,17
bedrijf	23,58	22,18
bedrijf	29,79	22,19
bedrijf	32,69	22,19
bedrijf	23,98	22,2
bedrijf	24,46	22,2
bedrijf	29,87	22,23
bedrijf	23,73	22,24
bedrijf	30,41	22,24
bedrijf	23,6	22,26
bedrijf	29,49	22,26
bedrijf	27,97	22,27
bedrijf	23,53	22,29
bedrijf	23,49	22,3
bedrijf	22,37	22,31
bedrijf	25,25	22,31
bedrijf	28,02	22,31
bedrijf	22,85	22,33
bedrijf	26,28	22,33
bedrijf	24,12	22,34
bedrijf	24,45	22,34
bedrijf	27,48	22,35
bedrijf	28,75	22,36
bedrijf	24,19	22,37
bedrijf	24,87	22,37
bedrijf	23,6	22,39
bedrijf	25,39	22,39
bedrijf	25,95	22,44
bedrijf	25,49	22,45
bedrijf	26,11	22,46
bedrijf	26,88	22,46
bedrijf	24,04	22,48
bedrijf	25,35	22,48
bedrijf	27,96	22,48
bedrijf	24,62	22,5
bedrijf	25,06	22,5
bedrijf	22,55	22,51
bedrijf	25,79	22,53
bedrijf	25,21	22,54
bedrijf	23,38	22,55
bedrijf	23,65	22,55
bedrijf	22,71	22,56
bedrijf	25,63	22,56
bedrijf	21,77	22,57
bedrijf	24,26	22,58
bedrijf	23,42	22,6
bedrijf	24,24	22,6
bedrijf	28,79	22,6
bedrijf	24,98	22,63
bedrijf	27,92	22,65
bedrijf	25,41	22,67
bedrijf	26,8	22,69
bedrijf	22,46	22,7
bedrijf	24,7	22,71
bedrijf	24,73	22,73
bedrijf	34,72	22,74
bedrijf	23,94	22,75
bedrijf	26,18	22,75
bedrijf	29,71	22,76
bedrijf	24,96	22,78
bedrijf	26,8	22,78
bedrijf	27,75	22,82
bedrijf	27,81	22,82
bedrijf	25,48	22,85
bedrijf	31,37	22,85
bedrijf	28,48	22,87
bedrijf	29,87	22,87
bedrijf	23,15	22,9
bedrijf	24,27	22,9
bedrijf	25,29	22,9
bedrijf	24,0	22,91
bedrijf	30,12	22,91
bedrijf	25,1	22,93
bedrijf	29,24	22,93
bedrijf	29,17	22,94
bedrijf	36,67	22,97
bedrijf	25,63	23,01
bedrijf	28,16	23,01
bedrijf	24,35	23,02
bedrijf	24,81	23,02
bedrijf	21,99	23,03
bedrijf	27,54	23,03
bedrijf	27,16	23,04
bedrijf	25,66	23,05
bedrijf	25,92	23,05
bedrijf	30,62	23,05
bedrijf	27,75	23,06
bedrijf	25,55	23,07
bedrijf	26,32	23,07
bedrijf	32,91	23,09
bedrijf	24,98	23,1
bedrijf	23,47	23,11
bedrijf	25,04	23,12
bedrijf	24,09	23,13
bedrijf	28,39	23,13
bedrijf	29,53	23,13
bedrijf	31,79	23,14
bedrijf	26,55	23,16
bedrijf	26,48	23,17
bedrijf	21,07	23,18
bedrijf	25,23	23,24
bedrijf	24,47	23,26
bedrijf	28,11	23,26
bedrijf	24,1	23,29
bedrijf	25,61	23,29
bedrijf	28,01	23,32
bedrijf	31,24	23,32
bedrijf	27,33	23,35
bedrijf	29,01	23,36
bedrijf	29,05	23,36
bedrijf	39,88	23,36
bedrijf	26,94	23,39
bedrijf	27,01	23,39
bedrijf	31,27	23,39
bedrijf	29,71	23,4
bedrijf	24,02	23,42
bedrijf	27,76	23,42
bedrijf	28,12	23,42
bedrijf	23,02	23,44
bedrijf	23,28	23,44
bedrijf	25,49	23,44
bedrijf	34,89	23,45
bedrijf	24,65	23,46
bedrijf	24,32	23,48
bedrijf	27,99	23,49
bedrijf	31,41	23,49
bedrijf	27,59	23,51
bedrijf	30,56	23,51
bedrijf	24,49	23,52
bedrijf	24,96	23,53
bedrijf	28,92	23,53
bedrijf	25,37	23,54
bedrijf	27,42	23,55
bedrijf	25,84	23,57
bedrijf	30,77	23,58
bedrijf	30,04	23,59
bedrijf	28,25	23,65
bedrijf	26,15	23,66
bedrijf	28,48	23,66
bedrijf	22,44	23,67
bedrijf	23,15	23,67
bedrijf	26,34	23,68
bedrijf	21,8	23,71
bedrijf	26,18	23,72
bedrijf	30,76	23,72
bedrijf	28,26	23,73
bedrijf	30,46	23,75
bedrijf	25,85	23,76
bedrijf	29,39	23,78
bedrijf	23,59	23,8
bedrijf	23,24	23,83
bedrijf	25,37	23,83
bedrijf	21,59	23,86
bedrijf	26,55	23,87
bedrijf	30,06	23,87
bedrijf	25,39	23,88
bedrijf	27,08	23,88
bedrijf	30,1	23,89
bedrijf	24,49	23,9
bedrijf	25,48	23,91
bedrijf	25,84	23,91
bedrijf	25,91	23,92
bedrijf	30,8	23,92
bedrijf	32,94	23,93
bedrijf	24,52	23,95
bedrijf	24,68	23,95
bedrijf	31,29	23,96
bedrijf	29,27	23,97
bedrijf	33,69	23,98
bedrijf	27,96	23,99
bedrijf	28,31	24,01
bedrijf	28,13	24,02
bedrijf	28,5	24,02
bedrijf	31,14	24,02
bedrijf	24,45	24,03
bedrijf	28,7	24,03
bedrijf	26,19	24,04
bedrijf	26,34	24,04
bedrijf	23,75	24,09
bedrijf	26,31	24,09
bedrijf	26,12	24,1
bedrijf	26,49	24,11
bedrijf	25,24	24,12
bedrijf	30,84	24,12
bedrijf	28,04	24,14
bedrijf	32,37	24,15
bedrijf	25,31	24,17
bedrijf	26,13	24,18
bedrijf	24,1	24,19
bedrijf	27,66	24,19
bedrijf	32,47	24,19
bedrijf	25,14	24,2
bedrijf	26,06	24,2
bedrijf	34,23	24,22
bedrijf	41,99	24,22
bedrijf	24,74	24,23
bedrijf	34,64	24,25
bedrijf	30,68	24,26
bedrijf	30,74	24,26
bedrijf	25,98	24,27
bedrijf	24,62	24,29
bedrijf	25,97	24,29
bedrijf	26,84	24,29
bedrijf	27,17	24,29
bedrijf	28,67	24,3
bedrijf	25,39	24,31
bedrijf	30,23	24,31
bedrijf	29,21	24,34
bedrijf	24,69	24,35
bedrijf	25,3	24,35
bedrijf	25,95	24,35
bedrijf	28,4	24,35
bedrijf	27,95	24,38
bedrijf	28,14	24,38
bedrijf	29,68	24,41
bedrijf	27,73	24,42
bedrijf	28,34	24,43
bedrijf	26,67	24,44
bedrijf	22,98	24,45
bedrijf	26,88	24,47
bedrijf	28,26	24,5
bedrijf	28,69	24,5
bedrijf	24,61	24,53
bedrijf	33,98	24,54
bedrijf	24,55	24,56
bedrijf	28,89	24,56
bedrijf	30,34	24,56
bedrijf	32,83	24,56
bedrijf	28,87	24,58
bedrijf	28,59	24,6
bedrijf	25,11	24,61
bedrijf	30,77	24,61
bedrijf	25,08	24,62
bedrijf	25,44	24,62
