De publicatie ‘De arbeidsmarkt in cijfers 2019’
Deze publicatie geeft een breed overzicht van de Nederlandse arbeidsmarkt, aan de hand van de verschillende cijfers die het CBS hierover in huis heeft. Na een korte inleiding komen de vraag naar arbeid (hoofdstuk 2) en het aanbod van arbeid (hoofdstuk 3) aan bod.
Bij de vraagzijde van de arbeidsmarkt gaat het om vacatures en banen, op basis waarvan ook het aantal personen wordt geteld dat in Nederland werkzaam is. Aan de aanbodzijde gaat het om de personen die in Nederland wonen en werken of werkloos zijn.
Hoofdstuk 4 behandelt de arbeidsomstandigheden van werkenden, waaronder de lichamelijke en geestelijke arbeidsbelasting en het ziekteverzuim.
Aan arbeid zit ook een prijskaartje: de lonen en loonkosten (hoofdstuk 5).
Daarnaast is werk voor veel mensen de belangrijkste bron van inkomen (hoofdstuk 6).
Mensen die werkloos zijn geworden of niet meer kunnen werken, kunnen recht hebben op een uitkering. Hierover gaat hoofdstuk 7.
Dit is de vijfde keer dat deze publicatie verschijnt. In de nieuwe editie staan de jaarcijfers van 2019 centraal, op basis van de gegevens zoals die per begin april 2020 beschikbaar waren. Voor een aantal statistieken zijn nog geen definitieve uitkomsten vastgesteld. Dit geldt met name voor de werkgelegenheid- en looncijfers op basis van de Arbeidsrekeningen, waarvoor eind juni bijgestelde uitkomsten gepubliceerd worden. In de tabellen en grafieken zijn de voorlopige cijfers niet als zodanig gekenmerkt.
De publicatie verschijnt zowel in de vorm van een webpublicatie als een pdf. De webpublicatie heeft als voordeel dat deze prettiger leesbaar is op verschillende soorten beeldschermen. Bovendien zijn de figuren in de webpublicatie interactief, zodat direct de achterliggende waarden kunnen worden ingezien. In de publicatie zijn verder links naar de bijbehorende StatLinetabellen opgenomen, zodat gemakkelijk meer gedetailleerde en recentere uitkomsten te vinden zijn. Met deze links worden niet altijd direct de uitkomsten over de laatste verslagperiode getoond; klik hiervoor binnen StatLine op ‘perioden’.
De mutatiecijfers en verhoudingscijfers in deze publicatie zijn bij sommige statistieken berekend op basis van de gepubliceerde afgeronde uitkomsten, terwijl in andere gevallen gebruik is gemaakt van meer gedetailleerd cijfermateriaal.
Sinds 2018 publiceert het CBS het Dashboard arbeidsmarkt, met daarin een overzicht van de actuele kwartaal- en jaaruitkomsten op het terrein van de arbeidsmarkt. Op de beginpagina van het dashboard staan zes indicatoren die samen de stand van zaken op de arbeidsmarkt weergeven. Vanuit elke indicator kan vervolgens doorgeklikt worden naar achterliggende pagina’s met teksten en grafieken over meer gedetailleerde uitkomsten of verwante cijfers. Zo zit er achter ‘ontwikkeling cao-lonen’ niet alleen een pagina over dit onderwerp, maar ook pagina’s over jaarlonen, uurlonen, loonkosten, de prijs van arbeid en het minimumloon.
Coronacrisis
Tijdens het schrijven van dit jaarboek over 2019 kreeg een nieuw coronavirus (COVID-19) de wereld in zijn greep. Nederland ging over tot een intelligente lockdown, waarbij onder meer een groot deel van het onderwijs, de horeca en culturele instellingen gesloten werden. Vanwege het coronavirus kondigde het kabinet uitzonderlijke economische maatregelen af, om banen en inkomens te beschermen en de gevolgen voor zzp’ers, mkb-ondernemers en grootbedrijven op te vangen. Welke gevolgen dit allemaal gaat hebben voor de economie en de arbeidsmarkt valt nu nog niet te overzien.
Vast staat wel dat Nederland er in economisch opzicht in 2019 sterk voorstond na jaren van hoogconjunctuur, waarbij meer mensen aan het werk waren dan ooit en de werkloosheid op het laagste punt na 2002 was beland. Wordt vervolgd.
Kerncijfers arbeidsmarkt
| Eenheid | 2009 | 2017 | 2018 | 2019 | Verandering 2018–2019 |
|
|---|---|---|---|---|---|---|
| Bevolking | x 1 000 | 16 530 | 17 131 | 17 232 | 17 345 | 113 |
| Bevolking 15 tot 75 jaar | ||||||
| Beroeps- en niet-beroepsbevolking | x 1 000 | 12 372 | 12 870 | 12 936 | 13 015 | 79 |
| Werkzame beroepsbevolking | x 1 000 | 8 361 | 8 579 | 8 774 | 8 953 | 179 |
| Werkloze beroepsbevolking | x 1 000 | 381 | 438 | 350 | 314 | −36 |
| Langdurig werklozen | x 1 000 | . | 173 | 128 | 95 | −33 |
| Onbenut arbeidspotentieel | x 1 000 | . | 1 314 | 1 116 | 1 015 | −101 |
| Niet-beroepsbevolking | x 1 000 | 3 630 | 3 853 | 3 812 | 3 749 | −63 |
| Brutoarbeidsparticipatie | % | 70,7 | 70,1 | 70,5 | 71,2 | 0,7 |
| Nettoarbeidsparticipatie | % | 67,6 | 66,7 | 67,8 | 68,8 | 1,0 |
| Werkloosheidspercentage | % | 4,4 | 4,9 | 3,8 | 3,4 | −0,4 |
| Werkgelegenheid | ||||||
| Banen | x 1 000 | 9 814 | 10 250 | 10 502 | 10 690 | 188 |
| Werkzame personen | x 1 000 | 8 839 | 9 142 | 9 367 | 9 540 | 173 |
| Arbeidsjaren | x 1 000 | 7 066 | 7 315 | 7 508 | . | . |
| Gewerkte uren | mln uren | 12 552 | 13 115 | 13 408 | 13 676 | 269 |
| Gewerkte uren per werkende | uren | 1 420 | 1 435 | 1 431 | 1 434 | 2 |
| Vacatures | ||||||
| Openstaande vacatures | x 1 000 | 143 | 201 | 248 | 281 | 33 |
| Ontstane vacatures | x 1 000 | 725 | 1 054 | 1 183 | 1 258 | 75 |
| Vervulde vacatures | x 1 000 | 794 | 999 | 1 146 | 1 232 | 86 |
| Vacaturegraad (4e kwartaal) | 15 | 27 | 30 | 33 | 3 | |
| Lonen | ||||||
| Cao-lonen per uur incl. bijz.beloningen | % | 2,8 | 1,4 | 2,0 | 2,6 | 0,6 |
| Contractuele loonkosten per uur | % | 2,9 | 1,9 | 2,4 | 3,1 | 0,7 |
| Lonen per gewerkt uur | % | 3,1 | 1,1 | 1,7 | 2,2 | 0,5 |
| Loonkosten per gewerkt uur | % | 2,8 | 1,0 | 2,0 | 2,4 | 0,4 |
| Loonkosten per gewerkt uur | euro | 30,5 | 33,8 | 34,5 | 35,3 | 0,8 |
| Prijsindex arbeid | % | 1,6 | 1,6 | 2,3 | 2,3 | 0,0 |
| Loonkosten | mld euro | 309 | 351 | 368 | 387 | 19 |
| Wettelijk minimumloon volw. (jan.) | euro | 1 381 | 1 552 | 1 578 | 1 616 | 38 |
| Personen met een uitkering | ||||||
| Werkloosheid | x 1 000 | 218 | 326 | 266 | 223 | −43 |
| Arbeidsongeschiktheid | x 1 000 | 799 | 762 | 752 | . | . |
| Bijstand | x 1 000 | 391 | 570 | 552 | . | . |
| Arbeidsomstandigheden | ||||||
| Werkgerelateerde psychische vermoeidheid1) | % | . | 15,9 | 17,3 | 17 | −0,3 |
| Tevredenheid met het werk1) | % | . | 76,0 | 76,6 | 77,9 | 1,3 |
| Tevredenheid met arbeidsomstandigheden1) | % | . | 72,2 | 72,6 | 74,6 | 2,0 |
| Scholingsdeelname (werkenden) | % | . | 20,7 | 20,6 | 20,6 | 0,0 |
| Ziekteverzuim1) | % | 4,1 | 4,0 | 4,3 | 4,4 | 0,1 |
| Arbeidsongeval met ≥ 1 dag verzuim1) | % | . | 1,6 | 1,5 | 1,5 | 0,0 |
| Diversen | ||||||
| Consumentenprijzen | % | 1,2 | 1,4 | 1,7 | 2,6 | 0,9 |
| Leden vakverenigingen | x 1 000 | 1 887 | 1 703 | . | 1 602 | . |
| Stakingen (verloren arbeidsdagen) | x 1 000 | 5 | 306 | 239 | 391 | 152 |
| Faillissementen | x 1 000 | 10 | 5 | 4 | 4 | 0 |
| Arbeidsinkomensquote | % | 77,5 | 76,1 | 75,9 | 76,2 | 0,3 |
| Arbeidsproductiviteit per gewerkt uur | % | −1,9 | 0,9 | 0,4 | −0,2 | −0,6 |
| Economische groei (bbp) | % | −3,7 | 2,9 | 2,6 | 1,8 | −0,8 |
| Consumentenvertrouwen (december) | saldo | −7 | 25 | 9 | −2 | −11 |
| AOW-leeftijd | jaar | 65,00 | 65,75 | 66,00 | 66,33 | 0,33 |
1)Werknemers.