bedrijf	25,53	24,62
bedrijf	29,92	24,62
bedrijf	33,32	24,62
bedrijf	25,1	24,64
bedrijf	25,89	24,64
bedrijf	26,34	24,69
bedrijf	26,98	24,69
bedrijf	29,33	24,69
bedrijf	7,31	24,7
bedrijf	26,56	24,72
bedrijf	26,37	24,75
bedrijf	29,13	24,77
bedrijf	26,76	24,78
bedrijf	28,42	24,79
bedrijf	31,99	24,8
bedrijf	24,47	24,81
bedrijf	25,72	24,81
bedrijf	27,18	24,81
bedrijf	34,27	24,81
bedrijf	28,83	24,82
bedrijf	32,3	24,82
bedrijf	27,41	24,83
bedrijf	31,84	24,83
bedrijf	26,58	24,85
bedrijf	30,36	24,85
bedrijf	28,79	24,88
bedrijf	26,38	24,89
bedrijf	26,16	24,9
bedrijf	29,34	24,9
bedrijf	31,44	24,9
bedrijf	24,3	24,91
bedrijf	25,9	24,91
bedrijf	29,83	24,91
bedrijf	24,67	24,93
bedrijf	25,83	24,93
bedrijf	26,11	24,94
bedrijf	28,4	24,94
bedrijf	29,93	24,95
bedrijf	25,23	24,96
bedrijf	25,75	24,96
bedrijf	35,76	24,96
bedrijf	25,67	24,97
bedrijf	30,6	24,97
bedrijf	25,87	24,99
bedrijf	27,69	24,99
bedrijf	23,96	25,0
bedrijf	26,42	25,0
bedrijf	29,07	25,0
bedrijf	37,4	25,01
bedrijf	35,09	25,02
bedrijf	24,65	25,03
bedrijf	28,98	25,03
bedrijf	26,82	25,05
bedrijf	31,5	25,05
bedrijf	33,22	25,06
bedrijf	22,06	25,07
bedrijf	29,57	25,08
bedrijf	23,44	25,09
bedrijf	28,36	25,1
bedrijf	31,03	25,1
bedrijf	25,04	25,11
bedrijf	27,72	25,11
bedrijf	29,05	25,12
bedrijf	30,34	25,12
bedrijf	31,54	25,14
bedrijf	27,7	25,15
bedrijf	30,63	25,15
bedrijf	27,7	25,16
bedrijf	28,38	25,16
bedrijf	28,8	25,16
bedrijf	28,0	25,17
bedrijf	34,07	25,18
bedrijf	30,36	25,19
bedrijf	32,82	25,2
bedrijf	32,98	25,2
bedrijf	25,59	25,23
bedrijf	34,21	25,26
bedrijf	28,03	25,27
bedrijf	26,57	25,28
bedrijf	28,26	25,28
bedrijf	28,45	25,28
bedrijf	26,4	25,29
bedrijf	30,02	25,32
bedrijf	24,63	25,34
bedrijf	26,41	25,34
bedrijf	27,69	25,34
bedrijf	26,3	25,35
bedrijf	25,52	25,36
bedrijf	30,84	25,36
bedrijf	25,87	25,37
bedrijf	28,95	25,37
bedrijf	29,44	25,37
bedrijf	28,56	25,38
bedrijf	33,52	25,38
bedrijf	27,28	25,39
bedrijf	29,28	25,4
bedrijf	29,58	25,41
bedrijf	24,56	25,42
bedrijf	25,87	25,42
bedrijf	25,99	25,42
bedrijf	31,78	25,42
bedrijf	26,61	25,43
bedrijf	31,13	25,43
bedrijf	13,21	25,45
bedrijf	27,79	25,45
bedrijf	24,24	25,46
bedrijf	26,29	25,47
bedrijf	23,94	25,48
bedrijf	33,8	25,48
bedrijf	34,65	25,48
bedrijf	28,28	25,49
bedrijf	28,35	25,49
bedrijf	28,14	25,5
bedrijf	27,63	25,51
bedrijf	28,86	25,51
bedrijf	29,35	25,51
bedrijf	26,22	25,52
bedrijf	31,52	25,52
bedrijf	26,27	25,53
bedrijf	26,95	25,53
bedrijf	29,1	25,53
bedrijf	24,72	25,54
bedrijf	26,15	25,54
bedrijf	28,68	25,55
bedrijf	34,11	25,55
bedrijf	25,96	25,56
bedrijf	27,54	25,57
bedrijf	28,39	25,57
bedrijf	31,12	25,59
bedrijf	31,56	25,6
bedrijf	48,12	25,6
bedrijf	27,59	25,62
bedrijf	30,96	25,64
bedrijf	30,83	25,65
bedrijf	26,26	25,67
bedrijf	29,69	25,67
bedrijf	30,7	25,67
bedrijf	29,78	25,7
bedrijf	28,0	25,71
bedrijf	30,53	25,71
bedrijf	32,36	25,71
bedrijf	27,91	25,72
bedrijf	30,01	25,73
bedrijf	26,34	25,74
bedrijf	32,36	25,75
bedrijf	25,15	25,76
bedrijf	28,6	25,76
bedrijf	23,23	25,77
bedrijf	29,65	25,77
bedrijf	31,56	25,77
bedrijf	32,5	25,77
bedrijf	27,05	25,78
bedrijf	28,51	25,78
bedrijf	30,5	25,78
bedrijf	27,74	25,8
bedrijf	31,97	25,8
bedrijf	25,68	25,81
bedrijf	25,75	25,81
bedrijf	27,26	25,82
bedrijf	30,68	25,82
bedrijf	22,96	25,83
bedrijf	26,34	25,83
bedrijf	30,48	25,83
bedrijf	26,94	25,84
bedrijf	28,21	25,84
bedrijf	29,97	25,84
bedrijf	33,9	25,84
bedrijf	27,06	25,85
bedrijf	27,01	25,86
bedrijf	26,98	25,87
bedrijf	30,0	25,87
bedrijf	30,97	25,87
bedrijf	31,89	25,87
bedrijf	32,14	25,88
bedrijf	32,21	25,88
bedrijf	36,81	25,88
bedrijf	25,17	25,9
bedrijf	24,36	25,91
bedrijf	29,65	25,91
bedrijf	29,59	25,93
bedrijf	26,37	25,94
bedrijf	29,71	25,96
bedrijf	31,28	25,96
bedrijf	28,85	25,97
bedrijf	30,21	25,97
bedrijf	27,37	25,99
bedrijf	28,05	25,99
bedrijf	29,08	25,99
bedrijf	29,9	25,99
bedrijf	33,32	25,99
bedrijf	29,09	26,0
bedrijf	29,52	26,0
bedrijf	30,73	26,0
bedrijf	25,73	26,01
bedrijf	27,88	26,01
bedrijf	27,5	26,02
bedrijf	32,61	26,02
bedrijf	28,58	26,03
bedrijf	33,59	26,03
bedrijf	29,52	26,04
bedrijf	23,47	26,05
bedrijf	27,87	26,05
bedrijf	27,93	26,05
bedrijf	28,42	26,06
bedrijf	28,83	26,07
bedrijf	31,12	26,07
bedrijf	33,61	26,07
bedrijf	28,06	26,08
bedrijf	30,0	26,08
bedrijf	30,3	26,08
bedrijf	28,92	26,09
bedrijf	27,47	26,11
bedrijf	27,78	26,11
bedrijf	28,92	26,11
bedrijf	33,02	26,12
bedrijf	25,89	26,13
bedrijf	27,93	26,13
bedrijf	30,83	26,13
bedrijf	30,49	26,14
bedrijf	33,43	26,15
bedrijf	33,55	26,15
bedrijf	26,06	26,16
bedrijf	27,76	26,16
bedrijf	28,04	26,16
bedrijf	28,16	26,16
bedrijf	29,53	26,17
bedrijf	29,55	26,17
bedrijf	31,65	26,17
bedrijf	28,89	26,18
bedrijf	22,84	26,19
bedrijf	31,9	26,2
bedrijf	31,82	26,21
bedrijf	31,59	26,22
bedrijf	34,4	26,22
bedrijf	26,52	26,23
bedrijf	30,02	26,23
bedrijf	36,6	26,23
bedrijf	37,73	26,23
bedrijf	29,18	26,24
bedrijf	30,69	26,24
bedrijf	32,05	26,24
bedrijf	29,07	26,26
bedrijf	26,8	26,28
bedrijf	25,12	26,29
bedrijf	26,9	26,29
bedrijf	28,68	26,29
bedrijf	31,18	26,29
bedrijf	31,21	26,29
bedrijf	25,09	26,3
bedrijf	26,78	26,3
bedrijf	27,02	26,3
bedrijf	26,3	26,31
bedrijf	26,2	26,32
bedrijf	26,09	26,33
bedrijf	28,06	26,34
bedrijf	29,14	26,34
bedrijf	19,7	26,35
bedrijf	25,8	26,35
bedrijf	30,17	26,36
bedrijf	32,61	26,36
bedrijf	25,21	26,37
bedrijf	26,82	26,37
bedrijf	29,58	26,38
bedrijf	24,53	26,39
bedrijf	28,91	26,39
bedrijf	33,5	26,39
bedrijf	27,02	26,4
bedrijf	27,44	26,41
bedrijf	27,8	26,42
bedrijf	32,01	26,42
bedrijf	33,12	26,42
bedrijf	26,83	26,43
bedrijf	27,29	26,44
bedrijf	27,35	26,44
bedrijf	28,74	26,44
bedrijf	33,5	26,45
bedrijf	32,99	26,46
bedrijf	28,27	26,47
bedrijf	34,89	26,47
bedrijf	26,41	26,48
bedrijf	30,99	26,48
bedrijf	32,79	26,49
bedrijf	23,65	26,5
bedrijf	31,52	26,5
bedrijf	27,77	26,51
bedrijf	34,55	26,52
bedrijf	26,35	26,53
bedrijf	29,81	26,55
bedrijf	32,05	26,55
bedrijf	29,01	26,56
bedrijf	27,47	26,57
bedrijf	28,9	26,57
bedrijf	31,32	26,57
bedrijf	15,07	26,6
bedrijf	29,19	26,6
bedrijf	52,74	26,6
bedrijf	28,0	26,61
bedrijf	30,37	26,61
bedrijf	30,45	26,61
bedrijf	31,3	26,61
bedrijf	29,89	26,62
bedrijf	30,4	26,62
bedrijf	28,72	26,63
bedrijf	29,79	26,63
bedrijf	27,38	26,64
bedrijf	28,66	26,64
bedrijf	30,57	26,64
bedrijf	30,94	26,64
bedrijf	27,52	26,65
bedrijf	27,8	26,65
bedrijf	28,43	26,65
bedrijf	26,37	26,66
bedrijf	31,43	26,66
bedrijf	32,33	26,66
bedrijf	26,7	26,67
bedrijf	29,86	26,68
bedrijf	25,83	26,69
bedrijf	27,07	26,69
bedrijf	27,86	26,69
bedrijf	32,06	26,7
bedrijf	33,36	26,7
bedrijf	24,4	26,71
bedrijf	31,2	26,71
bedrijf	32,03	26,71
bedrijf	28,14	26,72
bedrijf	31,87	26,72
bedrijf	26,21	26,73
bedrijf	27,97	26,73
bedrijf	28,23	26,73
bedrijf	27,2	26,74
bedrijf	28,48	26,74
bedrijf	29,52	26,74
bedrijf	30,05	26,74
bedrijf	26,61	26,75
bedrijf	26,9	26,75
bedrijf	29,41	26,75
bedrijf	30,26	26,76
bedrijf	31,78	26,76
bedrijf	29,31	26,78
bedrijf	43,81	26,78
bedrijf	25,18	26,79
bedrijf	28,49	26,79
bedrijf	29,89	26,79
bedrijf	32,09	26,79
bedrijf	26,88	26,8
bedrijf	38,84	26,8
bedrijf	27,72	26,82
bedrijf	29,08	26,82
bedrijf	26,77	26,83
bedrijf	31,84	26,83
bedrijf	30,13	26,84
bedrijf	35,58	26,84
bedrijf	26,06	26,85
bedrijf	30,52	26,85
bedrijf	26,24	26,87
bedrijf	32,17	26,87
bedrijf	32,92	26,87
bedrijf	25,46	26,88
bedrijf	28,09	26,88
bedrijf	30,47	26,88
bedrijf	30,93	26,88
bedrijf	30,17	26,9
bedrijf	30,93	26,9
bedrijf	24,18	26,91
bedrijf	28,12	26,91
bedrijf	29,64	26,91
bedrijf	29,82	26,91
bedrijf	29,83	26,92
bedrijf	29,88	26,92
bedrijf	27,13	26,93
bedrijf	32,38	26,93
bedrijf	25,5	26,95
bedrijf	27,22	26,95
bedrijf	38,15	26,95
bedrijf	31,32	26,96
bedrijf	26,09	26,97
bedrijf	26,59	26,97
bedrijf	33,08	26,97
bedrijf	30,06	26,98
bedrijf	31,01	26,98
bedrijf	28,75	26,99
bedrijf	28,09	27,0
bedrijf	28,54	27,0
bedrijf	31,57	27,0
bedrijf	36,99	27,0
bedrijf	27,26	27,01
bedrijf	28,9	27,01
bedrijf	30,63	27,01
bedrijf	35,65	27,01
bedrijf	25,32	27,03
bedrijf	27,72	27,05
bedrijf	28,66	27,05
bedrijf	27,55	27,06
bedrijf	29,83	27,06
bedrijf	29,24	27,07
bedrijf	31,44	27,07
bedrijf	29,43	27,08
bedrijf	31,81	27,08
bedrijf	26,73	27,09
bedrijf	28,93	27,1
bedrijf	30,4	27,1
bedrijf	29,31	27,12
bedrijf	31,14	27,12
bedrijf	29,6	27,13
bedrijf	30,56	27,14
bedrijf	26,09	27,15
bedrijf	27,57	27,15
bedrijf	29,37	27,15
bedrijf	30,88	27,15
bedrijf	33,84	27,15
bedrijf	28,83	27,16
bedrijf	29,0	27,16
bedrijf	27,24	27,17
bedrijf	29,23	27,18
bedrijf	29,24	27,18
bedrijf	31,98	27,18
bedrijf	42,99	27,18
bedrijf	28,99	27,19
bedrijf	34,27	27,19
bedrijf	29,35	27,2
bedrijf	30,26	27,2
bedrijf	25,03	27,21
bedrijf	31,82	27,21
bedrijf	30,27	27,22
bedrijf	31,48	27,23
bedrijf	31,48	27,24
bedrijf	29,73	27,25
bedrijf	30,41	27,25
bedrijf	31,73	27,25
bedrijf	28,48	27,26
bedrijf	28,66	27,26
bedrijf	30,28	27,26
bedrijf	30,73	27,26
bedrijf	31,17	27,26
bedrijf	29,74	27,27
bedrijf	31,7	27,27
bedrijf	32,07	27,27
bedrijf	29,47	27,28
bedrijf	27,67	27,29
bedrijf	31,66	27,29
bedrijf	30,97	27,3
bedrijf	29,59	27,31
bedrijf	27,79	27,33
bedrijf	28,18	27,33
bedrijf	28,99	27,33
bedrijf	35,97	27,34
bedrijf	28,82	27,35
bedrijf	30,66	27,35
bedrijf	28,48	27,37
bedrijf	31,13	27,38
bedrijf	28,05	27,4
bedrijf	21,87	27,42
bedrijf	23,79	27,43
bedrijf	28,74	27,43
bedrijf	32,5	27,43
bedrijf	34,69	27,43
bedrijf	29,79	27,44
bedrijf	27,2	27,45
bedrijf	29,42	27,45
bedrijf	31,03	27,45
bedrijf	26,17	27,47
bedrijf	28,71	27,47
bedrijf	30,09	27,47
bedrijf	30,22	27,48
bedrijf	23,83	27,49
bedrijf	28,75	27,49
bedrijf	29,56	27,49
bedrijf	29,65	27,49
bedrijf	30,1	27,51
bedrijf	30,59	27,51
bedrijf	36,93	27,52
bedrijf	28,53	27,53
bedrijf	24,97	27,54
bedrijf	28,67	27,54
bedrijf	30,53	27,54
bedrijf	32,61	27,54
bedrijf	32,74	27,55
bedrijf	23,76	27,58
bedrijf	31,22	27,58
bedrijf	27,9	27,59
bedrijf	30,59	27,59
bedrijf	30,62	27,59
bedrijf	29,59	27,63
bedrijf	32,34	27,63
bedrijf	36,75	27,63
bedrijf	35,08	27,64
bedrijf	29,71	27,65
bedrijf	28,45	27,66
bedrijf	32,16	27,66
bedrijf	30,23	27,67
bedrijf	30,9	27,67
bedrijf	23,95	27,68
bedrijf	28,86	27,69
bedrijf	32,03	27,69
bedrijf	27,61	27,7
bedrijf	30,32	27,7
bedrijf	35,83	27,71
bedrijf	26,82	27,72
bedrijf	30,26	27,72
bedrijf	32,09	27,72
bedrijf	29,9	27,73
bedrijf	30,17	27,73
bedrijf	30,28	27,73
bedrijf	30,77	27,73
bedrijf	41,59	27,73
bedrijf	29,47	27,74
bedrijf	32,41	27,74
bedrijf	28,6	27,75
bedrijf	29,86	27,75
bedrijf	30,74	27,75
bedrijf	31,37	27,75
bedrijf	32,13	27,76
bedrijf	30,66	27,77
bedrijf	31,46	27,77
bedrijf	32,61	27,77
bedrijf	29,77	27,78
bedrijf	30,71	27,8
bedrijf	31,53	27,8
bedrijf	31,97	27,8
bedrijf	29,26	27,81
bedrijf	36,66	27,81
bedrijf	28,1	27,82
bedrijf	32,93	27,82
bedrijf	29,13	27,83
bedrijf	28,28	27,86
bedrijf	28,84	27,86
bedrijf	28,27	27,87
bedrijf	29,95	27,87
bedrijf	31,91	27,87
bedrijf	35,9	27,87
bedrijf	29,9	27,88
bedrijf	30,18	27,88
bedrijf	34,84	27,88
bedrijf	28,75	27,89
bedrijf	28,85	27,89
bedrijf	30,67	27,89
bedrijf	29,03	27,9
bedrijf	30,86	27,9
bedrijf	41,56	27,9
bedrijf	30,2	27,91
bedrijf	30,98	27,91
bedrijf	32,22	27,91
bedrijf	31,2	27,92
bedrijf	29,12	27,93
bedrijf	30,02	27,93
bedrijf	28,9	27,95
bedrijf	30,5	27,95
bedrijf	30,57	27,95
bedrijf	31,14	27,95
bedrijf	31,38	27,96
bedrijf	32,77	27,96
bedrijf	28,49	27,97
bedrijf	31,17	27,97
bedrijf	28,93	27,98
bedrijf	29,08	27,98
bedrijf	29,52	27,98
bedrijf	30,13	27,98
bedrijf	30,82	27,98
bedrijf	29,22	27,99
bedrijf	29,57	27,99
bedrijf	30,15	27,99
bedrijf	28,39	28,0
bedrijf	28,85	28,02
bedrijf	28,41	28,03
bedrijf	29,06	28,03
bedrijf	30,85	28,03
bedrijf	30,46	28,05
bedrijf	30,31	28,06
bedrijf	28,76	28,07
bedrijf	29,82	28,07
bedrijf	25,88	28,08
bedrijf	32,01	28,08
bedrijf	29,28	28,09
bedrijf	31,15	28,09
bedrijf	38,24	28,09
bedrijf	30,06	28,1
bedrijf	32,25	28,1
bedrijf	32,52	28,1
bedrijf	27,42	28,11
bedrijf	30,17	28,12
bedrijf	34,96	28,12
bedrijf	38,52	28,12
bedrijf	30,2	28,13
bedrijf	32,4	28,13
bedrijf	30,82	28,14
bedrijf	30,73	28,16
bedrijf	26,07	28,17
bedrijf	28,03	28,17
bedrijf	30,26	28,18
bedrijf	30,93	28,18
bedrijf	32,37	28,18
bedrijf	29,74	28,19
bedrijf	31,55	28,19
bedrijf	29,92	28,2
bedrijf	29,98	28,2
bedrijf	32,5	28,2
bedrijf	30,48	28,21
bedrijf	33,12	28,21
bedrijf	29,15	28,22
bedrijf	30,58	28,23
bedrijf	30,14	28,24
bedrijf	30,5	28,24
bedrijf	32,0	28,24
bedrijf	28,61	28,25
bedrijf	30,93	28,25
bedrijf	31,9	28,26
bedrijf	33,42	28,26
bedrijf	29,41	28,28
bedrijf	30,52	28,28
bedrijf	31,84	28,28
bedrijf	29,32	28,29
bedrijf	33,58	28,29
bedrijf	31,2	28,3
bedrijf	33,31	28,3
bedrijf	34,94	28,3
bedrijf	30,32	28,31
bedrijf	31,34	28,33
bedrijf	31,96	28,33
bedrijf	32,63	28,33
bedrijf	30,26	28,34
bedrijf	33,42	28,34
bedrijf	26,59	28,36
bedrijf	35,79	28,36
bedrijf	37,34	28,37
bedrijf	40,5	28,37
bedrijf	30,85	28,39
bedrijf	32,05	28,39
bedrijf	37,92	28,39
bedrijf	28,01	28,4
bedrijf	31,97	28,42
bedrijf	32,43	28,43
bedrijf	28,99	28,44
bedrijf	31,17	28,44
bedrijf	31,2	28,44
bedrijf	31,28	28,44
bedrijf	31,35	28,44
bedrijf	29,38	28,45
bedrijf	33,38	28,45
bedrijf	31,78	28,47
bedrijf	31,99	28,47
bedrijf	35,46	28,47
bedrijf	37,21	28,47
bedrijf	30,4	28,49
bedrijf	31,13	28,49
bedrijf	32,61	28,49
bedrijf	35,61	28,49
bedrijf	36,13	28,49
bedrijf	30,12	28,5
bedrijf	30,51	28,5
bedrijf	35,38	28,5
bedrijf	39,35	28,5
bedrijf	31,39	28,51
bedrijf	30,11	28,52
bedrijf	30,27	28,52
bedrijf	29,7	28,53
bedrijf	31,11	28,53
bedrijf	28,02	28,54
bedrijf	28,31	28,55
bedrijf	29,37	28,56
bedrijf	30,05	28,56
bedrijf	31,15	28,56
bedrijf	35,62	28,56
bedrijf	29,94	28,57
bedrijf	31,67	28,57
bedrijf	36,21	28,58
bedrijf	31,19	28,6
bedrijf	28,02	28,61
bedrijf	29,52	28,61
bedrijf	35,78	28,61
bedrijf	44,63	28,61
bedrijf	30,39	28,63
bedrijf	42,6	28,63
bedrijf	31,29	28,64
bedrijf	43,2	28,64
bedrijf	33,19	28,65
bedrijf	35,19	28,65
bedrijf	28,89	28,66
bedrijf	32,22	28,67
bedrijf	30,21	28,68
bedrijf	30,32	28,68
bedrijf	30,74	28,68
bedrijf	31,1	28,68
bedrijf	29,37	28,69
bedrijf	29,77	28,69
bedrijf	30,18	28,69
bedrijf	30,65	28,69
bedrijf	31,88	28,69
bedrijf	29,14	28,7
bedrijf	35,02	28,7
bedrijf	30,83	28,71
bedrijf	39,24	28,71
bedrijf	31,15	28,73
bedrijf	29,79	28,74
bedrijf	30,75	28,74
bedrijf	31,19	28,74
bedrijf	30,38	28,75
bedrijf	36,92	28,75
bedrijf	31,59	28,76
bedrijf	31,48	28,77
bedrijf	32,69	28,77
bedrijf	39,4	28,77
bedrijf	29,93	28,78
bedrijf	31,21	28,78
bedrijf	30,09	28,81
bedrijf	31,88	28,81
bedrijf	25,06	28,82
bedrijf	34,06	28,82
bedrijf	37,74	28,82
bedrijf	32,89	28,83
bedrijf	27,87	28,84
bedrijf	31,39	28,86
bedrijf	37,83	28,87
bedrijf	30,71	28,88
bedrijf	31,2	28,88
bedrijf	30,74	28,89
bedrijf	31,79	28,89
bedrijf	33,62	28,9
bedrijf	33,33	28,94
bedrijf	28,89	28,96
bedrijf	29,48	28,96
bedrijf	30,97	28,96
bedrijf	33,88	28,99
bedrijf	34,9	28,99
bedrijf	37,07	28,99
bedrijf	31,53	29,02
bedrijf	33,66	29,02
bedrijf	28,15	29,03
bedrijf	33,21	29,05
bedrijf	29,96	29,06
bedrijf	37,56	29,07
bedrijf	31,83	29,08
bedrijf	29,47	29,09
bedrijf	29,09	29,1
bedrijf	31,61	29,11
bedrijf	32,75	29,12
bedrijf	29,91	29,14
bedrijf	27,76	29,15
bedrijf	31,91	29,15
bedrijf	36,76	29,16
bedrijf	31,53	29,17
bedrijf	32,43	29,19
bedrijf	25,96	29,21
bedrijf	32,4	29,21
bedrijf	32,61	29,21
bedrijf	27,84	29,22
bedrijf	30,23	29,23
bedrijf	32,56	29,23
bedrijf	35,86	29,23
bedrijf	39,24	29,23
bedrijf	30,46	29,24
bedrijf	31,13	29,24
bedrijf	29,43	29,25
bedrijf	30,87	29,26
bedrijf	34,03	29,26
bedrijf	30,74	29,27
bedrijf	35,21	29,27
bedrijf	31,42	29,28
bedrijf	30,92	29,3
bedrijf	31,5	29,3
bedrijf	31,96	29,3
bedrijf	39,86	29,31
bedrijf	31,38	29,32
bedrijf	31,56	29,33
bedrijf	33,87	29,33
bedrijf	35,92	29,34
bedrijf	30,76	29,35
bedrijf	30,12	29,36
bedrijf	31,54	29,36
bedrijf	31,38	29,38
bedrijf	30,8	29,39
bedrijf	36,3	29,39
bedrijf	34,08	29,4
bedrijf	28,74	29,41
bedrijf	30,49	29,42
bedrijf	38,29	29,42
bedrijf	36,46	29,43
bedrijf	27,6	29,44
bedrijf	32,12	29,44
bedrijf	34,29	29,44
bedrijf	28,64	29,45
bedrijf	31,29	29,46
bedrijf	30,41	29,47
bedrijf	28,82	29,48
bedrijf	30,7	29,49
bedrijf	34,86	29,5
bedrijf	32,34	29,51
bedrijf	30,64	29,53
bedrijf	30,25	29,55
bedrijf	34,91	29,55
bedrijf	40,22	29,56
bedrijf	32,47	29,57
bedrijf	32,9	29,58
bedrijf	31,13	29,59
bedrijf	30,6	29,6
bedrijf	37,38	29,61
bedrijf	28,42	29,62
bedrijf	30,98	29,62
bedrijf	30,9	29,63
bedrijf	31,21	29,63
bedrijf	37,16	29,64
bedrijf	30,92	29,65
bedrijf	33,05	29,65
bedrijf	30,44	29,67
bedrijf	30,96	29,67
bedrijf	33,07	29,68
bedrijf	29,02	29,69
bedrijf	31,88	29,69
bedrijf	32,31	29,69
bedrijf	31,05	29,7
bedrijf	32,19	29,73
bedrijf	36,26	29,74
bedrijf	40,92	29,74
bedrijf	32,46	29,75
bedrijf	31,33	29,76
bedrijf	31,7	29,76
bedrijf	32,03	29,77
bedrijf	32,74	29,78
bedrijf	33,98	29,8
bedrijf	32,42	29,81
bedrijf	37,38	29,81
bedrijf	37,41	29,81
bedrijf	31,17	29,84
bedrijf	32,39	29,84
bedrijf	32,47	29,84
bedrijf	33,25	29,84
bedrijf	31,2	29,85
bedrijf	38,27	29,85
bedrijf	31,0	29,86
bedrijf	31,81	29,86
bedrijf	30,8	29,88
bedrijf	31,0	29,88
bedrijf	37,58	29,88
bedrijf	31,99	29,89
bedrijf	32,35	29,89
bedrijf	30,48	29,91
bedrijf	31,33	29,91
bedrijf	37,57	29,91
bedrijf	31,29	29,98
bedrijf	37,76	29,98
bedrijf	37,59	30,01
bedrijf	30,46	30,02
bedrijf	33,51	30,03
bedrijf	34,28	30,03
bedrijf	31,42	30,04
bedrijf	32,52	30,04
bedrijf	34,17	30,04
bedrijf	37,13	30,06
bedrijf	36,82	30,07
bedrijf	32,38	30,08
bedrijf	30,06	30,1
bedrijf	31,62	30,1
bedrijf	28,72	30,12
bedrijf	32,06	30,12
bedrijf	33,69	30,13
bedrijf	29,62	30,14
bedrijf	30,93	30,16
bedrijf	37,82	30,16
bedrijf	29,64	30,17
bedrijf	30,19	30,18
bedrijf	31,47	30,18
bedrijf	31,76	30,18
bedrijf	34,4	30,18
bedrijf	33,92	30,21
bedrijf	31,17	30,22
bedrijf	31,87	30,22
bedrijf	32,05	30,23
bedrijf	34,09	30,23
bedrijf	30,07	30,25
bedrijf	32,4	30,29
bedrijf	29,62	30,32
bedrijf	31,38	30,33
bedrijf	33,33	30,33
bedrijf	36,54	30,33
bedrijf	34,33	30,34
bedrijf	32,08	30,35
bedrijf	31,2	30,36
bedrijf	31,34	30,36
bedrijf	31,96	30,36
bedrijf	36,17	30,36
bedrijf	32,19	30,37
bedrijf	42,46	30,37
bedrijf	30,58	30,38
bedrijf	31,36	30,39
bedrijf	35,56	30,39
bedrijf	31,02	30,41
bedrijf	33,28	30,44
bedrijf	33,07	30,45
bedrijf	31,89	30,48
bedrijf	36,2	30,49
bedrijf	36,25	30,52
bedrijf	33,87	30,53
bedrijf	34,03	30,54
bedrijf	31,78	30,58
bedrijf	34,55	30,64
bedrijf	41,65	30,64
bedrijf	30,81	30,67
bedrijf	48,09	30,67
bedrijf	36,06	30,68
bedrijf	34,53	30,7
bedrijf	31,6	30,71
bedrijf	37,53	30,71
bedrijf	33,73	30,73
bedrijf	31,02	30,74
bedrijf	36,06	30,74
bedrijf	32,2	30,78
bedrijf	31,84	30,79
bedrijf	34,75	30,8
bedrijf	34,75	30,81
bedrijf	35,9	30,81
bedrijf	33,31	30,82
bedrijf	35,32	30,82
bedrijf	31,9	30,83
bedrijf	38,37	30,83
bedrijf	32,99	30,84
bedrijf	36,52	30,86
bedrijf	35,04	30,87
bedrijf	29,07	30,89
bedrijf	34,0	30,91
bedrijf	32,19	30,97
bedrijf	31,89	30,98
bedrijf	37,04	31,0
bedrijf	32,85	31,01
bedrijf	36,83	31,03
bedrijf	53,37	31,04
bedrijf	31,99	31,06
bedrijf	31,42	31,1
bedrijf	34,45	31,12
bedrijf	43,61	31,13
bedrijf	31,26	31,14
bedrijf	35,56	31,15
bedrijf	31,03	31,17
bedrijf	32,28	31,17
bedrijf	35,81	31,18
bedrijf	38,05	31,18
bedrijf	37,53	31,19
bedrijf	37,95	31,19
bedrijf	31,41	31,2
bedrijf	32,26	31,2
bedrijf	35,28	31,2
bedrijf	30,77	31,24
bedrijf	42,93	31,28
bedrijf	36,52	31,29
bedrijf	34,14	31,31
bedrijf	37,28	31,32
bedrijf	34,62	31,34
bedrijf	40,34	31,35
bedrijf	36,65	31,39
bedrijf	30,69	31,43
bedrijf	32,78	31,44
bedrijf	39,52	31,44
bedrijf	34,57	31,45
bedrijf	36,1	31,45
bedrijf	31,53	31,46
bedrijf	34,47	31,47
bedrijf	32,99	31,48
bedrijf	52,73	31,48
bedrijf	32,78	31,5
bedrijf	34,76	31,52
bedrijf	48,08	31,53
bedrijf	31,34	31,55
bedrijf	36,5	31,66
bedrijf	30,53	31,69
bedrijf	31,17	31,7
bedrijf	40,78	31,71
bedrijf	45,32	31,73
bedrijf	36,25	31,75
bedrijf	34,07	31,79
bedrijf	36,58	31,8
bedrijf	47,0	31,82
bedrijf	33,54	31,83
bedrijf	35,79	31,83
bedrijf	41,6	31,85
bedrijf	41,84	31,87
bedrijf	32,12	31,9
bedrijf	40,08	31,9
bedrijf	32,52	31,94
bedrijf	38,26	31,95
bedrijf	44,85	31,95
bedrijf	40,44	31,97
bedrijf	32,73	32,01
bedrijf	35,57	32,04
bedrijf	37,9	32,08
bedrijf	38,33	32,08
bedrijf	34,53	32,18
bedrijf	34,58	32,19
bedrijf	31,49	32,21
bedrijf	32,49	32,22
bedrijf	34,72	32,22
bedrijf	33,06	32,25
bedrijf	33,04	32,26
bedrijf	35,17	32,26
bedrijf	35,33	32,31
bedrijf	36,09	32,32
bedrijf	39,03	32,32
bedrijf	37,18	32,36
bedrijf	37,26	32,46
bedrijf	34,53	32,47
bedrijf	32,6	32,52
bedrijf	34,74	32,61
bedrijf	35,61	32,66
bedrijf	34,75	32,67
bedrijf	40,27	32,67
bedrijf	36,02	32,68
bedrijf	40,05	32,68
bedrijf	38,01	32,72
bedrijf	36,52	32,73
bedrijf	46,52	32,75
bedrijf	36,92	32,76
bedrijf	40,56	32,76
bedrijf	41,99	32,76
bedrijf	35,12	32,79
bedrijf	35,13	32,91
bedrijf	39,71	32,97
bedrijf	36,9	32,99
bedrijf	33,18	33,0
bedrijf	37,39	33,02
bedrijf	41,34	33,02
bedrijf	36,24	33,03
bedrijf	36,61	33,03
bedrijf	37,99	33,04
bedrijf	34,94	33,05
bedrijf	31,53	33,09
bedrijf	35,54	33,1
bedrijf	47,67	33,12
bedrijf	35,64	33,14
bedrijf	34,57	33,18
bedrijf	40,19	33,18
bedrijf	35,05	33,21
bedrijf	43,36	33,28
bedrijf	36,02	33,33
bedrijf	35,23	33,37
bedrijf	38,11	33,38
bedrijf	38,6	33,39
bedrijf	45,75	33,39
bedrijf	35,35	33,42
bedrijf	43,71	33,48
bedrijf	38,03	33,53
bedrijf	34,48	33,55
bedrijf	35,52	33,67
bedrijf	36,03	33,7
bedrijf	37,96	33,7
bedrijf	37,36	33,71
bedrijf	38,13	33,73
bedrijf	36,07	33,86
bedrijf	37,39	33,92
bedrijf	39,71	34,03
bedrijf	30,89	34,05
bedrijf	42,85	34,07
bedrijf	40,45	34,1
bedrijf	36,79	34,11
bedrijf	38,16	34,17
bedrijf	38,28	34,25
bedrijf	42,04	34,25
bedrijf	43,54	34,26
bedrijf	45,19	34,42
bedrijf	34,32	34,43
bedrijf	42,84	34,45
bedrijf	38,7	34,47
bedrijf	46,86	34,49
bedrijf	38,72	34,55
bedrijf	41,77	34,55
bedrijf	43,07	34,58
bedrijf	42,48	34,62
bedrijf	37,68	34,63
bedrijf	37,82	34,63
bedrijf	49,09	34,67
bedrijf	41,5	34,75
bedrijf	33,81	34,76
bedrijf	36,51	34,8
bedrijf	42,38	34,85
bedrijf	37,24	34,92
bedrijf	38,71	34,95
bedrijf	49,67	35,03
bedrijf	39,59	35,11
bedrijf	48,54	35,19
bedrijf	34,85	35,21
bedrijf	43,6	35,27
bedrijf	41,72	35,29
bedrijf	35,75	35,4
bedrijf	56,9	35,4
bedrijf	43,06	35,43
bedrijf	40,16	35,48
bedrijf	43,01	35,53
bedrijf	36,99	35,54
bedrijf	39,96	35,59
bedrijf	39,83	35,63
bedrijf	39,23	35,64
bedrijf	38,69	35,69
bedrijf	42,62	35,69
bedrijf	37,23	35,7
bedrijf	54,65	35,7
bedrijf	38,71	35,99
bedrijf	46,17	36,0
bedrijf	55,37	36,11
bedrijf	42,46	36,15
bedrijf	45,32	36,21
bedrijf	44,55	36,22
bedrijf	51,43	36,23
bedrijf	42,01	36,4
bedrijf	44,54	36,56
bedrijf	50,37	36,6
bedrijf	38,72	36,69
bedrijf	39,51	36,75
bedrijf	52,47	36,82
bedrijf	42,09	36,87
bedrijf	42,35	36,9
bedrijf	41,26	36,92
bedrijf	45,44	37,01
bedrijf	43,38	37,1
bedrijf	57,14	37,23
bedrijf	43,12	37,34
bedrijf	40,19	37,4
bedrijf	41,73	37,46
bedrijf	44,84	37,5
bedrijf	38,91	37,52
bedrijf	52,2	37,53
bedrijf	40,31	37,62
bedrijf	40,28	37,74
bedrijf	45,79	37,79
bedrijf	46,99	37,8
bedrijf	38,53	37,82
bedrijf	38,73	37,93
bedrijf	46,61	37,95
bedrijf	54,9	37,97
bedrijf	42,52	38,02
bedrijf	38,9	38,03
bedrijf	42,16	38,12
bedrijf	48,1	38,16
bedrijf	48,23	38,25
bedrijf	47,44	38,31
bedrijf	43,52	38,34
bedrijf	45,08	38,52
bedrijf	51,75	38,6
bedrijf	51,65	38,64
bedrijf	40,86	38,84
bedrijf	52,89	39,25
bedrijf	59,66	39,3
bedrijf	49,2	39,39
bedrijf	40,93	39,4
bedrijf	42,22	39,43
bedrijf	51,62	39,43
bedrijf	52,09	39,73
bedrijf	45,72	39,75
bedrijf	48,43	39,93
bedrijf	43,14	40,49
bedrijf	40,69	41,28
bedrijf	45,83	41,45
bedrijf	59,38	41,58
bedrijf	49,07	41,82
bedrijf	51,52	41,98
bedrijf	38,12	42,06
bedrijf	50,26	42,1
bedrijf	53,68	42,16
bedrijf	49,73	42,48
bedrijf	45,74	42,76
bedrijf	55,95	42,89
bedrijf	55,94	42,99
bedrijf	51,24	43,44
bedrijf	41,76	44,05
bedrijf	53,45	44,15
bedrijf	58,94	44,38
bedrijf	49,89	44,9
bedrijf	59,5	46,64
bedrijf	47,16	47,1
bedrijf	53,83	47,93
bedrijf	57,48	48,24
bedrijf	52,75	48,5
bedrijf	55,46	50,89
bedrijf	57,51	51,57
bedrijf	58,91	51,75
bedrijf	58,54	55,29

Toon tabelVerberg tabel

5.17 Verdeling maandloon (exclusief overwerk), 2020 (gemiddeld aantal banen (x 1 000) per klasse van 100 euro )
1 000 euro	Voltijd	Deeltijd
0	11	31
	9	252
	8	292
	13	235
	20	189
	18	161
	18	148
	15	132
	17	127
	19	124
1	19	122
	22	128
	22	125
	25	127
	27	130
	29	135
	31	136
	60	132
	65	126
	72	125
2	83	119
	85	115
	91	109
	93	100
	96	93
	102	99
	112	92
	120	83
	115	75
	113	69
3	110	60
	108	57
	103	51
	98	46
	91	45
	84	41
	94	41
	80	33
	77	29
	83	27
4	68	27
	73	25
	64	19
	58	18
	50	15
	59	15
	50	16
	45	12
	43	11
	39	9
5	35	9
	54	9
	32	7
	32	7
	27	6
	27	5
	30	5
	28	5
	28	4
	23	3
6	19	3
	24	4
	18	3
	19	3
	18	2
	16	2
	17	2
	14	2
	13	2
	12	1
7	11	1
	16	1
	9	1
	9	1
	8	1
	8	1
	11	1
	7	1
	8	1
	6	1
8	6	1

StatLine: Maandloon van werknemers.

Aantal minimumloonbanen

In Nederland is wettelijk vastgelegd hoeveel een bedrijf minimaal moet betalen aan zijn werknemers. In de eerste helft van 2021 bedraagt het bruto wettelijk minimumloon voor werknemers van 21 jaar of ouder bij een volledig dienstverband 1 684,80 euro per maand. Doordat veel werknemers een deeltijdbaan hebben, verdienen zij een loon dat lager is dan dit bedrag. Daarnaast gelden voor jongeren lagere minimumloonbedragen dan voor volwassenen. Zo bedraagt het minimumjeugdloon van een 18‑jarige 50 procent van het wettelijk minimumloon van volwassenen. Bij het tellen van het aantal minimumloonbanen wordt hiermee rekening gehouden. Voor deeltijdbanen wordt een vergelijking gemaakt naar evenredigheid van de arbeidsduur van de baan. Overwerkloon en eenmalige beloningen tellen hierbij niet mee.

In 2019 werden 491 duizend banen van werknemers tegen maximaal het minimumloon per uur betaald. Dat is 6 procent van alle werknemersbanen. In nog eens 7 procent van alle werknemersbanen wordt maximaal 10 procent boven het minimumloon betaald.

Het aantal minimumloonbanen als percentage van het totaal aantal werknemersbanen schommelde jarenlang rond de 6 procent. In 2019 kwam het aandeel minimumloonbanen met 5,8 procent uit op het laagste punt sinds 2006.

Er zijn meer vrouwen dan mannen met een minimumloonbaan. Wel is het aandeel vrouwen de laatste jaren gedaald. In 2019 verdiende van alle vrouwelijke werknemers 6,1 procent het minimumloon, bij de mannelijke werknemers was dat 5,4 procent. Bekeken naar leeftijd is de helft van alle minimumloonbanen voor werknemers jonger dan 25 jaar. Ook 65‑plussers werken relatief vaak tegen maximaal het minimumloon. De gemiddelde minimumloner is veel jonger dan de gemiddelde werknemer: 1 op de 6 jongeren verdient het minimumloon.

Van de werknemers die 35 uur of meer per week werken verdient 3,2 procent het minimumloon. Bij de werknemers met een kortere arbeidsduur is het percentage minimumloners hoger. Van de werknemers die 20 tot 35 uur per week werken is dat 5,3 procent, van degenen die korter dan 12 uur per week werken 10 procent. Van alle minimumloners heeft slechts een kwart een voltijdbaan.

Per bedrijfstak bezien is het percentage minimumloonbanen het grootst in de zakelijke dienstverlening (10 procent) en de horeca (9 procent). Absoluut gezien werken de meeste minimumloners in de bedrijfstakken zakelijke dienstverlening (164 duizend, waaronder 98 duizend uitzendkrachten), de handel (89 duizend) en de zorg (54 duizend, inclusief 38 duizend stageplekken). Deze drie bedrijfstakken zijn samen goed voor 62 procent van alle minimumloonbanen.

In juli 2017 is het minimumjeugdloon van 22‑jarigen opgetrokken van 85 procent naar 100 procent van het wettelijk minimumloon. Vanaf juli 2019 zijn ook de minimumjeugdlonen voor 21‑jarigen verhoogd tot 100 procent. Tot en met juni 2017 hadden zij nog recht op 72,5 procent van het minimumloon voor volwassenen. Ook voor de jongeren vanaf 18 jaar zijn de minimumlonen verhoogd. Voor de hand ligt dat hierdoor het aantal jongeren dat het minimumloon verdient toeneemt. Dat blijkt inderdaad uit de cijfers. Terwijl van 2016 tot en met 2019 het totaal aantal minimumloonbanen terugliep met 26 duizend, steeg het aantal minimumloonbanen bij de werknemers van 20 tot 22 jaar met 18 duizend tot 108 duizend.

StatLine: Aantal minimumloonbanen.

Topverdieners

In 2020 hadden gemiddeld 252 duizend werknemers een baan met een brutojaarloon van ten minste 100 duizend euro (tegen 133 duizend in 2010). Dat is 3,0 procent van alle banen van werknemers. De banen die zeker een miljoen euro per jaar opleverden, zijn dun gezaaid: 800 werknemers verdienden een miljoen of meer per jaar.

In totaal telde Nederland in 2020 gemiddeld 8,4 miljoen werknemersbanen. Het gemiddelde jaarloon bedroeg 37 duizend euro. Dit is inclusief bijzondere beloningen, zoals eindejaarsuitkeringen, prestatiebeloningen en andere bonussen. In voltijdbanen werd gemiddeld bijna 55 duizend euro verdiend.

Het aandeel werknemers met een loon van 100 duizend euro of meer is het hoogst in de delfstoffenwinning en de financiële dienstverlening. In de delfstoffenwinning verdient een kwart van de werknemers minstens een ton per jaar. In de financiële dienstverlening is dat 1 op de 8. De bedrijfstak met relatief het kleinste aantal topverdieners onder de werknemers is de horeca: 0,3 procent verdient daar een ton of meer. In Nederland staan er bij 12 bedrijven meer dan duizend werknemers op de loonlijst die elk minstens 100 duizend euro verdienen.

Bij de duizend grootste bedrijven in Nederland ontvangen de topverdieners, de vijf personen met het hoogste jaarloon in het bedrijf waar zij werken, gemiddeld 5,9 keer zoveel loon als een doorsnee werknemer op voltijdbasis. Het brutojaarsalaris van deze topverdieners was in 2020 gemiddeld 259 duizend euro. In de periode 2010–2017 liep de loonkloof op van 5,5 naar 6,1. Daarna zakte de loonkloof tot 5,9 in 2019 en 2020.

Tot en met 2016 was de loonkloof het hoogst in de financiële dienstverlening. In deze bedrijfstak is de loonkloof gedaald van 15,7 in 2010 naar 9,3 in 2020. Nu is de loonkloof het grootst in de handel: de top verdient hier gemiddeld 11,2 keer zoveel als de gewone werknemers. Ook in de bedrijfstak informatie en communicatie is het verschil relatief groot. Bij sommige bedrijven met grote loonverschillen geldt niet zozeer dat de top veel verdient, maar dat het loon van de gewone werknemers laag uitpakt. Dit is bijvoorbeeld het geval als er naar verhouding veel jongeren werken, zoals in de horeca en de handel.

De loonkloof bij het openbaar bestuur is sterk beïnvloed door een aantal Veiligheidsregio’s (met onder meer de brandweer), waar het merendeel van de werknemers een laag jaarloon heeft, zodat de loonkloof bij deze bedrijven hoog uitvalt. Zonder de Veiligheidsregio’s zou de gemiddelde loonkloof in het openbaar bestuur niet 5,3 maar 2,6 bedragen.

De loonkloof is het kleinst in het onderwijs en de zorg. Voor de publieke en semipublieke instellingen geldt de Wet normering topinkomens, die grenzen stelt aan de hoogte van de beloning.

Toon tabelVerberg tabel

5.18 Gemiddelde loonkloof bij de duizend grootste bedrijven, 2020¹⁾
Bedrijfstak	Loonkloof
Handel	11,2
Informatie en communicatie	10,5
Horeca	9,3
Financiële dienstverlening	9,3
Industrie	8,5
Cultuur, recreatie, overige diensten	6,9
Vervoer en opslag	6,9
Zakelijke dienstverlening	6,5
Bouwnijverheid	5,6
Openbaar bestuur	5,3
Zorg	3,6
Onderwijs	2,4
¹⁾ De loonkloof wordt per bedrijf berekend als het gemiddeld brutojaarloon inclusief bijzondere beloningen van de vijf personen met het hoogste jaarloon, gedeeld door het mediane jaarloon op voltijdbasis van alle werknemers bij dat bedrijf.

Bij honderd van de duizend bedrijven verdient de top meer dan tien keer zoveel als de doorsnee werknemer. Dit zijn vooral particuliere bedrijven. Bij overheidsinstellingen is de loonkloof het vaakst een factor 2, bij gesubsidieerde instellingen een factor 3 of 4.

Bovenaan de loonlijst zijn mannen in de meerderheid. Een kwart van de topverdieners bij de duizend grootste bedrijven in 2020 was een vrouw (26 procent). In 2010 was dat nog 17 procent. Het aandeel vrouwen bij de topverdieners is in lijn met het aandeel vrouwen onder voltijders: 24 procent van alle voltijdbanen van werknemers is in handen van vrouwen.

Bij 163 van de duizend grootste bedrijven in Nederland zijn de vijf topverdieners in meerderheid vrouw. Deze bedrijven zijn vooral te vinden in de zorg. Bij drie grote bedrijven bestaat de top uitsluitend uit vrouwen. Bij 313 van de duizend grootste bedrijven bestaat de top vijf van topverdieners uitsluitend uit mannen; in 2010 was nog bij bijna de helft van de grote bedrijven de top volledig mannelijk (474 bedrijven). Het afgelopen decennium is de verhouding tussen mannen en vrouwen dus aanzienlijk veranderd.

Meer over lonen en loonkosten

In maart 2021 publiceerde het CBS een omvangrijk rapport Lonen en loonkosten, een overzicht van de verschillende CBS-cijfers. Het geeft een uitgebreid overzicht van de verschillende uitkomsten over lonen en loonkosten die het CBS publiceert, met veel achtergrondinformatie en verhelderende grafieken.

In het rapport wordt onder meer ingegaan op de vraag wat loon is en hoe de arbeidsduur op verschillende manieren kan worden gedefinieerd. Daarnaast wordt beschreven hoe het CBS gegevens over lonen verzamelt en hoe de verschillende statistieken over lonen en loonkosten in elkaar zitten. Daarbij wordt ook aandacht besteed aan de ontstaansgeschiedenis van deze statistieken. Verder wordt uitgebreid getoond wat er aan reguliere uitkomsten over lonen en loonkosten gepubliceerd wordt, waarbij meer achtergrondinformatie wordt gegeven dan gebruikelijk. Bij de uitkomsten staan de cijfers over 2019 centraal, maar worden ook enkele lange tijdreeksen gegeven.

Bij dat rapport zit ook een volledig overzicht van de ruim 140 StatLine-tabellen van het CBS met loon- of loonkostengegevens, met directe links naar de desbetreffende tabellen.

1 000 euro	Voltijd	Deeltijd
0	11	31
	9	252
	8	292
	13	235
	20	189
	18	161
	18	148
	15	132
	17	127
	19	124
1	19	122
	22	128
	22	125
	25	127
	27	130
	29	135
	31	136
	60	132
	65	126
	72	125
2	83	119
	85	115
	91	109
	93	100
	96	93
	102	99
	112	92
	120	83
	115	75
	113	69
3	110	60
	108	57
	103	51
	98	46
	91	45
	84	41
	94	41
	80	33
	77	29
	83	27
4	68	27
	73	25
	64	19
	58	18
	50	15
	59	15
	50	16
	45	12
	43	11
	39	9
5	35	9
	54	9
	32	7
	32	7
	27	6
	27	5
	30	5
	28	5
	28	4
	23	3
6	19	3
	24	4
	18	3
	19	3
	18	2
	16	2
	17	2
	14	2
	13	2
	12	1
7	11	1
	16	1
	9	1
	9	1
	8	1
	8	1
	11	1
	7	1
	8	1
	6	1
8	6	1

1 000 euro	Voltijd	Deeltijd
0	11	31
	9	252
	8	292
	13	235
	20	189
	18	161
	18	148
	15	132
	17	127
	19	124
1	19	122
	22	128
	22	125
	25	127
	27	130
	29	135
	31	136
	60	132
	65	126
	72	125
2	83	119
	85	115
	91	109
	93	100
	96	93
	102	99
	112	92
	120	83
	115	75
	113	69
3	110	60
	108	57
	103	51
	98	46
	91	45
	84	41
	94	41
	80	33
	77	29
	83	27
4	68	27
	73	25
	64	19
	58	18
	50	15
	59	15
	50	16
	45	12
	43	11
	39	9
5	35	9
	54	9
	32	7
	32	7
	27	6
	27	5
	30	5
	28	5
	28	4
	23	3
6	19	3
	24	4
	18	3
	19	3
	18	2
	16	2
	17	2
	14	2
	13	2
	12	1
7	11	1
	16	1
	9	1
	9	1
	8	1
	8	1
	11	1
	7	1
	8	1
	6	1
8	6	1

1 000 euro	Voltijd	Deeltijd
0	11	31
	9	252
	8	292
	13	235
	20	189
	18	161
	18	148
	15	132
	17	127
	19	124
1	19	122
	22	128
	22	125
	25	127
	27	130
	29	135
	31	136
	60	132
	65	126
	72	125
2	83	119
	85	115
	91	109
	93	100
	96	93
	102	99
	112	92
	120	83
	115	75
	113	69
3	110	60
	108	57
	103	51
	98	46
	91	45
	84	41
	94	41
	80	33
	77	29
	83	27
4	68	27
	73	25
	64	19
	58	18
	50	15
	59	15
	50	16
	45	12
	43	11
	39	9
5	35	9
	54	9
	32	7
	32	7
	27	6
	27	5
	30	5
	28	5
	28	4
	23	3
6	19	3
	24	4
	18	3
	19	3
	18	2
	16	2
	17	2
	14	2
	13	2
	12	1
7	11	1
	16	1
	9	1
	9	1
	8	1
	8	1
	11	1
	7	1
	8	1
	6	1
8	6	1